“Bilge çocukların dergisi” sloganıyla 2016’da yayın hayatına başlayan Bilge Çocuk ve Bilge Minik, eğlenceli ve eğitici içerikleriyle her ay çocukların beğenisine sunuluyor.
Gelenekle geleceği, ilimle irfanı, dünle bugünü buluşturarak, ulusal ve manevi pahaları uygun üslupla çocuklara aktarmayı amaçlayan mecmua, her ay okuyucuyla buluşuyor.
Bilge Çocuk ve Bilge Minik Mecmuaları Genel Yayın Direktör Yardımcısı Mustafa Baltacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Genel Yayın Direktörü Osman Turhan’ın önderliğinde, 2016’da dergiyi kurduklarında, Mevlana İdris, Bestami Yazgan ve Dağıstan Çetinkaya ile yola çıktıklarını söyledi.
Baltacı, takım olarak çocuk kitapları ve çocuk dergiciliği alanında deneyime sahip olduklarına dikkati çekerek, bu tecrübeyi çok daha geniş alana yayabilmek ismine çocuklar için özel bir mecmua çıkarmaya karar verdiklerini söz etti.
Çocukların hayatında 15-20 yıl önceye bakıldığında televizyon, bilgisayar ya da tabletlerin bugün olduğu kadar revaçta olmadığını, çocuk mecmualarının tanınan olduğunu söyleyen Baltacı, “Dergiler, çok fazla konuşulur, dergiye abone olunur ve mecmuanın gelmesi heyecanla beklenirdi. Bugün teknoloji tüm hislerin yerini aldı. Bu yüzden çocuk mecmuaları bir devir geri çekilmişti. Lakin bizler ‘Çocukların okumaya, yazmaya, düşünmeye, edebiyattan haberdar olmaya, bugün aslında çok daha fazla gereksinimi var.’ dedik ve bu manada da heyecanlandık.” diye konuştu.
“Ana etkenimiz, tanınan bilim”
Mustafa Baltacı, mecmuanın hem ulusal ve manevi ögeler içermesi hem de bilimsel metinlerden oluşması fikrinden yola çıkarak çalışmaya başladıklarını belirterek, şu bilgileri verdi:
“Bu bilimsel metinleri bir makale üzere değil de çocukların anlayacağı formda mizahi bir lisanla verelim istedik. Zira günümüz çocukları mizahı çok seviyor. Lisanı çok yumuşak olsun, çocukları sıkmasın yani çocuk bir yazıyı bitirdiğinde gülsün, eğlensin lakin gezegenler, teknoloji ve tabiatla ilgili bilgi sahibi olsun diye bir üslup çatısı kuralım dedik. Yola çıktığımızdaki heyecanımızın karşılığını hem çocuklarda hem çocuklarına nitelikli bir eser vermek isteyen ebeveynlerde bulduk.”
Baltacı, Bilge Çocuk’un 7 yaş ve üzerine, Bilge Minik mecmuasının ise 4-6 yaş aralığına hitap ettiğini kaydederek, “Tabii bu çocuğun bilişsel zeka durumuna nazaran de değişir. Bilge Minik, 2 yaştan itibaren de okunabilir. Bugün birden fazla ebeveyn şuurlu olduğu için erken yaşta çocuklarını kalemle, kağıtla tanıştırmak istiyor. Bilge Minik dergimizde daha çok çocukların el ve sayısal marifetlerini, duygusal zekalarını, en çok da hayal güçlerini geliştirebilecek içerikler var.” tabirlerini kullandı.
Her iki mecmuanın ana temasını bilimsel metinlerin oluşturduğunu ve bir yılın tüm kapak mevzularını yılın başında masaya yatırdıklarını söyleyen Baltacı, “2020-2021 devrinde ‘Hangi ayda ne işlenecek.’ diye, ay ay kapak temalarını istikrarlı bir halde dağıtıyoruz. Bazen coğrafyayla, bazen tabiat, teknoloji, uzay ya da insan bedeniyle alakalı oluyor kapaklarımız. Yani 12 ay boyunca hangi hususlar işlenecek bunları evvelden belirliyoruz. Ana etkenimiz de aslında çocukların eğleneceği, anlayacağı düzeyde, tanınan bilim.” dedi.
“Dergi kapağında her ay bilimsel bir soru yer alıyor”
Mustafa Baltacı, yayın hayatına birinci başladığında Bilge Çocuk ile verilen Bilge Minik mecmuasının, ikinci sayıdan itibaren başka bir mecmua olarak yayımlandığını lisana getirdi.
Bilge Minik okurlarını da bilimden uzak tutmamak maksadıyla her ay mecmua kapağında bilimsel bir soruya yer verdiklerini söyleyen Baltacı, şöyle konuştu:
“Mesela temmuz sayımızda ‘Güneş Ne Kadar Sıcak ?’ bahisli kapağımız vardı. Her sayıda bir soru üzerinden yola çıkıyoruz. Mecmuanın içeriğine de o soruyu yayıyoruz. Örneğin güneşle ilgili etkinlikler veriyor, güneşin sıcaklığıyla ilgili bir deney yapmalarını sağlıyoruz. Bu çeşit içerikler ebeveynlerin ve çocukların çok güzeline gidiyor. Bol bol boyama ve çizgi çalışmaları da var. Sudoku bile veriyoruz. Biz dergiye sudokuyu birinci koymaya başladığımızda, aklımızda ‘Acaba bunu çocuklar anlar m? Ebeveyn bunu anlayıp, yaptırmak ister mi?’ soruları vardı. Hatta birinci olarak kendi çocuklarımızda denedik. Vakitle çocuklar sudokunun mantığını da anladılar. Ebeveynlerden de bu bahiste olumlu dönüşler aldık.”
Her iki mecmuanın de kalabalık bir takım tarafından hazırlandığına dikkati çeken Baltacı, “İlk vakitler çok fazla efor sarf ediyorduk. Ebeveynlerden tenkit alarak, yeni içerik geliştiyor, değiştiriyorduk. Ama son 2 yıldır mecmuamız kemikleşti. Çocuklar artık dergiyi eline aldığında hangi sayfada neyin ne olduğunu bilebiliyor. Dergimizin bir pedagojik danışmanı var. Bunun yanında mecmua muharrirlerinin yüzde 90’ı öğretmen, tıpkı vakitte pedagojik formasyona da sahip.” değerlendirmesinde bulundu.
Mustafa Baltacı, Bilge Çocuk’ta bedeller eğitimi kapsamında “Peygamber Efendimiz Üzere Yaşayalım” kısmı hazırladıklarını aktararak, şunları söyledi:
“Bu kısımda, Peygamber Efendimizin çocuklarla olan ilgilerini yahut sahabeye tavsiye ettiği öğütleri, çocuklara yanlışsız formda aktarabilmek için bir süzgeçten geçirip pedagoglardan da takviye alarak okurlara sunmaya çalışıyoruz. Aslında dergiyi denetim eden çok fazla göz var. Birinci vakitler sayfa sayımız ve çizgi öykülerimiz çok fazlaydı. Sayfa sayısını indirerek 72’ye çektik. İçerisinde ‘Sınıfın Afacanları’ diye 5 sayfalık mizahi bir öykümüz var. Emre Bilgiç yazıp çiziyor. Çok eğlenceli bir kıssa aslında. Bu kıssayı toparlayarak bir kitap haline getirdik ve getirmeye de devam edeceğiz. Sınıftaki çocukların muzip hareket ve davranışlarıyla bazen bunun meskene, sokağa yansıması üzere bir öykü. Yani gündemde ne varsa, genelde o sınıfa uyarlayarak, mizahi çerçevede çocukların beğenisine sunuyoruz.”
İcatların öyküsünü anlatan “Acayip İcatlar” başlıklı bir çizgi öykünün de olduğunu aktaran Baltacı, icatları mümkün epey kapak bahsiyle uyumlu sunmaya çalıştıklarını kaydederek, “Bu önemsediğimiz ve ufuk açıcı bir kısım. Zira şu anda çocuklarla birlikte hepimiz büyük bir tüketimin içerisindeyiz. Her gün yeni bir şey icat ediliyor.” diye konuştu.
“Milli, manevi kıymetlerimizi çocuklarımızın içselleştirmelerini istiyoruz”
Mecmualarda aylık tema bazlı çalışmalara da imza attıklarını belirten Baltacı, “Her mayısta, İstanbul’un fethi ya da Fatih Sultan Mehmet ile ilgili, ramazan ayında ramazanla ilgili içerik hazırlarız. Malazgirt ve Çanakkale savaşlarıyla ilgili de bir çizgi kıssa yahut yaşanmış bir anıyı çocukların anlayacağı formda beğenilerine sunuyoruz. Yani ulusal manevi kıymetlerimizi çocuklarımızdan uzak tutmayarak, bunları içselleştirmelerini istiyoruz.” dedi.
Baltacı, dergilerle birlikte çeşitli ikramlar sunduklarına da işaret ederek, şunları söyledi:
“Bu armağanlar bazen klasik zeka oyunları, bazen masa oyunları oluyor. Bir orta Sümerlerden kalma bir oyunu çocuklarımız için uyarlayarak dergiyle armağan verdik. Mecmuada oyunları hazırlayan farklı bir takımımız var. Bir devir çeşitli okullara dergilerimizi fiyatsız gönderdik. Daha sonra Google Form’dan gönderdiğimiz anketleri öğrenciler doldurdu ve biz ona nazaran kendimizi şekillendirdik. ‘Şu kısım çok hoş devam etsin. Bu kısmı hiç beğenmedim.’ üzere, çocukların mayasını yakalayamayan kısımları gelen değerlendirmeler sonucu değiştirdik. Genelde değerlendirmeler olumlu istikamette oldu. Ek kısım isteyenler oluyor. Mesela sporla ilgili kısımlar, bu manada da orta ara sporla ilgili içerik ekleyebiliriz diye karar verdik.”
Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) yayılmasını önlemek gayesiyle yaşanan karantina periyodunda mecmualara ilginin yüzde 300 arttığını vurgulayan Baltacı, “Bu periyotta birinci sefer dergimizi tanıyanlar oldu. ‘Şimdi, meskende okuma zamanı’ sloganıyla çocuklar için kampanyalar yaptık. Çocuklar, aileleriyle mecmuaları okuyarak, içerisindeki aktiviteleri bir arada yaptılar. Bu manada mecmua aracılığıyla ebeveynlerle çocukların irtibatı de güçlendi.” değerlendirmesini yaptı.
“Amacımız, genç jenerasyonun eğitim hayatında, kendisini donanımlı hale getirmesinde kelam sahibi olmak”
Mecmua içerisindeki öykülerin Ketebe Çocuk Yayınları tarafından kitap haline getirilerek minik okuyucularla buluşacağını aktaran Baltacı, “Hem 7 yaş ve üzeri hem de 4-6 yaş için kitaplar çıkacak. Bazen yeni içerikler bazen de dergimizde çok sevilen içerikler toplu halde kitapta yer alacak. Dijital mecmua projemiz de var. Onun da aslında bir iki demo sayısını yapmış durumdayız. Uygun bir vakitte o da yayınlanacak. Dergimizin interaktif halde çocuklara sunulması için birtakım çalışmalar içerisindeyiz.” tabirini kullandı.
Mustafa Baltacı, Bilge Çocuk mecmuasının gelecek jenerasyonların hayatında iz bırakmasını temenni ettiklerinin altını çizerek, “Bazı çocuklar tahminen de mecmuada okuduğu metnin birinden, etkilenerek kendisine meslek seçecek, bu türlü hayallerimiz var. Yola çıkarken bunları düşünmüştük. Yani 15-20 yıl sonraki genç jenerasyonun eğitim hayatında, kendisini donanımlı hale getirmesinde kelam sahibi olmaktı emelimiz. Bunu çok şükür başardık, başarıyoruz. 4. yılımızda 47. sayıya ulaşıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Müellif ve çizerleri ortasında Bestami Yazgan, Mevlana İdris, Melih Tuğtağ, Tuğba Çoşkuner, Mustafa Fikri Çağlayan, Yavuz Girgin ve Yusuf Pehlivan’ın da olduğu dergilerle ilgili ayrıntılı bilgiye, “www.bilgeminikdergi.com” ile “www.bilgecocukdergi.com” adreslerinden ulaşılabilir.
Haber7
