Birtakım ülkelerde patronların Covid-19 aşısını zarurî hale getireceği, aşı yaptırmayan çalışanların da işlerini kaybedeceklerine ait haberler tartışmalara neden oldu. Salgının ticari hayata olumsuz tesirleri göz önüne alındığında, Türkiye’deki patronların çalışanlarına aşı mecburiliği getirip getiremeyeceğini ve iş mukavelelerinin bu sebeple feshedilip edilemeyeceğini hususun uzmanlarına sorduk.
TEDAVİ EDİLEMEYEN COVİD, FESİH HAKKI VEREBİLİR
Covid-19 salgını nedeniyle işçi- patron ortasındaki türel sürecin, aşının kullanılmasında mecburilik olup olmaması üzere durumların yoruma açık kaldığını söyleyen Avukat Mehtap Demirhan, “Öncelikle Covid-19 virüsü bulaşıcı hastalık sayılmakta mı? Bu durum dahi yoruma dayalıdır. Çünkü 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’na nazaran bulaşıcı hastalık listesinde Covid-19 yoktur. Lakin DSÖ ve Sıhhat Bakanlığı kabulüne nazaran bu hastalığı bulaşıcı hastalık olarak yorumlayabileceğiz. Öbür taraftan, 4857 sayılı İş Kanunu 25.maddesinin 1 fıkrasında sıhhat sebepleri ile patronun haklı fesih nedenleri sayılmıştır. Buna nazaran; çalışanın tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olması ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunmasının sıhhat kurulunca saptanması durumunda patron mukaveleyi haklı feshedebilir. Bu kapsamda, Covid-19 olan emekçinin hastalığının tedavi edilemeyecek durumda olması ve işyerinde çalışmasında sakınca olunması patrona haklı fesih hakkı verecektir. Emekçi, tedavi olmayı kabul etmeyip, karantinaya uymaz, aşı olmazsa işyerinde çalışmasında bulaş durumu nedeni ile sakıncalı bir hal oluşturacaktır. Fakat bu mevzuda sıhhat konseyi raporu gerekecektir” dedi.
PATRON ÇALIŞANLARININ SIHHATİNE DİKKAT ETMEK DURUMUNDA
Demirhan, “Diğer taraftan tıpkı 25. Hususun 2.fıkrasının ı bendinde çalışanın kendi isteği yahut savsaklaması yüzünden iş güvenliğinin tehlikeye düşürülmesi de patrona haklı fesih hakkı vermektedir. Patronun bu unsura atıfla çıkarılmış 6331 sayılı iş sıhhati ve güvenliği kanunu 4. Unsuruna nazaran sorumlulukları vardır. Bulaşıcı hastalık sürecinde de, patron çalışanlarının sıhhatine ve güvenliğine dikkat etmek durumunda. Yani; hasta olan emekçinin öteki personellerin sıhhati ve güvenliği açısından tehlike oluşturduğu kesin. Çalışanın karantinaya uyması mecburî olduğu üzere, emekçi gerekli tedavileri de olmak zorunda. Bu zorunluluklara uyulmaması da patrona haklı fesih hakkı verecektir. Kaldı ki iş sıhhatini ve güvenliğini sağlamaması durumunda başka personeller patrona karşı hakkı fesih hakkını kullanabilecektir. Yeniden iş kanunun 25.maddesinin 3. Fıkrasında zorlayıcı sebepler ile patronun haklı fesih nedenleri de sayılmıştır. Bu nedenler ortasında salgın hastalıklar vardır. Sonuçta Covid-19, DSÖ ve Sıhhat Bakanlığı’nın kabulü ile salgın bir hastalıktır. Patron iş sıhhati ve güvenliğini sağlamak zorundadır. Patronun gerek iş yerindeki sıhhat ve güvenliği sağlamak, gerekse zorlayıcı sebep sayılan bulaşıcı hastalığın bulaş durumunu kaldırma hakkı vardır. Bu unsurlar kapsamında: hastalığın tedavisi için personelin aşı olmak istememesi patronun sorumluluklarını yerine getirmesinde mani teşkil edeceğinden haklı fesih hakkı verecektir” tabirlerini kullandı.
İLGİLİ MEZVUATTA COVİD-19 YOK
Avukat Doç. Dr. Yavuz Erdoğan da, ceza hukuku kapsamında şu an mevzuatta Covid-19 ile ilgili bir şey olmadığını söyledi. Erdoğan, “Covid-19 aşısını olmayana idari ya da isimli ceza verilebileceğine ait bir düzenleme bulunmuyor. Bizim hukuk sistemimizde, bu salgın hastalıklarla ilgili mevzuatımız 1930’lara dayanan Genel Hıfzıssıhha Kanunu. Bu kanunda hangi hastalıklarda neler yapılacağı açıkça yazılı. 57’inci hususta hastalıkları sayıyor ve 72’inci unsur de aşıyı düzenlerken 57’inci hususta belirtilen hastalıklar ortaya çıktığında ya da çıkmasından şüphelenildiği takdirde hükmolunan önlemler yer alıyor. Bunlardan biri de aşı ancak içlerinde Covid-19 yok. Covid-19’u oraya eklemediğimiz takdirde bu hastalığın aşısını zarurî yapamazsınız” diye konuştu.
MAHKEME PATRONU HAKLI BULABİLİR
Şirketlerin, firmaların aşıyı mecbur etme noktasında ise özel hukuk alanına geçilmiş olduğunu belirten Erdoğan, şunları söyledi: İş hukuku açısından baktığımızda, yapılacak aşı sizin iş güvenliğiniz ile ilgili, öbür çalışanları de etkileyebilecek bir şey ise ve şirketin faaliyetini devam ettirebilmesi için gerekliyse pekâlâ işveren işe alacağı bireyde bu biçimde bir aşı kuralı arayabilir. Bunu sıradan bir hastalık için yapamaz ancak Covid-19 global bir salgın olduğu için işe alımda ve iş devamlılığında bu kuralın koyulabileceğini düşünüyorum. Buna direnen çalışan ise işten çıkarılırsa evvel arabulucuya gidecek. Sonrasında ise dava açacak, yasal haklarını arayarak, haksız yere işten çıkarıldığını tez ederek taleplerde bulunacak. Arabuluculuk usulüyle çözülmezse, mahkeme durumu kıymetlendirecek. Hastalığın ciddiyetinden yola çıktığımız vakit ise emekçinin davayı kaybetme ihtimali olduğunu düşünüyorum”
Türkiye Gazetesi
Haber7
