Kamu bankaları, olağanlaşma sürecine geçiş ve toplumsal hayatın canlanması için vatandaşların finansman gereksinimlerini tutarlı koşullarda sağlayabilmek maksadıyla yeni kredi paketlerini haziran ayı başında devreye soktu.
Konut kredi nemaları aylık yüzde 0,64 ile tarihin en düşük seviyesine indirilirken, bu kararın akabinde kamu iştirak finans kurumları konut finansman orantısını yüzde 0,64’e düşürdü. Hususî bankalar da konut kredilerini yüzde 0,70-0,90 aralığına çekti.
AA muhabirinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme (BDDK) datalarından derlediği habere nazaran, konut kredi bakiyesi, mayıs ayı ahir 211 milyar 264 milyon lira seviyesinde bulunuyordu. Kamu bankaları öncülüğündeki tarihi kampanyanın akabinde haziran ayında konut kredi tasarrufunda önemli artış yaşandı.
Konut kredi bakiyesi, 1-19 Haziran’da 222 milyar 733 milyon liraya ulaştı. Böylelikle 19 günlük devirde konut kredileri yaklaşık 11,5 milyar liralık artış gösterdi.
Kelam konusu rakam, geçen yılın başında 188 milyar 109 milyon lira seviyesindeyken, yıl ahir 198 milyar 703 milyon liraya yükselmişti. Böylelikle bir yılda konut kredi bakiyesi 10 milyar 594 milyon lira artış kaydetmişti.
Kampanyanın tesiriyle 1-19 Haziran’da kullanılan konut kredisi meblağı, geçen yılın tamamında gerçekleşen rakamın yüzde 8,5 üzerine çıktı.
Yüksek getirilerin tesiriyle evvelki yıl konut kredi bakiyesi 191,5 milyar liradan 188,5 milyar liraya gerilemişti. 2017’de ise nispetlerin yüzde 1’in altında olması nedeniyle en yüksek yıllık rakam görülmüş ve konut kredi bakiyesi 27,9 milyar lira artmıştı. Kredi bakiyesi, bu yılın 1 Ocak-19 Haziran devrinde ise 23 milyar liranın üzerinde artış gösterdi.
“Düşük nema orantılarının değeri bir kere daha ortaya çıktı”
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Idare Heyeti Lideri Nazmi Durbakayım, mevzuya ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, dernek olarak yıllardır mortgage faiz oranlarının olması gerektiğinin altını çizdiklerini söyledi.
Kişilerin konut sahibi olurken ek yük altına girmek istemediğini, kira öder üzere konut sahibi olmak istediğini lisana getiren Durbakayım, gelişmiş devletlerde birebir kurallarda konut sahibi olunduğunu anlattı.
Durbakayım, 19 günde bir yıllık fiyattan daha fazla kredi tahsis edilmesinin düşük getirilerin değerini bir defa daha ortaya koyduğunu vurgulayarak, “Rakamlar, inşaat kolu ile bankacılık sisteminin birbiriyle ayrılmaz bir modül olduğunu gösteriyor.” dedi.
Kişisel bankaların da tıpkı nema nispetleriyle konut sahibi olacaklara kredi vermesi gerektiğini belirten Durbakayım, “Bu kaideler gerçekleşirse yıllık 1,5 milyon adedin üzerine rahatlıkla çıkarız. Bundan daha da kıymetlisi orta ve alt gelir kümesinin mesken sahibi olmasına taban hazırlarız.” diye konuştu.
“Güçlendirme konusunda da düşük getirili kredi verilmeli”
Sarsıntı Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Lideri Sinan Türkkan da kamu bankaları öncülüğünde başlatılan konut kredi kampanyasının tarihi bir hareketliliği beraberinde getirdiğini söyledi.
Haziranın birinci 19 gününde 11,5 milyar liralık kredi hacmi oluştuğunu tabir eden Türkkan, bu hacmin 2018 ve 2019’un tamamından fazla olduğunu bildirdi.
Bu hareketliliğin, konut muhtaçlığının her devir sürdüğünü gösterdiğini vurgulayan Türkkan, şunları kaydetti:
“Ancak yeni konut alamayan ve yaşlı binalarda oturan büyük bir kısmın olduğu da unutulmamalı. Ortalama konut yaşımız 15-16 civarında. Yalnızca İstanbul’da 2000 öncesi yapılmış 554 bin bina bulunuyor. Bunlarda milyonlarca insan yaşıyor. Bu gerçek için de bir seferberlik başlatılmalı. Son günlerde sıkça yaşadığımız zelzele gerçeği göz arkası edilmemeli ve acilen düşük oranlı konut güçlendirme kredisi çıkarılmalı. Bu hususta da bir kampanya başlatılmalı.”
“Haziran, birçok meydanda rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek”
Coldwell Banker Türkiye Memleket Lideri Gökhan Taş ise konut kredi bakiyesinin birinci 6 ayda 30 milyar liraya yakın artmasını beklediklerini söz ederek, 1 Ocak-19 Haziran periyodunda 23 milyar liraya ulaşıldığını söyledi.
Böylesi bir hacmin daha evvel yalnızca 2017’de yaşandığını aktaran Taş, “İlk 6 ayda hem 2017 hem de daha evvelki tüm yılların rekoru kırılmış olacak. Bunu ofislerimizden de hissediyoruz. Yoğunluk önemli halde artmış durumda.” dedi.
Konut kredi kampanyası sayesinde haziranda ipotekli satış adedinin 100 bini bulacağını belirten Taş, “En fazla gerçekleşen ipotekli satışın iki katına yakın… Başkaca, tüm devirlerin haziran konut satış rekorunun da kırılması yüksek ihtimal. Yani haziran, birçok sahada rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek.” formunda konuştu.
“İpotekli satış 27 günde 14 kat arttı”
Demand Küme İnşaat Idare Heyeti Yöneticisi Atalay Demirbaş, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Umumi Müdüriyeti’nin rakamlarına nazaran, 1-27 Haziran’da devlet umumunda 93 bin 704 kredili satış süreci gerçekleştiğini bildirdi.
Geçen yılın tıpkı devrinde 6 bin 658 adet kredili konut satışı gerçekleştirildiğini anımsatan Demirbaş, “Söz konusu rakam, 2020’de tam 14 kat artarak 94 bin adede yaklaşmış durumda. Doneler, bize düşük konut kredisinin hem alıcı hem satıcı hem de üretici açısından hayati değer arz ettiğini gösteriyor. Konut satışlarının artması 200’den fazla kesimi olumlu etkiliyor. Yani iktisada can suyu oluyor.” dedi.
Haber7
