Dış Ekonomik Bağlar Şurası (DEİK) / Türkiye-ABD İş Kurulu (TAİK), dördüncü Transatlantic Talks seminerinde ABD’li Senatör Lindsey Graham’ı konuk etti.
Moderatörlüğünü Louisiana eski Senatörü David Vitter’ın yaptığı ve DEİK Lideri Nail Olpak ile TAİK Lideri Mehmet Ali Yalçındağ’ın da katıldığı online seminerde, iki memleket arasındaki ekonomik, ticari ve stratejik bahisler konuşuldu.
“Huawei’ye karşı bir alternatife gereksinimimiz var”
ABD’li Senatör Lindsey Graham, “Afrika’da yeraltı zenginlikleri çok fazla ve yardıma gereksinimi olan şık kişileri var. Afrika’da güç mealinde büyük kahır var. Yüksek teknoloji bir gün Afrika’ya gelecek. Bu teknolojiyi ABD ve ABD’nin müttefiklerinin getirmesini istiyoruz; Çin’in değil. Bizim Huawei’ye karşı bir alternatife muhtaçlığımız var. Yalnızca Avrupa’da ve dünyada değil, münhasıran Afrika’da muhtaçlığımız var.” dedi.
Türkiye-ABD bağlarını daha sürdürülebilir hale getirmek istediklerini söyleyen Graham, şunları anlattı:
“Bana ABD-Türkiye ilgilerini iyi istikamette değiştirmek için yapılması gereken değişikliklik ne diye soracak olursanız bunun bağımsız ticaret itilafı olduğunu söylerim. Lakin buna en büyük kösteğin S400, F35 ve Suriye sorunu olduğunu söyleyebilirim. Bu meseleleri çözmemiz gerekiyor. Bu problemleri çözmeden Türkiye-ABD bağlantılarının istenilen noktaya ulaşması güçlükle görünüyor. Türkiye sağlıklı bir müttefik. NATO müttefiki olarak pek çok noktası kuvvetlerini gönderdi.
Suriye’de kalıcı bir tahlil bulmak zorundayız. Şam’ın İran tarafından yönetilmesini istemiyoruz. Türkiye’nin Libya’da, Rusya tarafından desteklenen güçlerin varlığından duyduğu kaygılarını biliyoruz; ben de bu bahiste kaygı duyuyorum. Trump idaresi Türkiye ile özgür ticaret muahedesinin temellerini atmak istiyor fakat öncelikle bu meselelerin tahlile kavuşması gerekiyor. İki devletin iktisadı kaynaştıktan sonra Afrika’da çok efektif işler yapabilir. Türkiye ile Afrika’da Çin eserlerine alternatif oluşturacak ve Çin’in tesirini kıracak işler yapmaktan daha hoş bir şey olamaz. Bu gayeye ulaşmak için ekonomilerimizi daha fazla kaynaştırmalıyız. Benim gayem bu.”
“Türkiye çok cepheli bir iktisada sahip”
Pandemi sonrası süreçten de bahseden Graham, “Kovid-19 süreci boyunca kişilerin daha çok meskenden çalıştıklarına şahit olduk. Gelecekte yapay zeka iş yanlarında daha fazla kullanılacak. Biz teknolojinin, merkezi bir bölge olmadan çalışma imkanı sunduğunu gördük. Benim umudum tıbbi materyal tedarik zincirinin Çin tarafından daha az denetim edildiği bir tertip kurmak. Ben Türkiye’nin tarafında olsam, Çin’in ticaretteki yükünü kırmak için Amerika’ya yardım ederdim. Türkiye’nin Çin’e hangi sahalarda alternatif oluşturabileceğini iyi bilmemiz gerekiyor. Türkiye çok taraflı bir iktisada sahip. Yalnızca tıbbi materyaller konusunda da değil, bizim Çin’e bağımlı olduğumuz öbür yerler için de tasdikli bu durum. Bu sebeple öncelikle bizim Türkiye’nin ticaretin bütün sahalarında Çin’in mahallini alma potansiyelinin ne olduğunu iyi bilmemiz gerekiyor. Türkiye, düşük maliyetli lakin kaliteli üretim konusunda öne çıkıyor. Türkiye Çin’e alternatif olabildiği ölçüde NATO içerisinde de başkan konumuna yükselebilir.” halinde konuştu.
Çin’in NATO’nun askeri teknolojilerini çaldığını söyleyen Graham, Çin’in sızmalarına karşı NATO’nun askeri altyapılarını güçlendirmenin büyük bir adım olacağını anlattı.
Türk iş dünyasının 5G konusunda Huawei ile hareket etmeyeceğini düşündüğünü vurgulayan Graham, laflarını şöyle sürdürdü:
“Amerika’ya bir müttefiğinin, gerisinde Çin olan Huawei şirketi ile ekonomik muahede yapmasından daha çok neyin zarar vereceğini bilemiyorum. Dünyanın 5G teknolojisine gereğince alternatif üretmediğini biliyorum. Bu bahiste alternatifleri oluşturmak için biraz devrana gereksinimimiz var. Biz Çin ile iyi alakalar kurmak istiyoruz lakin ittifakları ihlal eden, koronavirüs konusunda dünyaya yanlış haber veren ve bu sebeple ekonomiyi büyük zarara uğratan bir Çin ile bu çok güçlükle. Türkiye’nin Çin’in NATO’nun altyapısına yapacağı sızmaları önlemek için yapacağı bütün teşebbüsler tarafımızdan olumlu karşılanacaktır.”
Haber7
