Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çip krizinin her ne kadar otomotiv sanayisi üzere spesifik alanlarda daha ağır hissedilse de aslında oto sanayiden akıllı telefonlara, oyun konsollarından elektrik gücü çeviricilerine kadar tüm elektronik alanlarda tesirli olduğunu söyledi.
Krizin, yalnızca spesifik bir eser gamı yahut elektronik alan ile hudutlu olmadığını belirten Doğan, “Oto sanayisinde daha fazla hissedilmesinin temel sebebi pandemi başlangıcında otomobil üreticilerinin talebin azalacağını düşünerek siparişleri azaltması ve iptal etmesi sonucu üretimin yavaşlaması lakin gerçek hayatta talebin yüksek kalmasıdır. Çip krizinin son kullanıcıya en bariz tesiri, arz talep istikrarının bozulması nedeniyle fiyatların artacak olmasıdır ve bu artış çoktan başlamıştır. Bunun yanı sıra eserlerin bulunmaması yahut uzun tedarik müddetleri üzere sonuçlar oluşacaktır. Firmalar, eserlerinin daha gelişmiş versiyonlarını geciktirmekte, envanterlerinde bulunan eserler ve çipler ile yönetim edecektir.” diye konuştu.
Çip krizinin birçok sebebi bulunduğuna işaret eden Doğan, bu kıymetli nedenlerden bir adedinin, salgından ötürü konuttan çalışmanın yaygınlaşması ve bunun sağlanabilmesi için bilgisayar ve öbür tüketici elektroniği tahlillerinin daha çok talep edilmesi olduğunu belirtti.
ABD ve Çin ortasında yaşanan uyuşmazlıklara da değinen Doğan, “ABD ve Çin ortasındaki politik kriz ve ABD’nin SMIC üzere Çin menşeli üreticileri yasaklaması nedeniyle TSMC ve Samsung üzere Tayvan ve Güney Kore üreticilerine yönelme ve bu üreticilerin halihazırda doluluklarının yüksek olması arzın talebi karşılayamamasına neden olmuştur. Birebir politik sebeplerden Çin bazlı teknoloji firmaları, yasaklar başlamadan taleplerini artırmış ve çip envanterlerini doldurmaya çalışmıştır. Bu da tekrar çip arzının talebi karşılayamamasını sağlamıştır. Son yıllarda Tayvan’da olan kuraklık ve çip üretiminde çok fazla ölçüde su kullanılması da üretimin yavaşlamasına sebep olmuştur.” tabirlerini kullandı.
“BU KRİZ GERÇEK PLANLAMA İLE ÇÖZÜLECEKTİR”
Doç. Dr. Hakan Doğan, çip krizinin çözülmesi için kelam konusu sebeplerin ortadan kalkmasının yanı sıra arzı karşılamak için yeni yatırımların yapılması gerektiğini belirterek, bu sebeplerin birçoğunun 1-2 yıl üzere bir vakit diliminde çözüleceğini söyledi.
Yeni yatırımların başladığını tabir eden Doğan, Intel’in, 20 milyar dolar harcayarak iki üretim tesisi yapmayı planladığını ve yatırıma başladığını anlattı. Doğan, “Bu kriz yanlışsız planlama ile çözülecektir. Tek sorun, ne kadar kısa müddette bu tahlilin olgunlaşacağıdır. Çip krizi, teknoloji firmalarını krize sokmaktan çok talep patlaması sayesinde önlerini açacaktır. Ayrıyeten bu, kesimin ne kadar değerli ve önünün açık olduğunun delilidir.” dedi.
Çip krizinin akademik bilim dünyasına tesirinin dolaylı yoldan olabileceğine dikkati çeken Doğan, “Akademik çalışmalarda, seri üretimden çok prototip üretimi yahut fikrin kanıtlanması asıl olduğu için küçük sayılarda üretimler yapılmaktadır, bu istikametten tesir az olacaktır. Lakin akademik çalışmalarda firmaların katkısı ve dayanağı büyük olduğundan firma gelir sarfiyatlarında oluşan dalgalanmalar akademik faaliyetlere yansıyabilecektir.” diye konuştu.
GLOBAL ÇİP KRİZİ
Global Kovid-19 salgını nedeniyle çip arz-talep istikrarındaki değişim ve çiplerin ham unsuru olan silisyumun en büyük üreticisi olan Çin’de yaşanan kuraklık, teknoloji ile ilgili birçok kesimde çip krizini gündeme getirmişti.
ABD’li danışmanlık firması AlixPartners’ın son datalarına nazaran, çip krizinin otomotiv bölümünde neden olacağı hasarın bu yıl için 110 milyar dolar olacağı varsayım ediliyor. Araç üretiminde çip krizinden kaynaklı yaklaşık 4 milyonluk bir kayıp yaşanacağı da belirtiliyor.
Haber7
