15 Temmuz gecesi Türk Milleti büyük bir komplo ve beraberinde beklenen bir işgalin eşiğinden döndü. Bu tehlike bir cephesiyle emperyalist odakların medya sahasını da işgal teşebbüsü idi. Medya kuruluşlarına yapılan müdahale karşılık bulsaydı, darbenin gerçekleşme ihtimali elbette artabilirdi ama asıl tehdit darbe gerçekleşseydi medya yerine yapılacak söylemsel ve eylemsel müdahaleydi.
Kavramlar kişilerin ve toplulukların zihin dünyalarının izlerini taşır ve onların perspektifiyle bir meal kazanır. Bu, bireyi ve topluluğu diğerlerinin kavramlarıyla açıklama üzere varoluşsal açıdan çok bir vahim bir duruma yöneltebilir. Tarihte yaşanan hadiseleri ve durumları kendi penceremizden değil de Garp penceresinden tanımlamak ve okumak da bu tıp bir aksiliğe neden olabilme potansiyeli ile büyük bir çürümenin işareti olarak kıymetlendirilebilir. Çağı, tarihi hadiseleri ve hareketleri tüm gerçekliğiyle tanımak; gelecek ismine atılacak adımların doğruluğunun da belirlenmesi bakımından çok kıymetlidir. Bu kapsamda yakın geçmişimize kara bir leke ve birebir devirde büyük bir demokrasi zaferi olarak geçen 15 Temmuz FETÖ Darbe Girişimi’nin 4. yıldönümü vesilesi ile laf konusu teşebbüs ve bu süreçte medyanın tesir ve rolü üzerinde değerlendirmelerde bulunulması fevkalade yarar ve ehemmiyet arz etmektedir.
KLÂSIK MEDYANIN TESIR GÜCÜ
Günümüz demokratik topluluklarında medya yasama, yürütme ve yargı erklerinin derhal akabinde dördüncü güç olarak nitelendirilmektedir. Medyanın bu gücünün temelinde topluluk ismine demokratik teftişe imkan sağlaması ile tabir ve haber alma özgürlüğünün teminatı olması yatmaktadır. 20 ve 21. yüzyılın en büyük kazanımlarından olan ve Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan İnsan Hakları Cihanşümul Beyannamesi’nde de yan verilen “ifade özgürlüğü” çağdaş anayasaların temel taşlarından birisidir. Söz özgürlüğü, esasen her ferdin doğuştan elde ettiği çok temel bir haktır. Düşünebilen bir varlık olarak birey kanılarını rahatça tabir edebilme özgürlüğüne sahip olabildikçe demokratik topluluğun çok sesli yapısı inkişaf edecektir. Bu noktada belirtilmelidir ki günümüz dünyasında medya, tabir özgürlüğü bağlamında en değerli mecradır. Gelişen teknolojiyle birlikte siber alan ve klasik medya mecralarında farklı fikirlerin tabir edilebiliyor olması, demokrasinin vazgeçilmez ögesi olan medyanın özgürlüğüne işaret etmektedir. Bir mealde medyanın özgürlüğü ile söz özgürlüğü yakından bağlıdır. Bu kapsamda basın özgürlüğü demokratik topluluğun vazgeçilmez ögelerinden biri olarak kabul edilmelidir. Toplumsal yahut ferdî problemlerin özgürce tartışıldığı bir ortamda gerçek manada demokrasiden bahsedilebilir. Bu nedenle demokratik toplulukta her fert tasavvurunu serbestçe söz edebilmelidir. Tüm bu açıklamalar ışığında geniş mealiyle tabir özgürlüğü bir fikir, inanç, his yahut reaksiyonun barışçı yoldan belirtilmesi yahut tabir edilmesinin muaf olması mealine gelmektedir. Medya bu açıdan bir mealde demokrasinin olmazsa olmazı söz özgürlüğünün teminatıdır. 15 Temmuz sürecinde dahi görülmüştür ki medya antidemokratik hareketlerin karşında tabir özgürlüğünün sembolü ve yılmaz savunucusu haline gelmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere hain darbe teşebbüsü ile uğraş veren siyasalların ve erlerin darbeyi püskürtmelerinde bilhassa televizyon kanalları kritik bir rol oynamış ve demokratik tertibin sürdürülmesinde büyük bir ekte bulunmuşlardır.
Son devirlerde klasik medya araçlarının tesir gücünü giderek yitirdiğine dair çeşitli değerlendirmelere rastlanmaktadır. Bu değerlendirmeler, 21. yüzyılın birinci yıllarında muhabere teknolojilerinde yaşanan süratli ve esaslı gelişmeler ve bunların görsel-işitsel medyaya tesirleri bağlamında yapılmaktadır. Mahsusen internet yayıncılığının, toplumsal medya platformlarının tasarrufa sunulması ile klâsik yayıncılık anlayışının bir yandan değiştiği bir gayri yandan ise tesir gücünün zayıfladığı argüman edilmektedir. Lakin tüm bu dönüşüm süreçlerine ve siber sahanın her geçen gün artan yaygınlık ve tesir gücüne karşın klasik medya araçlarının kitleleri mobilize etme, kişilerin davranış ve tasavvurları şekillendirme noktasında çok daha belirleyici olduğu son devirlerde yapılan araştırmalarla ile teyit edilmektedir. Bilhassa 15 Temmuz Darbe Girişimi’nde FETÖ’nün Yurtta Sulh Kurulunun; görsel-işitsel medya araçları yoluyla darbeye taban hazırlamaya çalışması, darbe teşebbüsü gecesi medya hizmet sağlayıcıları darbe yanlısı yayın yapmaya zorlama eforları bu bağlamda hala klasik medyanın ihtiva ettiği güç ve mana bakımından kıymetli bir göstergedir. Kelam konusu gece TÜRKSAT’ı zapt etme teşebbüsleri, RTÜK ve TRT’ye gerçekleştirilen operasyonlar ile kişisel medya hizmet sağlayıcısı kuruluşlara gönderilen terör örgütü üyelerinin yaptığı baskınlar hain darbecilerin klasik medyanın hala nasıl bir konumda bulunduğunun farkında olunduğunu göstermektedir.
BOZGUNDA ÖN SAFTA
Büyük bir gururla ve memnuniyetle tabir etmek isterim ki, Türk Medyası 15 Temmuz 2016 gecesi ve sonrasında ortaya koyduğu yayıncılık ile Darbecilerin ve darbe sevicilerin bozguna uğratılmalarında en ön safta mekan almıştır. Her sahada milletin gerçekleştirdiği savaşa medya kuruluşları da katılmış; kamu yayıncısı TRT başta olmak üzere neredeyse tüm medya kuruluşları demokrasi uğraşında cüret ve kararlılık ortaya koymuştur. Bu tablo, görsel-işitsel medya yerini düzenleyen bir kamu otoritesinin Yöneticisi olarak benim için bir gurur kaynağı. Bu vesile ile kurumum ve milletimiz ismine Radyo ve Televizyonların sahipleri, başkanları ve çalışanlarını bir sefer daha bu süreçte takındıkları özverili ve yürekli uğraş için canı gönülden tebrik ediyor ve milletimiz ismine şükranlarımı sunuyorum.
15 Temmuz gecesi Türk Milleti büyük bir komplo ve beraberinde mümkün bir işgalin eşiğinden döndü. Bu tehlike bir tarafıyla emperyalist odakların medya sahasını da işgal teşebbüsü idi. Medya kuruluşlarına yapılan müdahale karşılık bulsaydı, darbenin gerçekleşme ihtimali elbette artabilirdi ama asıl tehdit darbe gerçekleşseydi medya yerine yapılacak söylemsel ve eylemsel müdahaleydi. Tabir özgürlüğünün ortadan kalkması ile memlekette demokrasinin sesi kesilecek, tabir ve haber alma özgürlüğünün engellenmesi yoluyla demokrasi konuşulamaz hale getirilecekti. Türkiye’nin birliğine ve ulusumuzun özgürlüğüne yönelik bu bütünsel hamle medya araçlarının birleştirici gücü ve tek vücut olması ile atlatıldı.
TOPLUMSAL MEDYA KARMAŞASI
Bu çerçevede, Üst Heyet Lideri sıfatıyla söz ve haber alma özgürlüğünün yürütücüsü kabul edilen medya kuruluşlarımızın devletimiz için üstlendiği bütünleştirici rolün ehemmiyetine tekraren işaret etmek istiyorum. Görece kısa bir vade evvel gerçekleştirilen bu teşebbüsün medya sahasında çok da tartışılmayan ve tahminen de göz gerisi edilen bu ciheti darbe tartışmalarının ana odağının dışında kaldı. Esasen 15 Temmuz gecesi ve sonrasında medya araçlarının tüm zorluklar ve müdahalelere karşın birleştirici halde, milletinden yana ve demokrasinin gerisinde konumlanması öteki bahis başlıkları altında değerlendirildi. Halbuki görsel-işitsel medya o gece ve müteakip süreçte marjinal istisnalar dışında Türkiye’nin birleştirici ve bütünleştirici gücü oldu. Toplumsal medyadaki karmaşanın tersine büyük bir sesle darbe aykırısı yayınlar ile halkın ve devletin ilgili mercilerinin moral ve motivasyonun ayakta tutulması ile topluluğun sağlıklı ve yanlışsız haber almasını sağladı.
Arkada bıraktığımız dört yıl boyunca darbenin ekonomik, toplumsal, kültürel ve siyasi boyutu kadar derinlemesine tartışılmasa da 15 Temmuz ve devamındaki süreçte Türk medyası bölgesel ve global medya hareketlerinin önünde rüştünü ispatlamıştır. Bu çerçevede, memleketler arasındaki farklılıklar azalmakta, dünyadaki karşılıklı asimetrik bağımlılık ve organik bütünleşme giderek güçlenmekte iken görsel-işitsel medya kuruluşlarımızın bütünleştirici rolü ile global medya önünde alternatifin çok daha ötesine geçebileceğini düşünmekteyim. Dolaysıyla medya kuruluşlarımızın milletimizin birlik ve beraberliğini sağlama noktasındaki niteliği üzerine daha fazla hassasiyetle durulması elzem ve yararlıdır. Önümüzdeki süreçte bunu sağlamak tüm tarafların asli ve öncelikli hizmetidir.
Haber7
