İngiltere’de yer alan Cambridge Üniversitesi’ndeki İnme Araştırma Grubu’ndan bilim insanları, Covid-19 ve felç ortasındaki ilişkiyi anlamak için 100 binden fazla hastayı kapsayan 61 global çalışmayı tahlil etti.
DÜNYA GENELİNDE BİNLERCE KİŞİ COVİD-19 NEDENİYLE FELÇ OLDU
Journal of Stroke isimli bilimsel mecmuada yayımlanan araştırmanın sonuçlarında koronavirüs nedeniyle hastaneye yatırılan her bin şahıstan 14’ünün felç olduğu ortaya çıktı.
Çalışmanın müelliflerinde Hugh Markus, bu durumun dünya genelinde Covid-19 teşhisi konulan binlerce kişinin felç olabileceği manasına geldiğini söyledi.
Markus, “Veriler, felç oranının 0,014 olduğunu gösteriyor. Bu da hastanede yatan 100 şahıstan en az birinin Covid-19 kaynaklı felç geçirdiğini ortaya koyuyor” sözlerini kullandı.
EN SIK “AKUT İSTEMİK İNME” GÖRÜLÜYOR
Araştırmacılar, yeni tip koronavirüs nedeniyle en sık görülen felç cinsinin, akut istemik inme olduğunu açıkladı. Kalp hastalıklarından sonra dünya genelinde ikinci gelen vefat nedeni olan inme, kan pıhtısının damarı tıkaması yahut kan damarının yırtılması sonucu beyne giden kan akımının bozulmasıyla oluşuyor. Akut istemik inme oluştuğunda ilgili beyin hücreleri ölüyor.
YAŞ VE KRONİK HASTALIKLAR RİSKİ ARTIRIYOR
Bununla birlikte, bilim insanları felç geçirme riskinin, diyabet ve kalp hastalıkları üzere altta yatan sıhhat problemlerinin varlığıyla arttığını belirtti. Ayrıyeten yaş yükseldikçe inme görülme sıklığının da arttığı bildirildi. Lakin, araştırmacılar az de olsa Covid-19 hastası olan gençlerde ve evvelden sıhhat meseleleri olmayanlarda da felcin görüldüğünü belirtti.
ASEMPTOMATİK OLAYLARA DİKKAT
Öte yandan, araştırmacılar felçlerin tipik olarak enfeksiyondan birkaç gün sonra meydana geldiğini ve koronavirüsün belirtilerini asla göstermeyenleri de etkilediğini buldu. Asemptomatik hadiselerde görülen felçlerin sıklığı hakkında ikaz yapıldı.
Çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar, bu nedenle inme nedeniyle hastaneye yatırılan tüm hastalara, semptom gösterip göstermeksizin Covid-19 testi yapılması gerektiğini bildirdi.
COVİD-19’UN NEDEN OLDUĞU FELCİN MEVT RİSKİ İKİ KAT DAHA FAZLA
Öbür taraftan, uzmanlar felç görülme riskinin cinsiyetler ortasında ayrım göstermediğini, lakin Covid-19’lu felç hastalarının, virüsü taşımayan felç hastalarına nazaran mevt riskinin iki kat fazla olduğunu söz etti.
Covid-19 nedeniyle felç geçirenlerde mevt oranın yüzde 31,5 olduğu açıklandı. Buna rağmen Covid-19 olmayan felç hastalarında mevt oranının yüzde 12 olduğu görüldü.
Bilim insanları, Covid-19’un neden felce sebep olduğunu net bir formda açıklamak için araştırmalarını sürdürüyor. Lakin, yaygın olarak, koronavirüsün sebep olduğu kan pıhtılaşması ve sitokin fırtınası ana neden olarak görülüyor.
COVID-19 HASTALARINDA KAN PIHTILAŞMASI NEDEN OLUYOR?
Bilim insanları daha evvel yaptığı çalışmalarda, her üç Covid-19 hastasından birinin mevt nedeninin “kan pıhtılaşması” olduğunu ortaya koydu. Pıhtılar, akciğer, kalp, beyin üzere büyük organlara ulaşıyor. Akabinde kan akışının kesilmesi halinde, kalp krizi, felç, organ yetmezliği ve emboliyi önemli durumlar ortaya çıkıyor.
SİTOKİN FIRTINASI
Bağışıklık sisteminin yaralanma yahut enfeksiyona reaksiyonunda yer alan bir küme hücreye sitokin ismi veriliyor. Stokinler sorunun ortaya çıktığı yere gitmek için yarışıyor ve bedeni yabancı bir istilacıya karşı savunmak için daha fazla bağışıklık hücresi göndermesi için sinyal gönderiyor.
Bedenin kendini iyileştirmesinde kıymetli bir rol oynayan sitokinler bir mühlet sonra yıkıcı hasara yol açabiliyor. Bağışıklık hücrelerinin akışı kalıcı olduğunda, bağışıklık sisteminin müdafaaya çalıştığı dokulardaki hücreleri öldürmeye başlayan iltihaplanma meydana geliyor. Sitokin hücrelerinin çok ölçüde sinyal vermesi nedeniyle çok uzun mühlet iltihaplanma denetim dışı kalabiliyor. Bu iltihap ise koronavirüs hastalarının akciğerlerine dolarak teneffüs yetmezliğine neden oluyor. Şayet iltihaplanma denetim edilemezse hastaların birçoğu hayatını kaybediyor.
Haber7
