Düşünmenin değil; iyi, hoş ve yanlışsız düşünmenin faziletini vurguluyor ve fikrin ufkunu açık hâle getiriyor.
Düşünmek yola çıkmaktır. Rastgele bir yola değil, bizi hakikate götürecek yola koyulmaktır. Düşünmek, Eflatun’un mağarasından çıkmak için ayağa kalkmaktır. Duvara yansıyan gölgelerin hakikatin kendisi değil, yalnızca gölgesi olduğunun farkına vararak ışığın kaynağına yönelmektir. Düşünmek, ayağa kalktığınızda size müstehzi bir biçimde bakanlara aldırmadan kapıya gerçek yürümektir. Ayağınıza vurulmuş zincirlerden kurtulmak için evvel zihninize vurulmuş prangalardan kurtulmaktır. “Mağaradan çıkanı vururuz.” diyenlere aldırmadan aklının ve vicdanının sesine kulak vermektir. Düşünmek tehlikeli ve çileli bir iştir.
Gerçek düşünmek faziletli olmayı garanti altına alır mı? Düşünmek, ahlaklı olmak için kâfi midir? Bilmek, her vakit doğruyu yapmak manasına gelir mi? Düşünmeyi zihinsel bir faaliyete indirgeyen ekoller bize bu noktada tatmin edici yanıtlar veremezler. Güzel, hoş ve doğruyu birbirinden ayrıştıran bir zihin yapısı, niyet ile faziletli davranış ortasında direkt ve mecburî bir ilgi kurmaz. Yarar ve kârı artırmak için uygulanan yollar kapitalist üretim-tüketim kuralları içinde iyi ve hakikat kabul edilir ancak akıl ve fazilet terazisine konulduğunda sınıfta kalırlar.
Düşünmek ile ahlak, tefekkür etmek ile faziletli davranmak ortasında ayrılmaz bir bağ vardır. Bir fikir bizi hakikat davranışa götürmüyorsa ya düşündüğümüz şeyde ya da düşünme biçimimizde bir sorun var demektir. Gerçek niyet, bizi iyi, gerçek ve hoş davranışa götürür. Bu yüzden düşünmek, salt zihinsel bir hareket değildir. Sahih mânâda düşünmek, bütün varlığımıza nüfuz eder. Bizi sarıp sarmalar ve dönüştürür. Bir fikir, tasavvur veyahut duyguyu iliklerimizde hissetmeden onun mânâsını tam olarak kavradığımızı söyleyemeyiz. Niyet lakin varoluşumuzu dönüştürdüğü vakit iyi, hoş ve doğrunun elçisi olur ve hikmet sıfatını kazanmayı hak eder.
Haber7
