Bazıları Ürdün’ün 1994’te İsrail ile imzaladığı olağanlaşma mutabakatı nedeniyle BAE’yi eleştiremediğini söylerken, kimileri da bu mutabakatla Ürdün’ün Filistin davasına yönelik rolünü kaybetmekten endişelendiğini tabir ediyor.
KUTSALLARI MUHAFAZA HAKKI
İsrail ile Ürdün ortasında 26 Ekim 1994’te imzalanan Vadi Arabe Barış Antlaşması ve Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas ile Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah’ın Mart 2013’te imzaladığı ”Kudüs ve Kutsal Yerleri Koruma” muahedesine nazaran, Ürdün’ün Kudüs ve Filistin topraklarındaki kutsalları müdafaa hakkı bulunuyor.
Ürdün ve Filistin, siyasi sonun yanında birebir vakitte demografik olarak da kuvvetli bağlarla bağlı iki devlet. Ürdün’de Filistin asıllı çok sayıda Ürdün vatandaşının bulunmasının yanı sıra birebir vakitte 10 kampta yaklaşık 2 milyon Filistinli mülteci yaşıyor.
Ürdün ile BAE ar asında her ne kadar hoş bağlar olsa da son vakitlerde ikili bağların tehlikeye girdiğini belirten uzmanlar, BAE’nin, Amman idaresinin Filistin’deki rolüne ziyan vermeden iyi niyetini kanıtlaması gerektiğini söz ediyor.
MUAHEDE ILGILERI ETKİLEMEZ
Ürdün’ün eski bakanlarından Muhammed el-Mumeni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, BAE-İsrail muahedesinin, Ürdün ile BAE ortasındaki ilişkiyi etkileyeceğini düşünmediğini söyledi.
“BAE-İsrail muahedesinin Abu Dabi’nin Amman ile alakalarını etkileyeceğini düşünmüyorum. BAE’liler, Ürdün’ün, Filistinlilere başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız devletlerini kurma hakkı veren iki devletli tahlile değer verdiğini idrak ediyorlar.” dedi.
YENİ ŞEKILDE BİR BARIŞ
Ürdünlü siyasi analist Amir es-Sebayile de BAE-İsrail muahedesinin, ekonomik işbirliğinin ön plana çıktığı birçok düzeye dayanan yeni şekilde bir barış olduğunu ve Ürdün ve Mısır’ın İsrail’le yaptığı mutabakattan farklı olduğunu söyledi.
İsrail’in Ürdün ve Mısır ile barışının mecburî olduğunu söyleyen Sebayile, “Herhangi bir tarafın Ürdün’ün kutsallar üzerindeki vesayetini değiştirme konusunda bir teşebbüsü olacağını sanmıyorum.” dedi.
Olağanlaşma muahedesinin, İsrail’in “sağlamaya çalıştığı barış biçiminde” net bir değişiklik olduğunu gösterdiğini söyleyen Sebayile, bu muahedede, kapalı kapılar gerisinde bilinmeyen rejimlerle hudutlu kalan kağıt üzerinde bir barışa değil, bölgedeki halklarla açıkça olağanlaşmaya odaklanıldığını aktardı.
ÜRDÜN’ÜN ROLÜNE BİR TEHDİT
Filistin uzmanı ve akademisyen Ahmed Said Nevfel ise İsrail’in BAE’den daha büyük ülkelerle mutabakatının Filistinlilerin çabasını etkilemediğini söyledi.
Nevfel, “İsrail ile ne kadar muahede yapılırsa yapılsın çatışmayı sona erdirmeyecek ve Filistin davası devam edecek.
Ürdün Filistin’in kapısıdır. Abu Dabi’yi Filistin’i ziyaret etmek isteyenler için bir geçiş koridoru yapmak Ürdün’ün Filistin davasına yönelik rolünü tehdit eder.” diye konuştu.
Akademisyen Nevfel, Ürdün’ün rolünün tehdit altında olduğunu, İsrail’in bu noktadan yararlanıp Ürdün ile BAE ortasında uyuşmazlık çıkarmaya çalışacağını ve BAE ile mutabakatın asıl gayesinin bu olabileceğini kelamlarına ekledi.
Haber7
