Akkuyu Nükleer A.Ş. Genel Müdür Birinci Yardımcısı ve Yapı İşleri Yöneticisi Sergey Butckikh ile ekoloji ve nükleer alanında uzmanlar, Mersin Gülnar’da üretimi süren nükleer santralin son durumu hakkında bilgilendirme gerçekleştirdi. Sergey Butckikh, projenin tarihçesinin 2010 yılına dayandığını ve hükümetler ortası mutabakatın imzalanması ile startın verildiğini aktardı. Projenin 4 güç ünitesinden ve toplamda 4 bin 800 saat-megavat güce sahip olacağını belirten Butckikh, şunları söyledi:
“Bu nükleer santral, dünyanın en sağlam nükleer tesisi olacak. Zira kullanacağımız Akkuyu´da reaktör tipleri halihazırda 4´ü Rusya´da biri de Belarus´ta olmak üzere 5 tanesi dünyada işletmeye sunulmuş durumda. Yeni kuşak bir teknoloji kullanacağız, yani 3 artı kuşak teknoloji kullanılacak. Santralin işletme ömrü 60 yıl, lakin 20 yıl daha uzatılabilecek. Bu münasebetlere dayanarak inşa edeceğimiz nükleer santralin en emniyetli nükleer santral olacağını söylemekten hiç çekinmiyorum. Proje kapsamında gerçekleştirilen işlerde yerli Türk şirketlerin yer alması için çok büyük imkan ve fırsatlar sunulmakta. 400´ün üzerinde büyük şirket projede halihazırda misyon alıyor. Yeniden inşaat alanımızda şu anda 8 binin üzerinde emekçi istihdam ediliyor. İnşaat periyodumuzun doruğa ulaştığı periyotta toplamda 12 binin üzerinde personelin istihdam edilmesi öngörülüyor. Bu çok devasa bir güç manasına geliyor. İnşaat bittiğinde işletme periyoduna geçilecek ki bu süreçte de az sayılmayacak yaklaşık 4 bin insanın istihdamı sağlanacak. Projemiz kapsamında kıymetli bir öteki konu; santralimizde istihdam edilmek üzere özel eğitim programı uygulanmakta olup, Türk vatandaşları ortasından seçilenler de eğitilerek daha sonra santralde istihdamları öngörülmektedir. 600 kişi Rusya´da eğitilecek ve uzman olarak yetiştirilecektir. Bu program kapsamında halihazırda bugün prestiji ile 146 uzmanımız Rusya´da eğitimlerini tamamlamış ve şirketimizi bünyesinde istihdam edilmektedir. 43 Türk vatandaşı da eğitimlerini tamamlamış ve diplomalarını almışlardır. Bunlardan 3´ü Mersin bölgesindendir.”
‘YENİ REAKTÖRLERİN ÇALIŞMA KAPASİTESİ DAHA YÜKSEK’
Nükleer santral faaliyete geçtiğinde tüm Türkiye´nin elektrik gereksiniminin yüzde 10´unu karşılayacak kapasitede olacağını vurgulayan Butckikh, “Yeni tip reaktörlerin en büyük özelliği çalışma kapasitesinin daha yüksek olmasıdır. Birinci ünite ile ilgili tüm çalışmalar tam kapasite ilerliyor. Her sene işlerimizin kapasitesi daha artarak yüksek bir kademeye geçiyor. 8 Nisan 2020´de ikinci ünitenin üretimi için resmi olarak ruhsat alınmış ve üretimine geçilmiştir. 3 Mayıs 2020´de de 3´üncü ünitenin çukur hafriyatı için sonlu çalışma müsaadesi alarak çalışmalara başladık. Şu anda inşaat alanımızda 3 ünite çalışmalar evvelden onaylanan program kapsamında devam etmektedir.
Bizim için değer arz eden bir olay daha var. Haziran 2020´de birinci ünitenin iç muhafaza binasının tasarımı yapıldı. 350 tonun üzerindeki bir yapıdan yerine yerleştirildi. Bir ünitenin üretimi için bu tıp katmanlardan oluşan 5 adet kesim kullanılmaktadır. Tüm kesimlerin birbirine monta edildikten sonra tek bir gövde haline gelmesi için ilgili çalışmalar yapılarak bunların bütünlüğü sağlanacak. Bu konstrüksiyon bir nükleer güç santralinin, ünitenin inançlı çalışmasını sağlayan asil güvenlik sistemlerinin bir elementidir. Kor tutucu diye tabir ettiğimiz çok değerli bir ekipmanın Kasım 2020´de dizaynda öngörülen yerine konseyimi tamamlandı. Tasarım dışı bir kazanın meydana gelmesi durumunda faaliyete geçecek kor tutucu, eriyen unsurun hapsedilmesini ve sızmasını önleyecektir” diye konuştu.
‘BİRİNCİ ÜNİTE TAMAMLANMAK ÜZERE’
Birinci ünitenin artık net olarak görüldüğünü, ikinci ünitenin sürdüğünü ve 3´üncü ünite için hafriyat çalışmalarının başladığını aktaran Butckikh, “Bir nükleer santral yalnızca nükleer güç üniteleri yahut binalardan bir tesis manasına gelmiyor. Çok sayıda yardımcı binalar var. Batı ve doğu inşaat ve montaj üsleri adeta bir fabrika faaliyette. Nükleer santrali Akdeniz´in kıyısındaki bir bölgede yapıyoruz bu nedenle deniz hidroteknik yapılarının da olması gerekiyor. Kıyı müdafaa yapıları örneğin deniz hidroteknik yapılarındandır. Beton üzere materyaller yüzde 100 yerli gereçten tercih ediliyor. İleride yerli piyasadan temin edilmesi öngörülen materyallerin yüzde 40´ının yerli piyasadan tedarik edilmesi projede öngörülüyor. Kıyı müdafaa yapılarında kullanılan gereçler burada üretilip inşaat yerinde de kullanılıyor” sözünü kullandı.
‘İNŞAAT SÜRECİNDE OLUŞAN BOŞLUKLAR, ÇATLAK OLARAK ALGILANDI’
Sunumun akabinde soru-cevap kısmına geçildi. Akkuyu inşaatında geçen günlerde meydana gelen çatlak tezleri ile ilgili soruya karşılık veren Butckikh, “Aslında bunları çatlak dememek gerekiyor derken, bir inşaatın ne kadar sıkıntı bir teknolojik süreç ile gerçekleştiğini aslında anlattım. Beton harcının oluşumundan en ufak ayrıntılara kadar yapılan hesaplamalar kullanılan gereçlerin farklı hesaplar kullanılarak yapılan bir çalışmadan bahsediyoruz. Burada çok sayıda inof gereç kullanıyoruz.
Bu materyallerin ısı takibi kesinlikle yapılmalı. Bu kadar kapsamlı bir tesisin inşaatında elbette ki öngörülen dizaynda müsaade verilen birtakım boşlukların oluşması çok doğal ve inşaat sürecinde meydana gelebilecek konular. Bu çeşit konular ortaya çıktığında bunların tamirinin ne halde yapılacağı da proje uygulama dokümanlarında yer alıyor. İnşaat alanında halihazırda bağımsız yapı şirketleri var. Onlar tüm bu süreçleri çok sıkı bir halde denetliyorlar. Ortaya çıkabilecek boşluklarda kullanılan teknolojinin ne kadar hakikat ve hesaplamaların nasıl seçildiği bir daha o b boşluklar ortaya çıkıyor ki bu da proje bir teknolojinin ispatıdır bizim için” dedi.
İKTİSADA 1 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM
Akkuyu’dan temin edilecek gücün değerliye alınacağı tarafındaki tezlere da cevap veren Sergey Butckikh, şunları söyledi:
“Bu çok yüksek bir fiyat değil. Sabit olmakla birlikte şunun şuurunda olmalıyız ki belirlenen fiyat hükümetler ortası muahedenin imzalandığı tarihte belirlenmiştir. İçinde bulunduğumuz periyot ekonomiyi ve artan nüfus oranını dikkate alırsak dünyadaki birçok ülke karbondioksit kaynaklı elektrik üretiminden vazgeçtiğini ve elektrik muhtaçlığının giderek artacağını dikkate alırsak bu fiyatın yüksek fiyat olduğunu söylemek yanlışsız olmuyor. Bahsettiğiniz bu fiyat, sabit bir fiyattır. Münasebetiyle bu fiyat muahede kapsamındaki müddet içinde rastgele bir formda revizeye uğramayacaktır. Nükleer santralin inşaat basamağının tamamlanıp üretime geçildiğinde bu fiyatı dünya piyasası ile kıyasladığınızda hiçbir halde yüksek fiyat demek gerçek olmayacaktır. Altını çizerek söylemek isterim; bu fiyat sabit olup 15 sene içinde hiçbir halde revize edilmeyecektir. Bu kontratın kurallarından biri. Projeye yapılan yatırım, geçen sene prestiji ile Türkiye iktisadına 1 milyar Dolarlık bir yatırım yapıldı. Yatırımların yüzde 40´ının üzerindeki hacim yerli piyasadan temin edildi, yani buradan satın alındı. Projemize daha çok Türk yerli tedarikçilerin katılmasını daha da destekliyoruz.
Burada inşaat materyaline eş vakitli olarak bizim gereksinimimi olan kalitedeki malın tedarik edilmesi de değerli bir konu. Türkiye´den tedarik ettiğimiz inşaat materyallerinin kalitesi epeyce yüksek lakin başka taraftan fiyat siyasetini da göz arkası edemeyiz. Zira maliyet çerçevesinde yapılan bir proje. Materyallerin yerli piyasadan temin edilmesi, yerlileştirme çok güç ve karmaşık bir süreçtir. Zira burada iki kıymetli öge var. Biri fiyat siyaseti, ikincisi de güvenlik tedbirleri. Şayet bunların ikisinden seçim yapmak zorunda kalırsak güvenlik faktörünü seçmek zorundayız. Türkiye´de bulunduğumuz müddette bu hususla ilgili çok çalışma yapıldı. Yerli piyasadan tedarik ettiğimiz eserler için materyal bilim kuruluşu olarak TSE inceleme yapıp, belgeleyerek projede kullanılmasına müsaade veriyor.
Haber7
