2009 yılında deniz bilimleri uzmanlarının yayınladığı akademik makalede, son 200 yılda Adriyatik Denizi’nde sıkça görülen müsilajın (deniz salyası) vakit içinde Tiren, Ege ve Marmara denizlerinde de görülmeye başlandığı tabir edildi. Müsilajının deniz yüzeyinin ısınmasıyla bağlı olduğu ve 1980-2010 yılları ortasında müsilaj salgınlarının sayısının katlanarak arttığı, 2 ila 3 aya kadar da ömür müddeti olduğu ortaya çıktı.
Marche Politeknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden Robert Danovaro ve Antonio Pusceddu ve Trieste Üniversitesi Ömür Bilimleri Fakültesi’nden Serena Fonda Umani’nin bir ortaya gelerek kaleme aldıkları akademik makalede, müsilajın son 200 yılda hangi denizlerde ne sıklıkla görüldüğü, nasıl ve neden ortaya çıktığı incelendi.
İklim değişikliği ve su yüzeyinin ısınmasıyla temaslı olduğu belirtilen müsilajın, özel mikrobiyal biyoçeşitlilik içerdiği ve çevreleyen deniz suyunda bulunmayan patojenik cinslere konut sahipliği yaptığı ortaya çıktı. Öte yandan, 1980-2010 yılları ortasında müsilaj salgınlarının sayısının katlanarak arttığı ve 2 ila 3 aya kadar hayat müddeti olduğu belirtildi.
MÜSİLAJ (DENİZ SALYASI) NASIL OLUŞUYOR?
Makalede uzmanlar müsilajın, deniz yüzeyinin ısınması ve bu kapsamda deniz karının (marine snow) oluşmasıyla ilişkilendiriyor. Okyanus tabanlarında oluşan, meyyit hayvanların, deniz bitkilerinin kalıntılarını içeren kara benzeyen bir unsur olduğu fakat içinde kum üzere inorganik unsurları de barındırdığı belirtilen deniz karı, müsilaja dönüşüyor.
Makalede, bu deniz fenomeninin ortaya çıkma sıklığının son 30 yılda arttığına dikkat çekilerek, “Dünya çapında, Akdeniz havzasındaki son derece verimli ve sığ Adriyatik Denizi (ve bilhassa kuzey kısmı), büyük müsilajlardan önemli formda etkilenen alandır. Müsilaj birinci sefer 1729’da burada rapor edildi ve başlangıçta balık ağlarının tıkanmasına neden olduğu için ‘kirli deniz fenomeni’ olarak tanımlandı. O vakitten beri müsilaj varlığı farklı vakitlerde rapor edilmişti, fakat son 30 yılda bu fenomenin sıklığı değerli ölçüde artmıştır. Yüzeyde yahut su sütununda yüzen müsilajları uzun bir hayat mühleti (2-3 aya kadar) gösterebilir. Deniz tabanına yerleştikten sonra ise agregalar tortuları kaplar ve birtakım durumlarda kilometreler boyunca uzayarak organizmaların oksijensiz kalmasına neden olabilir. Bunun sonucunda bentik organizmaların (en dipteki) boğulması, turizm ve balıkçılığa önemli ekonomik ziyanlar verir” tabirlerine yer verildi.
BİRİNCİ ADRİYATİK DENİZİ’NDE, SONRA EGE, TİREN VE MARMARA’DA GÖRÜLDÜ
Tarihî raporların da tahlil edildiği makalede, Akdeniz’de son 30 yılda müsilaj sıklığının neredeyse katlanarak arttığını gösteriyor. 1920’den evvel müsilaj olayları sadece Adriyatik Denizi’nde rapor edilirken, 1980’den sonra Ege ve Tiren Denizlerinden de müsilaj olayları rapor edildi. Son 30 yılda en fazla müsilaj salgınının görüldüğü bölge Adriyatik Denizi oldu ve bunu Tiren Denizi ve Ege Denizi izledi.
Makalede son olarak iklim değişikliği ve deniz müsilajı oluşumunda ilişki olduğu söz edilerek, deniz müsilajının içinde önemli oranda bakteri ve virüsün de bulunduğu aktarıldı.
Makalede, “Son 60 yıldaki sıcaklık değişimlerinin tahlili, müsilaj oluşumunun iklim değişikliği ile kıymetli bir münasebet göstermiştir. Öte yandan, deniz müsilaj örnekleri üzerinde yaptığımız mikroskobik tahliller, devasa bakteri ve virüs bollukların varlığını ortaya çıkardı. Müsilajdaki bakteri ve virüs bolluklar, çevreleyen deniz suyundan kıymetli ölçüde daha yüksekti” denildi.
Haber7