Mavi Vatan’ doktrini üzerinden Türkiye’ye kıymetli bir alan açan, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı eski Kurmay Lideri Müstafi Tümamiral Cihat Yaycı Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeleri kıymetlendirdi.
‘Doğu Akdeniz’de acilen MEB duyuru edilmelidir.’ diyen Yaycı Paşa, Yunanistan asla Megalo idea amacından vazgeçmeyeceğini söyledi.
Yunanistan, Meis Adası’nın kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge hakkı bulunduğunu tez ediyor. Bu argümandan hareketle, kendisine 4 bin kat büyük denizalanı oluşturuyor. Bu tez ne kadar gerçekçi Yunanistan bu hali başka adalar içinde geçerli kılabilir mi?
Esasen herkes Yunanista’ın Mesi, Rodos, Kerpe, Kaşot ve Girit adalarının ortasındaki yüzlerce millik deniz alanlarını da güya bir kara modülü varmış ve Meis’den Girit’e kadar snal bir kesinrtisiz kıyı sınırı varmış üzere kabul ettirmeye çalışmaktadır. Tüm hak iddalarını büyük çoğunluğu deniz olan bu sanal kıyıya dayandırmaktadır. Bu saçmalığın farkında olmayan ve maalesef bizde dahi güya Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de uzun kıyıları varmış üzere düşünenler olabiliyor.
Halbuki milletlerarası Deniz Hukuku, denize kıyısı olan devletlere lakin kıyı topoğrafyasının 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Kontratı 7. unsur temellerine uygun olması şartıyla “Düz Temel Hat” çizilebileceğini saptamaktadır. Kaldı ki “Normal Temel Hat” ve “Düz Temel Hat” çizimlerinin dışında, özel bir şart olarak, BMDHS 47. husus “Takımada Temel Hat” belirleme yollarına yönelik metotları da içermektedir lakin bu özel metot, BMDHS 46. unsurdaki “Archipelago State” (Adalar Devleti/Takımada Devleti) olarak tanınan devletler için kullanılabilmektedir. Yunanistan’ın bir Adalar Devleti veya Takımada Devleti olmaması sebebiyle BMDHS 47. husustaki özel kararlardan faydalanamayacağı açıktır. Çünkü Yunanistan ana karası olan bir devlettir, yalnızca adalardan oluşan Endonezya üzere bir devlet değildir.
Üstelik Yunanistan adalarının Doğu Akdeniz’e bakan yüzleri 167 kilometre toplam kıyı uzunluğuna sahiptir ve 1870 kilometrelik Anadolu kıyıları karşısında bir deniz yetki alanı talep etmesi gayri hukuksal bir durumdur. Ayrıyeten anakaradan 200 milden daha az uzaklıktaki adalar MEB üretmezler, yani bir öbür deyişle anakaranın MEB alanına dâhillerdir, üzerinde MEB oluşturamazlar. Sonuç olarak Yunanistan’ın Girit ve Rodos adaları ortasında deniz yokmuşçasına düz temel çizgi çizerek karasuları hududu oluşturması ve bu çizgiden itibaren MEB belirlemesi Türkiye’nin deniz hak ve menfaatleri bakımından asla kabul edilebilir
Meis adasının çabucak ardında ve kıta sahanlığına oturduğu Anadolu kıyılarını yok sayarak münhasır ekonomik bölgesi olduğu ise başlı başına hukuk tanımamazlıktır. Buna bir örnek gösterecek olursak; İspanya’nın Fas kıyısında adaları bulunmaktadır. Aşağıdaki haritanın üst kısmında İspanya’nın gerçek MEB’i, alt kısmında ise İspanya’nın Yunanistan üzere hukuksuz taleplerde bulunsaydı sahip olacağını MEB’inin ne olabileceğini görüyorsunuz. İspanya ve Fas deniz hukukuna uygun davranarak, sonlandırmada ana karaları temel almakta, coğrafyanın üstünlüğü, kapatmama ve orantılılık unsurlarına riayet etmekte, aykırı tarafta kalan İspanyol adalarına (Fas ana karası önünde) karasuları dışında bir deniz yetki alanı tanımamaktadır. Hasebiyle Yunanistan’ın Meis ve başka adalarının MEB’i olduğu savı hukukî ve fiili gerçeklerle örtüşmemektedir ve katiyen memleketler arası hukuk açısından kabul edilebilir bir durum değildir. olmadığı üzere, milletlerarası deniz hukukuna da terstir ve hukukun ihlalidir.
Türkiye ve Yunanistan ortasında deniz hududu şimdi bir mutabakatla belirlenmiş değil. Bu nedenle hem Türkiye hem de Yunanistan kara sularının Ege Denizi’ndeki genişliği 6 deniz mil kabul ediliyor, lakin Yunanistan bunu 12 mile çıkartmak istiyor, yaşanan bu süreçte atılacak adımlar, bu durumu Türkiye’nin lehine çevirebilir mi?
1936’da Lozan istikrarını bozarak, karasularının genişliğini 6 mile çıkaran Yunanistan, artık de 12 mile çıkarmak ve Adalar Denizini (Adalar Denizi’yi) bir Yunan gölü haline dönüştürmek istemektedir. Malumları olduğu üzere TBMM, Yunanistan’ın karasularını genişletmesi durumunda, ülkemizin hayati hak ve menfaatlerinin korunacağına dair kararlılığını 08 Haziran 1995 tarihinde dünya kamuoyuna duyurmuştur. Yunanistan uygun şartlar bulur ve karasularını 12 mile çıkarırsa; EGAYDAAK’lar dikkate alınmaksızın, Adalar Denizi’deki açık deniz alanları oranı yaklaşık % 20’ye inecek ve Türkiye’nin karasuları kaplama oranı % 8.7’ye, Yunanistan’ın ise % 62’ye çıkacaktır. Bu suretle kıta sahanlığı paylaşımı açısından değerli olan doğu Adalar Denizi’de ise, Türk karasuları % 17, yunan karasuları % 60 artacak , açık deniz alanları ise % 64 azalarak, %’9’a düşecektir. EGAYDAAK’ların Yunanistan’ın egemenliğinde kabul edilmesi halinde ise, Yunanistan’ın karasuları kaplama oranı tüm Adalar Denizi’nde %72’ye, doğu Adalar Denizi’de % 68’e çıkacak ve. durum daha da vahim hale gelecektir. Böylelikle, Adalar Denizi’nin iki farklı bölgesinde, etrafı Yunan karasuları ile çevrili iki küçük açık deniz kesiti hariç, Adalar Denizi bir Yunan iç denizine dönüşecektir. Bu türlü bir durumda, Türkiye’nin ülkesel bütünlüğü bozulacak; Adalar Denizi kıta sahanlığının ve münhasır ekonomik bölgesinin yaklaşık %90’ı Yunanistan’a ilişkin olacak; Türkiye’nin Adalar( Adalar Denizi) Denizi’ne yönelik doğal kaynakların çıkarılması ve işletilmesi ile, balıkçılık, turizm ve bilimsel araştırma üzere ekonomik faaliyetleri çok büyük ölçüde kısıtlanacaktır. Üstelik askeri gemilerimiz eğitim ve tatbikat yapamayacak hale geleceklerdir. Kısaca, Yunanistan karasularını 12 mile genişletmekle kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge ile hava alanı başta olmak üzere, tüm meseleleri bütünü ile kendi lehine hallederek Adalar Denizi’de mutlak hakimiyet tesis edecektir.
Gerçekten, Yunan medyasında çıkan haberler ve yorumlar da bu beklenti ile paralellik arz etmektedir Esasen 6 mil rejimine nazaran karasularında bir millik bir artış dahi, Adalar Denizi’de açık deniz alanlarının yaklaşık % 12 azalmasına neden olacaktır.
Sıkıntı tüzel açıdan irdelendiğinde ise; 1982 BMDHS’nin 3’üncü hususu devletlere 12 mile kadar kara suyu genişliği belirleme hakkı tanırken; karasularının genişliğini mutlak biçimde 12 mil olarak dikte etmemekte, karar, kendi içinde karasularının 12 milden az olması gereken hallerin de varlığını ortaya koymaktadır. Öbür yandan 1982 BMDHS; 123’üncü unsuru ile yarı kapalı bir deniz statüsünde olan Adalar Denizi denizi için de genel kuralların işletilemeyeceğini dikte etmektedir.
300’üncü unsuru ise, “taraf devletler iş bu mukavele kararları uyarınca üstlendikleri yükümlülükleri iyi niyetle yerine getirmeli ve işbu mukavelede tanınan hakları, yetkileri ve serbestileri hakkın berbata kullanılmasını oluşturmayacak biçimde kullanmalıdırlar” kararına amir olup, Yunanistan’ın tek taraflı olarak karasularını genişletmesine pürüz oluşturmaktadır.
Bu hukuksal durum muvacehesinde, sorun esasen Yunanistan’ın karasularını tek taraflı ve hukuk dışı genişletme siyasetinden kaynaklanmaktadır.
Bu noktada talep edilmesi gereken konu Lozan istikrarına dönülmesi ve karasularının 3 mile indirilmesi olmalıdır diye düşünüyorum. Tekrar tesis edilecek Lozan Antlaşmasına uygun 3 millik karasuları sonucunda Adalar Denizi (Ege) ‘nde tekrar barış, istikarar ve güvenlik tesis edilebilecektir.
12 Ada 1947’de Paris Antlaşması ile İtalya tarafından silah bulundurmamak şartıyla Yunanistan’a devredildi, lakin artık Yunanistan bu ön şartı çiğniyor. Bu muahedenin ihlali manasına gelmiyor mu?
1923 Lozan ve 1947 Paris Barış Andlaşmalarının ilgili kararları gereği, Taşoz, İpsara, Bozbaba, Semadirek, Limni, Midilli, Sakız, Sisam, Ahikerya, Batnoz, Lipso, İleryöz, Kelemez, İstanköy, İncirli, Sömbeki, İleki, Herke, Rodos, Kerpe, Çoban Adası, İstanbulya ve Meis Adası gayrı askeri statüdedir.
– Bu gayrı askeri statü; kesin bir biçimde bunlar üzerinde Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine ait tahkimat/istihkam/üs tesis ile iç güvenlik kuvvetlerininkiler hariç olmak üzere, her türlü silah konuşlanmasını, tatbikat/eğitim dâhil askeri uçakların değişik maksatlı her türlü uçuşunu, transit geçişini, daimi/geçici konuşlanmasını yasaklamaktadır.
– Adaların, “Gayrı Askeri Statüsü” karasal kısımlarının yanı sıra karasuları ve hava alanını da içermektedir.
– Adaların gayri askeri statü altına konulmuş olmasının temelinde, bu adaların Türkiye’ye yakınlıkları ve hasebiyle Türkiye’nin güvenliği bakımından arz ettikleri kıymet yatmaktadır. Türkiye’nin güvenliği temeldir.
– Adalar üzerindeki Yunan egemenliği ile Türkiye’nin güvenlik tasaları fakat adaların gayri askeri statü altına konulmaları ile dengelenmiştir.
– 1923 Lozan Barış Antlaşması konferans tutanak ve evrakları incelendiğinde; adaların Türkiye’ye karşı yöneltilecek ataklarda kara, deniz ve hava üssü olarak kullanılmayacak biçimde askerden arındırılacağına ait kesin kararların mutabakat metnine de dahil edildiği tabir edilmiştir.
Bilhassa gayri askeri statüde olmak kaydıyla Yunanistan’a devredilen fakat Yunanistan tarafından askerileştirilerek ve silahlandırılarak periyot kaidesinin şahsen Yunanistan tarafından ortadan kaldırıldığı adalara ve çabucak Anadolu kıyılarımız yakınındaki konumlarına dikkat çekmek isterim.
Bu durumda bu adaların egemenlik evre kuralının gayri askeri statüde olmak olduğu açıktır. Bu gayri askeri statüde olması gerekirken bu statüyü bozan Yunanistan, esasen bu adaların egemenliğinin kendine dönem kaidesini da kendi eliyle ortadan kaldırmıştır. Türkiye acilen bu adaların askerden ve silahtan arınıdırlmasını talep etmeli ve her türlü tüzel ve diplomatik teşebbüslerde bulunmalıdır diye düşünüyorum.
2002’de çizilen ‘Sevilla Haritası’ büsbütün Türkiye’nin aleyhine olan bir harita. Bu haritayı kim ya da kimler neden çizdiler? Harita üzerinden yapılan bu piar çalışmasının gayesi neydi?
Avrupa Birliği’nin Sevilla Üniversitesi’ne yaptırdığı ve Türkiye’nin haklarını yok sayan haritaya nazaran bize verilen alan 41 bin km2, aslında sahip olmamız gereken alan ise 189 bin km2. Yani 148 bin km2 vatan toprağını bizden almak istediler. Bu harita başta güç ajansı olmak üzere AB’nin bir çok kurum ve kuurluşu tatrfında kullanılmış ve kullanılmaktadır. Esasen AB’nin Türkiye’yi eleştirdiği ve itirazda bulunduğu konu ve noktalar da dikkate alındığında bu haritayı siyasi olarak temel aldığı anlaşılmaktadır. Gaye çok güçlü hidrokarbon yataklarına sahip olduğu bilinen Doğu Akdeniz’i Türkiye’yi dışlayarak paylaşmaktır.
Türkiye’nin NAVTEX (Denizcilere Duyuru) duyurusu ne manaya geliyor? Bunu bir savaş tehdidi olarak mı anlayalım?
NAVTEX (Navigational Telex), milletlerarası orta frekansta gemilere muhtemel tehlike, emniyet ve hava raporları ve ihtarlarını otomatik olarak yazılı bir formda veren haberleşme sistemidir. Navtex, esasen Memleketler arası Denizcilik Organizasyonu’nun (IMO) ve Global Denizde Tehlike ve Emniyet Sistemi’nin (GMDSS) bir modülüdür. Navtex duyurusu, Navtex aygıtı üzerinden yapılan bildirimleri tabir eder. Türk karasularında Navtex bildiri ve seyir duyuruları ise, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından Antalya, Samsun, İstanbul ve İzmir yayın istasyonlarından yayınlanmaktadır. Duyuru ve ihtarlar sivil yahut askeri farketmeksizin tüm gemi ve tekneler için bağlayıcı niteliktedir. Bu duyurular birebir vakitte Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde halka açık bir halde yayınlanmaktadır. Ülkelerin Deniz Kuvvetleri, eğitim ve tatbikatların bilgisini evvelce duyurarak bu alanlara girilmemesi konusunda ikazlarda bulunmaktadır. Oruçreis’in sismik araştırma yapacağı saha da bu formda metoduna uygun olarak yapılmıştır. Üstelik bu saha 2011 yılında TPAO’ya ruhsatlandırılan sahadır. Kendi deniz yetki alanımız içinde olduğu kuşkusuzdur. Kendi alanımızda yapacağımız bir araştırmayı savaş duyurusu görmek ya da algılamak mantık dışıdır.
Türkiye’de bir periyot sıkça konuşuldu ve tartışıldı…2004 yılından bu yana Yunanistan’ın Adalar Denizi’nde 18 ada ve 1 kayalığı işgal ettiği yazılıp çizildi. Bunun gerçeklik hissesi var mı? Varsa neden sessiz kalındı?
Öncelikle Egemenliği Yunanistan’a Andlaşmalarla Deverdilmemiş Ada, Adacık ve Kayalıklar (EGAYDAAK) 152 ada ve adacık kümesidir. Yani sayıyı 18 ile sınırlamak çok yanlıştır. Başka yandan sorun 1914 Altı Büyük Devlet Kararı, 1923 Lozan Andlaşması ve 1947 Paris Andlaşmasına dayanmaktadır. Maalesef biz EGAYDAAK konusunu türel ve siyasi olarak fakat 1996 Kardak krizi esnasında ayrıntılıca fark edebildik. Yani sorun bugünlerin değil, 106 yıl öncesinden bugüne dek olan sürecin bir modülüdür. Tüzel ve diplomatic olarak bu bahsin çabasını vermeliyiz. Bir kısmında köyler, kasabalar olan bu adaların aidiyeti konusu Adalar Denizinin temel meselesidir.
Ancak hiçbir oldubittiye fırsat vermeyecek, gerektiğinde mevzuyu ulusal ve memleketler arası gündeme taşıyacak biçimde reaksiyon ve uygulamalarımız yapılmış ve yapılmaktadır. Bu bağlamda; Yunanistan’ın gayri hukuksal olarak Ege’de Aidiyeti Mutabakatlarla Yunanistan’a Devredilmemiş Ada, Adacık ve Kayalıklar (EGAYDAAK) üzerinde yaptığı kışkırtmalar asla karşılıksız bırakılmadığını da biliyorum.
Yunanistan ve Mısır donanmalarını Türk donanmasıyla kıyasladığımızda nasıl bir tablo çıkıyor karşımıza?
Malum, Mısır donanması Rusların yaptırdığı lakin AB’nin Kırım nedeniyle yaptırım uygulaması sonucunda alamadığı 2 adet Mistral sınıfı helikopter amfibi atak gemisini aldı. Mistral sınıfı gemiler bizim gelecek yıl hizmete girecek TCG Anadolu amfibi hamle gemimizin benzeridir. Ayrıyeten Mısır yeni firkateyn ve denizaltı gemileri de almıştır. Yunanistan ile Mısır donanmasını birlikte dikkate alınca kuvvet mukayesesi onların lehinedir. Lakin nicelik bakımından ikisi bir ortaya geldiğinde fazla olması başlı başına üstünlük mana tabir etmez. Değerli olan nitelik yani eğitim ve harp etme yeteneğidir. Bu da bizde ziyadesiyle vardır. Türk Silahlı Kuvvetleri savaşan bir ordudur. Zafer bizim karakterimizdir.
Haber7
