İşte Taha Dağlı’nın yazısı;
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Katar’da Taliban idaresiyle bir ortaya gelmişti. O toplantıda Taliban heyetindeki bir isim dikkat cazipti. Zira o, 11 Eylül hücumlarının çabucak akabinde ABD’nin Afganistan’a yönelik işgalinde “terörist” diye esir alınıp yıllarca Guantanamo’da tutulan Muhammed Nebi Ömeri’ydi.
11 Eylül hücumlarının çabucak sonrasında ABD Afganistan’ı işgal etmişti.
Gayede El Esas ile Taliban vardı.
Yüzlerce kişi esir alınmış, Taliban teröristi olarak damgalanan o esirler, ABD’nin Guantanamo üssüne hapsedilmişlerdi.
Muhammed Nebi Ömeri de onlardan biriydi.
Taliban üyesiydi.
Tam 12 yıl boyunca Guantanamo’da tutuldu.
Sonra özgür kaldı.
Afganistan’a döndü, Taliban’ın üst seviye yöneticilerinden biri oldu.
Bu süreçte ABD, Taliban’la barıştı. Terör örgütü denilen Taliban’la masaya oturuldu.
Son görüşmeye şahsen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo katıldı.
Katar’ın başşehri Doha’daki o toplantıda, Pompeo’nun karşısında Guantanamo esiri Ömeri de vardı.
ABD’nin Afganistan işgali binlerce kişinin vefatına ve büyük bir yıkıma yol açmıştı.
ABD bu süreçte fazla sayıda asker de kaybetti.
Bir bakıma Afganistan, ABD için bir bataklığa dönüşmüştü.
Sonuçta ABD sıkıntıyı “barışla” çözdü.
Pompeo, bir vakitler Amerikalıların “terörist” dediği Taliban heyetiyle yaptığı toplantıda, tahminen de Afgan muhataplarına daha sevecen görünebilmek için İngilizce “God willing” yerine direkt “İnşallah” demeyi bile tercih etti.
Tabi ABD’nin Taliban konusundaki bu halinin bir çok sebebi var.
Dediğimiz üzere 2001’deki işgalden beri Afganistan gün yüzü görmedi fakat ABD askerleri için de Afganistan bir Vietnam’a dönüştü.
Taliban’ın tesiri bir türlü kırılamadı.
Bunun dışında Afganistan’ın stratejik ehemmiyetinin de hissesi büyük.
Kaldı ki bu stratejik değere göz diken öbürleri da var.
Hem de Trump’ın en büyük rakibi olan Çinliler.
Çin, 2016’dan bu yana Afganistan’da Taliban’la görüşmeler gerçekleştiriyor.
En son geçen hafta yeniden bir görüşme daha yapıldı.
Pekin idaresi Taliban’a, Afganistan’da geniş kapsamlı altyapı ve güç yatırımlarında bulunmayı teklif etti.
Afganistan, Çin’in jenerasyon yol projesinde “kavşak” olarak gördüğü kilit ülkelerden biri.
Bu nedenle tıpkı ABD üzere Çin de Taliban’la ortayı iyi tutmaya çalışıyor.
Çin’in en büyük emeli, Orta Asya doğal gaz ve petrolünü Afganistan üzerinden taşımak.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Taliban görüşmesi de Çinlilerin son teşebbüsünün 5 gün sonrasında gerçekleşti.
Afganistan değere bindi, Afganistan’daki siyasi ve silahlı tesiri giderek artan Taliban da o denli.
ABD ile Çin ikisi de bunun farkında.
Ve dünyanın bir çok noktasında olduğu üzere ikisi şu an Afganistan’da da karşı karşıyalar.
Şunu da hatırlatmakta yarar var.
Afganistan ne vakit bu türlü değere binse ve devlerin rekabet alanı haline gelse, ülkede peş peşe bombalar patlatılır, yıllardır devam eden taarruzlar zincirine yenileri eklenir.
Son bir haftadaki Çin-Taliban ve ABD-Taliban görüşmelerinin, Afganistan için bu türlü acı faturaları da çıkabilir.
Haber7
