Son dakika: Dünya bu gece açıklanacak olan ABD Başkanlık seçim sonuçlarına kilitlenmiş durumda… Donald Trump ve Joe Biden’ın yarıştığı ABD Başkanlık seçiminde birinci sonuçlar gelmeye başladı. ABD’de birçok posta yoluyla olmak üzere yaklaşık 100 milyon seçmenin erken oy kullanmasına karşın bugün seçim gününde seçim merkezleri önünde uzun kuyruklar oluştu. Pekala ABD Başkanlık seçimi ne vakit başlayacak, ne vakit bitecek, kim seçildi?
Dünyanın gündemindeki seçimde dakika dakika yaşananlar;
03.30: SEÇİMDE SON DURUM
Hem Fox hem AP iddialarına nazaran ABD Lideri Donald Trump Batı Virginia’da da seçimi kazanıyor. Birinci sonuçlara nazaran Trump’ın önde olduğu eyalet sayısı üçe yükseldi.
Kuzey Carolina, Ohio ve Batı Virgina’da sandıklar kapandı.
03.19: TRUMP KENTUCKY’DE, JOE BİDEN VERMONT’TA KAZANDI
Associated Press (AP) haber ajansının yayınladığı resmi olmayan sonuçlara nazaran ABD Lideri Trump, Kentucky’deki oyların yüzde 53,7’sini elde etti.
Hala oy sayımının devam ettiği eyalette yüzde 53,7 oy oranına ulaşan Trump, yüzde 44,8 oy oranında kalan Biden’a üstünlük sağlayarak seçimleri kazandı. Vermont’ta ise yüzde 62,7 oy oranına ulaşan Biden, yüzde 37,3 oy oranında kalan Trump’ı geride bırakarak eyalette ipi göğüsleyen isim oldu.
Bu sonuçla Trump, Kentucky’de 8 delegeyi, Biden ise Vermont’ta 3 delegeyi hanesine yazdırdı.
ABD’de başkanlık seçimlerinde 538 delegenin yarıdan bir fazlası olan 270 delegeye ulaşan isim başkanlık koltuğuna oturmaya hak kazanıyor.
02.40: KENTUCKY EYALETİNDE BİDEN ÖNDE
ABD’nin Kentucky eyaletindeki birinci seçim sonuçlarına nazaran oyların yüzde 8’i sayıldı. Demokratların adayı Joe Biden sayılan oyların yüzde 55,3’ünü aldı. Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump oyların yüzde 43,1’ini aldı.
02.37: İNDİANA’DA TRUMP BÜYÜK FARK ATTI!
ABD’nin Indiana eyaletindeki birinci seçim sonuçlarına nazaran oyların yüzde 2’si sayıldı. Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump sayılan oyların yüzde 66,7’sini, Demokratların adayı Joe Biden ise yüzde 31,4’ünü aldı.
02.27: SANDIKLAR KAPANMAYA BAŞLADI
Indiana ve Kentucky eyaletlerinin birtakım bölümlerin sandıkların kapandığı bildirildi. Klasik olarak Cumhuriyetçi olan iki eyalette de ABD Lideri Trump’ın seçimi önde götürmesi bekleniyor.
02.16: TRUMP’TAN AÇIKLAMA
ABD Lideri Donald Trump, Twitter’dan açıklama yaptı. Trump, “Ülke genelinde durumumuz hayli iyi gözüküyor. Teşekkürler” dedi.
02.18: FLORİDA SANDIK ÇIKIŞ ANKETLERİ
ABD’nin Florida eyaletine ilişkin sandık çıkış anketine nazaran Donald Trump, Joe Biden’a karşı küçük bir farkla seçimleri önde götürüyor. Yaklaşık 1 saat sonra “salıncak eyalet” olan Florida’da sandıklar kapanacak. Florida’da şimdi posta yolu ile kullanılan oyların tesiri ise bilinmiyor.
01.45: BIDEN’DAN AÇIKLAMA
Demokratların adayı Joe Biden seçim gününü yollarda geçiriyor. Biden, “Halen çok şey yaşanıyor” tabirlerini kullanarak seçim sonuçlarına ait kesin bir açıklama yapmaktan kaçındı.
Lider adayı, “Bu akşam konuşulacak bir şey olursa, konuşurum. Şayet olmazsa, oylar sayılana kadar beklerim” dedi.
01.04: IVANKA TRUMP: SİZE MUHTAÇLIĞIMIZ VAR
Donald Trump’ın kızı Ivanka Trump, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda seçmenlere, “Oy verme sırasından ayrılmayın. Size muhtaçlığımız var” davetinde bulundu.
00.02: SONUÇLAR NE VAKİT AÇIKLANACAK?
ABD’de yapılan seçimin sonuçlarının ne vakit ilan edileceği şimdi aşikâr değil. Birinci sonuçlar Türkiye saatiyle 03.00’ten sonra gelmeye başlayacak. 2016 yılındaki seçimde Donald Trump, Türkiye saatiyle saat 10.00 civarında zafer konuşması yapmıştı.
Fakat bu seçimde posta yoluyla kullanılan oyların fazla olması nedeniyle seçim sonuçlarının günler sonra açıklanma ihtimali bulunuyor. 2000 yılındaki seçim Florida oylarının birden fazla kere sayılmasına sahne olmuştu. Yüksek Mahkeme’nin haftalar sonra verdiği kararla ABD Lideri katılaşmıştı.
23.56: TRUMP: KAZANMAK KOLAY, KAYBETMEK DEĞİL
ABD Lideri Donald Trump, seçim esnasında kameraların karşısına geçti. Trump, “Kazanmak kolay. Benim içim kaybetmek ise hiç kolay değil” dedi. Trump ayrıyeten seçim sonuçlarının katılaşmaması halinde ulusa seslenebileceğini aktardı.
23.48: PELOSI’DEN ÇOĞUNLUK AÇIKLAMASI
ABD, kongrenin bir modülü olan Temsilciler Meclisi’nin sözcüsü Demokrat Nancy Pelosi, partisinin Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğu elinde tutmaya devam edeceğine inandığını söyledi.
23.21: FBI SORUŞTURMA BAŞLATTI
ABD’deki seçimde vatandaşlara seçim gününde konutta kalmalarına dair otomatik servisten telefon edildiği belirtiliyor. FBI kelam konusu telefonlar için soruşturma başlattığını açıkladı.
ABD SEÇİMLERİ NE VAKİT, SONUÇLAR KAÇTA AÇIKLANACAK?
Amerika Bileşik Devletleri Başkanlık seçimleri 3 Kasım Salı günü yapılacak. Sonuçlar TSİ 3 Kasım Salı’yı 4 Kasım Çarşamba’ya bağlayan gece açıklanacak.
TÜRKİYE SAATİ İLE ABD EYALETLERİNDE OY VERME SÜRECİ NE VAKİT SONA ERECEK?
ABD’de halk 46’ıncı liderini seçmek üzere seçim merkezlerine gitmeye devam ediyor. Ülkede birçok eyalette, sandıkların kapanma saatleri Türkiye saatine nazaran farklılık gösteriyor. Indiana ve Kentucky’deki sandıklar, Türkiye saati ile 02.00’de birinci kapanacak sandıklar olacak.
ABD’de tarihi seçim devam ediyor. ABD Lideri Donald Trump ve ABD Lider Adayı Joe Biden’ın yarıştığı seçimde, her eyalette sandıkların kapatılma saatleri farklı. Türkiye saati ile 02.00’de, Indiana ve Kentucky eyaletlerinde oy verme süreci sona erecek. Öteki eyaletlerde ise oy verme sürecinin sona erme saatleri şu formda:
Georgia, Güney Karolina, New Hampshire – TSİ 03.00
Ohio, Kuzey Karolina – TSİ 03.30
Florida, Michigan, Pensilvanya, Arkansas, Oklahoma, Mississippi, Alabama- TSİ 04.00
Texas, New York, Arizona, Colorado, Minnesota, Wisconsin- TSİ 05.00
Nevada, Iowa, Utah- TSİ 06.00
Washington, Oregon, Kaliforniya- TSİ 07.00
Alaska, Hawaii- TSİ 08.00
BİDEN: “BAŞKANLAR HANGİ OYLARIN SAYILIP SAYILMAYACAĞINI BELİRLEYEMEZ”
ABD Başkanlık seçimlerinde Demokratların adayı Joe Biden gazetecilere yaptığı açıklamada, “Başkanlar hangi oyların sayılıp sayılmayacağını belirleyemez” ve “Seçmenler kimin lider olacağını belirler” dedi.
ABD’de Başkanlık seçimlerinde halk oy verme sürecine devam ediyor. ABD halkının 46. Liderini belirleyeceği seçimde Demokrat Parti’nin adayı eski ABD Lider Yardımcısı Joe Biden ile Cumhuriyetçi Parti’nin adayı mevcut ABD Lideri Donald Trump kıyasıya uğraş ediyor.
Biden, oy verme süreci devam ederken, Delaware eyaletine bağlı Wilmington’da gazetecilerin sorularını yanıtladı. Demokratların adayı Biden, “Şu anda oyunda çok fazla şey var göreceğiz. Bu gece hakkında konuşacak bir şey varsa bunun hakkında konuşacağım. Şayet konuşulacak bir şey olmazsa sonraki gün oyların sayılmasını bekleyeceğim” dedi.
Lider Trump’ın seçim sonuçları netleşmeden bir zafer ilan etmesi halinde karşılık vermeyi planlayıp planlamadığı sorusuna karşılık veren Biden, karşılık verme sorumluluğu hissetmediğini belirterek, “Ne söylediğine ve nasıl söylediğine bağlı” sözlerini kullandı.
Biden, “Başkanlar hangi oyların sayılıp sayılmayacağını belirleyemez ve bilirsiniz seçmenler kimin lider olacağını belirler. Ne yaparsa yapsın ya da ne derse desin oylar sayılacak” tabirlerini kullandı.
Seçim sonucunu kestirim etmek konusunda batıl inançları olduğunu söz eden Biden, seçim sonucu için “umutlu” olduğunu belirterek, bariz demografik özellikleri olan ve anahtar eyaletlerde “ezici” seçmen iştirakine olan itimadını tabir etti. Seçimleri kazanmak konusunda emin olup olmadığı sorusuna ise Biden, “Bilmiyorum” dedi.
TRUMP’TAN BİRİNCİ AÇIKLAMA: ÖNDE GİDİYORUZ
ABD halkı, 46’ıncı liderini seçiyor. ABD Lideri Donald Trump ile ABD Lider Adayı Joe Biden ortasında yapılan yarış, tüm dünya tarafından takip edilirken; seçimin ABD tarihindeki en kritik seçim olduğu tabir ediliyor.
BEYAZ SARAY ETRAFINDA HARİKULÂDE GÜVENLİK TEDBİRLERİ ALINDI
ABD’de bugün yapılan 59. başkanlık seçimlerinin akabinde ortaya çıkabilecek sokak olayları nedeniyle başşehir Washington DC’de ve Beyaz Saray etrafında inanılmaz güvenlik tedbirleri alındı.
ABD’de 59. başkanlık seçimleri sonrasında, taraflardan birinin sonuçları kabul etmemesi durumunda sokak ve şiddet olaylarının çıkma ihtimali konuşulmaya başlandı. Washington DC’de mayıs ve haziran aylarında George Floyd şovları sırasında yağmalanan iş yerlerinin camları, seçim sonrası çıkabilecek olaylara karşı ahşap plakalarla kapatıldı.
Öte yandan, Beyaz Saray etrafındaki birçok cadde ve sokağın yanı sıra Beyaz Saray’ın karşısındaki Lafayette Park ve ardındaki Ellipse Park giriş çıkışa kapatıldı. Ayrıyeten Beyaz Saray’ın etrafındaki tüm binaların ve sokakların etrafına yüksek demir çitler konuldu.
ABD’DE ORDU SOKAĞA İNDİ
REKOR İŞTİRAK BEKLENTİSİ
158 milyondan fazla kayıtlı seçmenin bulunduğu ABD’de birden fazla posta yoluyla olmak üzere yaklaşık 100 milyon seçmenin erken oy kullanması, başkanlık seçimlerinde bir yüzyılın en yüksek iştirak oranına ulaşılabileceğinin işareti olarak yorumlandı.
POSTAYLA KULLANILAN OYLARDA HİLE TARTIŞMASI
ABD çapında erken oy kullananların sayısı 100 milyonu bulurken, bu, 2016 seçimlerinde atılan oyların yüzde 70’inden fazlasına tekabül etti. Erken oyların yaklaşık 60 milyonu posta yoluyla gönderildi. Bu, 4 yıl evvel postayla atılan oyların 2 katına denk. Trump, uzun vakittir, postayla kullanılan oylarda hile yapılacağı gerekçesiyle seçim sonuçlarını tanımayabileceğinden kelam ediyor.
BİRİNCİ SONUÇLAR İKİ KÖYDEN
Gerisinde Cumhuriyetçi-Demokrat fay çizgisi ve Lider Trump’ın tartışmalı siyasetlerine bir bölümün çok sıkı dayanak olurken başka kesitin çok keskin muhalefet etmesinin yattığı bu görüntü, küçük köylerden gelen birinci sonuçlara da yansıdı.
Her yıl tercihini birinci ilan eden yerleşimlerden New Hampshire eyaletinin Kanada hududundaki Dixville Notch köyünde atılan 5 oyun tamamı eski ABD Lider Yardımcısı Joe Biden’a gitti.
Eyaletin Millsfield köyünde ise 6 oy alan Biden’a karşı 16 oyla Trump ezici zafer kazandı. Gece yarısı seçim merkezini açan Millsfield’de seçmenlerin neredeyse tamamı oy verdi.
BİDEN OĞLUNU TORUNU OLARAK TANITTI!
Önemli sıhhat meseleleri olduğu söylenen ABD Lider adayı Joe Biden’ın, oğlunu torunu olarak tanıttığı imajlar büyük reaksiyon topladı.
GERGİNLİK TAVAN YAPMIŞ DURUMDA
3 Kasım 2020 seçimlerine Trump’ın umursamama yoluna gittiği Kovid-19 pandemisi, George Floyd hadisesiyle başlayan ırkçılık tersi protestoların yanısıra siyasi kutuplaşmanın beraberinde getirdiği şiddet olayları eşliğinde gidildi.
ŞIDDET OLAYLARI ÇIKMASINDAN KORKULUYOR
Klasik olarak Cumhuriyetçi Teksas eyaletinde Biden’ın seçim kampanyası otobüsünün, konvoy halindeki Trump destekçileri tarafından otoyolda taciz edildiği kameralara yansıdı. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Başşehir Washington DC ve New York kenti başta olmak üzere çeşitli bölgelerde yetkililer ve işletme sahipleri muhtemel ayaklanma ya da çatışmalara karşı cadde üzerindeki dükkanların hasar görmemesi için vitrinleri tahta plakalarla kapladı.
BEYAZ SARAY’A GIDEN YOL HALK OYUNDAN DEĞIL 270 DELEGEDEN GEÇIYOR
ABD başkanlık seçimlerinde, seçmenler, temel olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. Delegeler Konseyi ismi verilen bu sistemde her eyalete farklı tartılarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, Lider olmaya hak kazanıyor.
Toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin lider olması, eyaletler ortasındaki istikrarın gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat alımlı özelliklerinden biri olarak biliniyor.
ABD’DE LİDERİ BELİRLEYECEK 12 SALINCAK EYALET NEDİR?
Kimi eyaletlerde bir aday ya da parti baskın pozisyondayken, birtakım adaylar seçilmeyi garanti edemiyorlar. Seçimlerde Demokratlar ile Cumhuriyetçiler ortasında gidip gelen bu eyaletler “salıncak eyalet” olarak tanımlanıyor. Bunlar, lider adaylarının kazanmak için çok gayret sarf ettiği yerler.
İŞTE 12 SALINCAK EYALETTE SON DURUM
ARIZONA
Arizona, klasik olarak Cumhuriyetcilerin seçildiği bir eyalet. Trump, 2016’da Arizona’yı yüzde 4 farkla aldı. Evvelki seçimlerle kıyaslandığında çok düşük bir farktı. Anketler bu seçimde Arizona’yı Joe Biden’ın alacağını gösteriyor. Arizona, coronavirüsten çok etkilenen eyaletler ortasında. Bu da Biden’ın bahtını yükseltiyor. Lakin Trump, Meksika sonuna duvar projesiyle seçmenin aklını çelebilir. Arizoza’nın delege sayısı 11.
FLORIDA
Florida’da seçimle ilgili öngörülebilen tek gerçek var. O da burada yarışın daima başa baş geçtiği. Florida’nın öngörülemezliği nüfus yapısının karışıklığından kaynaklanıyor. Öbür eyaletlerden emeklilerin gelip yerleştiği bir yer olduğu için seçmen farklı eğilimler gösteriyor. 1964’ten beri Florida’yı alan Beyaz Saray’ı da alıyor. Florida’nın delege sayısı 29.
GEORGIA
Georgia klâsik olarak Cumhuriyetçilere oy veriyor. Bu seçimde de anketlerde Trump önde gidiyor. Lakin eyalette siyah orta sınıf yükselişte, Atlanta gelişiyor. Gelişim arttıkça eyalet daha rekabetçi hale geliyor. Bu durum Demokratların bahtını artırıyor. Georgia’nın delege sayısı 16.
IOWA
Iowa kırsal ve muhafazakar bir eyalet. Cumhuriyetçiler son yıllarda burada hakimiyeti iyice artırdı. Trump, 2016’da Iowa’da Hillary Clinton’a 9 puan fark attı. Olağanda bu farkla, Iowa eyaleti için endişelenmemesi gerekiyordu. Fakat burası, Trump’ın Çin’le ticaret savaşının tesirlerini en çok hisseden eyaletlerden biri oldu. Corona virüs salgını da tesirini hissettiriyor. Iowa’nın delege sayısı 6.
OHIO
Obama, Ohio’da iki defa kazandı. Fakat Orta Batı eyaleti son yıllarda Cumhuriyetçilere kaydı. Trump, 2016’da Ohio’yu yüzde 8 oy farkıyla aldı. Demokratların kazanabilmek için siyah oylarına muhtaçlığı var. Biden’ın beyaz emekçi sınıfına hitap etmesi de burada bahtı olduğunu gösteriyor. Ohio için kıymetli bir not. Bugüne kadar Ohio’yu kaybeden hiçbir Cumhuriyetçi aday başkanlığı kazanamadı. Ohio’nun delege sayısı 18.
MICHIGAN
Trump, 2016’da Michigan’da yalnızca yüzde 0,3 farkla kazandı. Klasik olarak Demokratlara oy veren eyalette 28 yıl sonra birinci defa bir Cumhuriyetçi kazandı. Burada Biden’ın bahtı oldukça yüksek. Babası araba satıcısı olan Biden, Detroit’le derin şahsî ilgisi kurdu. Lider Yardımcısı olduğu devirde Michigan’ı sık sık ziyaret etti. Biden, emekçi sıfının ağır olduğu eyalette güçlü ve ölçülü bir aday oyarak görülüyor. Michigan için iyi bir tercih olarak bedellendiriliyor. Michigan’ın delege sayısı 16.
MINNESOTA
Minnesota liberal kentlerden, ölçülü orta sınıf mahallelerinden ve daha muhafazakar kırsal kısımdan oluşuyor. Son yıllarda yavaşça sağa kaydığı görülüyor. Burada da iki aday ortasında çok az bir fark var. Minnesota’nın delege sayısı 10.
NEW HAMPSHIRE
New Hampshire, ülkenin en değişken eyaletlerinden. Burası hem beyaz orta sınıf hem kırsalda yaşayan muhafazakar nüfusa sahip. New Hampshire’ın delege sayısı 4.
KUZEY CAROLINA
Kuzel Carolina, Barack Obama’ya kadar Cumhuriyetçilerin kalesiydi. Obama, 2008’de az farkla da olsa Kuzey Carolina’yı aldı. Bu seçimde de anketlerde Biden önde görünüyor. İki aday da eyalet almak için milyonlarca dolarlık reklam harcaması yaptı. Yani Kuzey Carolina’da Trump için pembe bir tablo yok. Kuzey Carolina’nın delege sayısı 15.
PENSİLVANYA
Klâsik olarak Demokratlara oy veren Pensilvanya’da dört yıl evvel Trump kazandı. İktisadı güce dayalı eyalette halk, ömür standardını korumak için oy kullandı. Demokratlar kömür ve kaya gazı madenciliğinde ıslahat kelamı verdi.
Trump, bu ıslahata karşı eyaleti müdafaayı vaat etti. Lakin global coronavirüs salgınının başlamasıyla Pensilvanya’da işsizlik iki haneli sayılara yükseldi. Trump’ın vaadi lafta kaldı. Pensilvanya doğumlu Biden, eyalette çok tanınan bir isim. Ferdî yakınlığı Biden’a zafer getirebilir. Pensilvanya’nın delege sayısı 20.
WISCONSIN
Trump, 2016’da Wisconsin’i az farkla kazanarak sürpriz bir muvaffakiyete imza attı. Bilhassa kırsal kesitin ve emekçi sınıfı beyaz bayanların dayanağını almıştı. Birebir kesim iki yıl sonra Demokrat vali seçti. Joe Biden anketlerde önde görünüyor. Wisconsin’in delege sayısı 10.
TEKSAS
Teksas olağanda “değişken” eyalet değil. Burada da Cumhuriyetçilerin hakimiyeti var. Fakat eyalette Siyah, Latin Amerika ve Asya kökenlilerin sayısının artmasıyla Teksas da rekabete açık hale geldi. . Trump 2016’da Teksas’ı 9 puan farkla aldı. Teksas’ın delege sayısı 29.
Haber7
