DSÖ tarafından, besin tedarik zincirinden trans yağın tümden kaldırılması hakkındaki yıllık raporda Brezilya, Türkiye ve Nijerya’da yeni kabul edilen yahut uygulamaya konulan yeni siyaset tedbirlerinin tümünün, DSÖ’nün en iyi uygulama siyasetleri kriterlerini karşıladığı vurgulandı.
Sıhhate Evet Derneği Lideri Prof. Dr. Elif Dağlı: “Endüstriyel trans yağların 2023 yılına kadar tümden yasaklanması maksadına gerçek yol alınırken, trans yağ kısıtlamasına ahengin yurttaşlar tarafından da talep edilmesi ehemmiyet taşıyor. Toplumda farkındalık yaratmak için çalışmalarımıza devam ederek devletimizin mevzuyla ilgili halk sıhhati siyasetine dayanak vereceğiz.
“TÜRKİYE, ATTIĞI HOŞ ADIMI SÜRDÜRMELİ
DSÖ’nün 2018’te yaptığı davet üzerine, 58 ülkede endüstriyel trans yağ kullanımına kısıtlama getirildi. Örgüt yeni yasal düzenlemeler hayata geçirildiğinde, 2021 yılı sonuna kadar 3,2 milyar kişinin korunmaya alınmış olacağını duyurdu. Bu doğrultuda, 100’den fazla ülkenin hala bu ziyanlı maddeyi besin kaynaklarından uzaklaştırmak için harekete geçmesi bekleniyor.
DSÖ tarafından, 2020 Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Global Aksiyon Haftası münasebetiyle gerçekleştirilen online aktiflik kapsamında, besin tedarik zincirinden trans yağın tümden kaldırılması hakkındaki yıllık raporu yayımlandı.
“2023’e Geri Sayım – Global Trans Yağ Eliminasyonu 2020 Raporu” başlıklı raporda, Kanada, Latvia, Slovenya ve ABD’nin 2017’den beri DSÖ tavsiyelerini uyguladığı lakin Azerbaycan, Bangladeş, Butan, Ekvator, Mısır, Hindistan, İran, Meksika, Nepal, Pakistan ve Kore Cumhuriyeti’nde hala acil tedbir alınmasının beklendiği söz edildi.
Ülkelerin trans yağ kısıtlaması için harekete geçtiklerinde, daha az kısıtlayıcı olanlardan çok en iyi uygulama siyasetlerini benimsediklerinin altı çizilen raporda, Brezilya, Türkiye ve Nijerya’da yeni kabul edilen yahut uygulamaya konulan yeni siyaset tedbirlerinin tümünün, DSÖ’nün en iyi uygulama siyasetleri kriterlerini karşıladığı vurgulandı.
DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, aktiflikte yaptığı değerlendirmede, tüm dünyanın Kovid-19 salgınıyla savaştığı bir vakitte, insanların sıhhatini korumak için her türlü uğraşın gösterilmesi gerektiğini belirtti. Ghebreyesus, insanları koronavirüse daha hassas hale getirebilecek ve erken vefatlarına neden olabilecek bulaşıcı olmayan hastalıkları önlemek için tüm tedbirlerin alınması gerektiğine işaret ederek, 2023’e kadar trans yağları ortadan kaldırma gayesinin ertelenmemesi davetinde bulundu.
“DEVLETİMİZİN HUSUSLA İLGİLİ HALK SIHHATI SIYASETINE TAKVIYE VERECEĞİZ”
Yayımlanan raporu ve Türkiye’deki uygulamaları, AA muhabirine kıymetlendiren Sıhhate Evet Derneği Lideri Prof. Dr. Elif Dağlı da Avrupa Birliği’nin akabinde Türkiye’nin de geciktirmeden “100 gram yağda 2 gram trans yağ” kısıtlaması için gereken düzenlemeyi 2020 yılında yaptığını anımsattı. Dağlı, “Ocak 2021’e girdiğimizde, Türkiye’de son tüketiciye ulaştırılan besinlerde endüstriyel trans yağ ölçüsü toplam yağın 100 gramında 2 gramı geçemeyecek.” dedi.
Endüstriyel olarak üretilen trans yağların besinlerden kaldırılmasının, uygulanabilir, uygun maliyetli ve hayat kurtarıcı olduğuna dikkati çeken Dağlı, 1 Ocak 2021’de başlayacak uygulamaya ahengin yakından takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
Kardiyovasküler hastalığın her yıl 17,9 milyon kişinin vefatına neden olduğu varsayım edilirken, trans yağların besin tedarik zincirinden tümüyle kaldırılmasının olmazsa olmaz bir sıhhat siyaseti olması gerektiği değerlendirmesinde bulunan Dağlı, besin dalının mevzuata ahenginin denetlenebilmesi için kesinlikle trans yağ tahlili yapabilen laboratuvar kapasitesinin yükseltilmesi gerektiğine işaret etti.
Prof. Dr. Elif Dağlı, “DSÖ, hükümetler, siyaset yapıcılar, sanayiler, akademi ve sivil toplum tarafından verilen taahhütlerin gerçeğe dönüşmesini sağlamak için takipçi olacak. Endüstriyel trans yağların 2023 yılına kadar tümden yasaklanması maksadına hakikat yol alınırken, trans yağ kısıtlamasına ahengin yurttaşlar tarafından da talep edilmesi kıymet taşıyor. Toplumda farkındalık yaratmak için çalışmalarımıza devam ederek devletimizin hususla ilgili halk sıhhati siyasetine dayanak vereceğiz.” diye konuştu.
“TÜRKİYE BU RAPORU DÜZGÜN OKUMALI VE ATTIĞI HOŞ ADIMI SÜRDÜRMELİ”
Sıhhate Evet Derneği Idare Konseyi Üyesi Tanzer Gezer de şu değerlendirmede bulundu:
“Yolun şimdi başındayız. Evet, yönetmelik değişikliği gerçekleştirildi ve uygulama 1 Ocak 2021’de başlayacak. Lakin, Türkiye’de hala kişi başına yıllık endüstriyel trans yağ tüketimine dair bir data mevcut değil. Trans yağ üreten firmaların yıllık üretim kapasitelerini ve satış hacimlerini bilmiyoruz.
Yeni düzenlemeye ahengin izlenmesini ciddiyetle sürdürmek ve denetleme sisteminin efektif olup olmadığını raporlayabilmek için bu bilgilere gereksinim duyulmaktadır. DSÖ’nün raporunda da bilhassa belirtildiği üzere sivil toplum, akademisyenler ve beslenme ve kardiyovasküler sıhhat savunucuları da kamusal tartışma ve siyasi irade oluşturmada rol üstlenmeli. Türkiye bu raporu iyi okumalı ve attığı hoş adımı sürdürmeli.”
Haber7
