Dava belgesine nazaran, Gaziantep’in Şehitkamil ilçesinde açtığı dükkanda gözleme, sıkma, mesken ekmeği ve tost satan Fatma Vuraldoğan, kolay usulde vergi mükellefi olma talebiyle Gaziantep Vergi Dairesi Başkanlığına başvurdu.
Fakat daire vazifelileri, dükkan sahibi Vuraldoğan’ın talebinin, 1 Nisan 1995 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Şurası kararı ile 183 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Bildirisine uymadığını, dükkanın “lokanta ve gibisi işletme” olduğunu savunarak, bayanı gerçek usulde vergi mükellefi olarak kaydetti.
Bunun üzerine iş yeri sahibi bayan, avukatı Kemal Vuraldoğan aracılığıyla Danıştay’da dava açtı. Dava dilekçesinde “gözleme, sıkma ve konut ekmeği imali ve satımı”nın Bakanlar Konseyi kararının ekindeki “Lokanta ve gibisi hizmet işletmeleri” unsuru kapsamında değerlendirilemeyeceği ve esnaf bayanın kolay usulde vergi mükellefi olması gerektiği savunuldu.
Vergi dairesi vazifelilerinin yaptığı yoklamada dükkanda 50 liralık gözleme materyali bulunduğu, dükkanın aylık kirasının 400 lira olduğu bildirilen dilekçede, dükkandaki yiyecek çeşidinin de çok sonlu olduğu belirtildi.
Gerçek tarzda vergi mükellefi kaydedilmesi nedeniyle davacının ayda 100 lira stopaj, 50 lira kadar KDV, 100 lira muhasebeci fiyatı ödediği, muhtasar beyannamesi verdiği, ayrıyeten müellif kasa aldığı aktarılan dilekçede, basit usulde vergilendirilmesi halinde kira stopajından sorumlu olmayacağı, yılda bir sefer beyanname vereceği, bir sefer muhasebeci fiyatı ödeyeceği ve muharrir kasa yükümlülüğünün kalkacağı anlatıldı.
Dilekçede, bu ek mali yükümlülüklerin, aylık kar gayesi 1000-1300 lira olan davacı için ziyana yol açtığı kaydedildi.
Dava dilekçesinde ayrıyeten vergi dairesinin kararına münasebet gösterdiği, kimlerin kolay yordamda vergi mükellefi olabileceğini düzenleyen 1 Nisan 1995 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Şurası kararının ekindeki birtakım kısımların iptali de talep edildi.
Danıştay esnaf bayanın lehine karar verdi
Danıştay 14. Dairesi, davacının talebini kabul ederek, Fatma Vuraldoğan’ın gerçek usulde vergi mükellefi kaydına ait sürecin iptaline karar verdi. Oy çokluğuyla alınan kararda şöyle denildi:
“İş yerinde yapılan yoklamada gözleme, sıkma, mesken ekmeği imalı ve satımı yapıldığının ve 50 lira meblağında gözleme materyali bulunduğunun tespit edildiği, davacının lokanta ve gibisi işletme sahibi olduğundan bahisle de gerçek metotta mükellef kaydının açıldığı anlaşılmaktadır. Hadisede, davacının işletmesinin ‘lokanta ve gibisi işletmeler’ vasfında değerlendirilemeyeceğinin açık olması ve yönetimin açıklayıcı düzenleyici süreçlerinde de kelam konusu faaliyeti belirtmemiş olması karşısında, davacı hakkında tesis edilen gerçek yordamda mükellefiyet sürecinde hukuka uyarlık görülmemiştir.”
Mevzuata ait istem reddedildi
Bununla birlikte daire, 1995’te yürürlüğe giren 95/6430 sayılı Bakanlar Konseyi kararının ekinin 1’inci unsurundaki “Büyükşehir belediyesi olan illerin” ibaresi ve (e) bendindeki “ve gibisi hizmet işletmelerini” ibaresinin iptali talebini ise reddetti.
Ret kararında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 51’inci maddesinde Bakanlar Şurasına (yürürlükteki haliyle Cumhurbaşkanı’na) yöreler prestijiyle gerekli görülenlerin gerçek adapta vergilendirilmesi konusunda takdir yetkisi verdiği kaydedildi ve kanundan aldığı yetkiyle Bakanlar Kurulunca yapılan düzenleyici sürecin hukuka ters olmadığı bildirildi.
Davacının, düzenlemedeki “ve gibisi hizmet işletmelerini” ibaresiyle “belirsiz bir alan bırakıldığını” savunduğuna yer verilen kararda, idarenin bir çerçeve kesim alanı çizdiği, genel geçer şartlarda bu bölümlerin belirliliğinin açık olduğu, oluşabilecek muğlaklığı vergi yönetiminin öbür düzenleyici süreçlerle giderdiğine işaret edildi.
Kararda, verginin hukuksallığı açısından yönetime tanınmış takdir yetkisinin tarzına uygun olarak kullanıldığı belirtilerek, mevzuata ait süreçler tarafından davanın reddine karar verildiği tabir edildi.
Haber7
