Karabağ sorunuyla ilgili son günlerdeki gelişmeleri ve bu hadisenin başını da kısaca sizden dinlemek istiyorum. 30 yıldır beklenen bir gün deniyor. Ben cepheye gittim, oradaki askerler 30 yıldır beklenen günü yaşıyoruz, şu anda, cephede vatan aşkıyla gidiyoruz biz onların üzerine diyorlar. Mevzunun başındaki temel sıkıntıyı ve bu türlü olma sebebini, Avrupa’nın duyarsız kalma ve göz yumma nedenini ve de bu bölgenin stratejik ehemmiyetini nedir?
– 30 yıldır Ermenistan, Azerbaycan halkına karşı bu taarruzu devam ettirmekte ve Azerbaycan topraklarını işgal altında tutmaktadır. Bu 30 yıllık müddet içerisinde Minsk Süreci oldu lakin nihayetinde bir sonuca varılamadı. Burada da gördüğümüz üzere işgal ve taarruz olmasına bakmaksızın asıl hedef, bu sürecin uzatılmasıydı. Yani süreç ne kadar uzatılırsa Ermenistan’ın işgali o kadar güç kazanacaktı. Görünen o ki; Ermenistan’ın niyeti bu sorunu barış yoluyla çözmek değil, anneksiya yapmak. Yani statükoyu daha da güçlendirmek ve Azerbaycan’ın işgal edilen topraklarını benimsemek. Yani ilhak etme ve anneksiya etme siyasetini yürütmektedir. Son olarak da Ermenistan’da Paşinyan başa geldikten sonra zati biz onun daha farklı bir siyaset yürütebileceğini düşünüyorduk. Zira Sarkisyan ve Koçaryan üzere evvelkiler Azerbaycan halkına karşı savaşlara katılan ve birebir vakitte da savaş hatalısı olan insanlardı. Lakin Paşinyan’ın bir gazeteci olarak, bir medya-basın mensubu olarak farklı bir siyaset yürütebileceğini düşünüyorduk lakin maalesef bu türlü olmadı. Biz ona birçok fırsat da verdik. 2018’de Bağımsız Devletler Birliğinin Duşanbe’de bir toplantısı olmuştu. O vakit kendisinin sayın Cumhurbaşkanımıza yaklaşarak “bu sorunu çözelim, bana vakit lazım” dediğini de ayrıyeten hatırlatmak isterim. Biz onu da kabul ettik. Azerbaycan tüm süreçlerde yapan bir halde bu sorunu çözmeye çalıştı. Sonrasında ateşkesi daha da güçlendirelim dediler. Biz ona da olumlu yaklaştık. Pekala bunun karşılığında ne gördük? Açıklamasında Karabağ Ermenistan’ındır dedi ve nokta. Bu artık diyaloğun bitmesi manasına gelir. Onlar Karabağ derken yalnız Karabağ’ı değil, etrafındaki vilayetleri de kastediyorlar. Sonra Ermenistan Savunma Bakanı, açıkça “bizim yeni askeri doktrinimiz; yeni topraklar yeni savaşlar” dedi. Yani onlar yeni savaşlar çıkarıp Azerbaycan’ın daha fazla toprağını işgal etme amacındalar. İstihbarat Bakanları ise açıklamasında bir karış toprağı bile geri verme niyetinde değiliz dedi. Yani bütün bahtları, bütün fırsatları mahvetmiş oldular. Bir de Aralık ayında biz Azerbaycan-Ermenistan hududunda, Tovuz’da, Ermenistan’ın yeniden Azerbaycan’a bir taarruzuna şahit olduk. Bu hudutta ortaya çıkmış sıradan bir hadise değildi. Bu, Ermenistan’ın planladığı ve bugün de devam eden büyük bir askeri operasyondu. Bunun da sonucu olarak, 27 Eylül’de tekrar Azerbaycan’lı sivillere saldırdıklarına şahit olduk. Bunun üzerine biz de bu türlü karar aldık, artık kâfi dedik. Azerbaycan, barışa mecbur etmek için bu operasyonunu başlattı. Gayemiz de işgal edilmiş toprakları işgalden kurtarmaktır.
– Ermeniler tarih boyunca Türk halkına yakın olduğu müddette daima huzurla yaşamıştır. Mesela burada kentin içinde, Bakü’nün en hoş yerinde bile Ermeni kilisesi var. Azerbaycan Devleti restore ettirmiş, bakım yaptırmış. Her vakit aslında burada huzurla yaşıyorlar. Kapalı müttefiklerinin oyununa geliyorlar galiba. Artık İran ve Rusya’yı onların ardında üzere görüyoruz. Rusya’yı bölgeye çekmeyi mi istiyorlar?
– Ermenistan’ın maalesef bugünle gelecekle değil daha çok geçmişle yaşamaya yönelik bir niyet yapısı var. Yani, geçmişte Ermenilerin kolektif bir psikoloji olarak niyetleri hala da yüzyıllar öncesinde kalmış, geleceğe bakamıyorlar. Bir düzmece tarih yaratmışlar ve ona da hala inanmaya ve gerçekmiş üzere göstermeye çalışıyorlar. Mesela beşere inanılmaz görünebilir lakin hala büyük Ermenistan’ı kuralım, denizlerden denizlere geçelim mantığıyla yaşıyor bu beşerler. Bana nazaran onlar bunun üzere palavra isteklerinin kurbanı oldular. Ermenistan’ın bu siyasetine geldiğimizde ise olağan ki bu hususta da Ermenistan topraklarından Azerbaycan’a füze atışları yaparak siyasi ve askeri provokasyon maksadını güttüler, burada da gayeleri 3. tarafları sürecin içine dahil etmekti. Şimdiki Rusya’da da çok akıllı beşerler çalışıyorlar, onlar da çok hoş anlıyorlar. Birincisi, Azerbaycan ile Rusya ortasında iyi bir bağlantı var. Komşularla iyi alakaların olması çok değerli. İkincisi, Rusya da Azerbaycan’ın stratejik değerini çok iyi anladı. Bunun Azerbaycan halkının davası olduğunu anlıyor, yalnızca devletin değil. Sizin de gördüğünüz üzere çocuk-büyük zengin-fakir demeden herkesin bir emeli var. Zira artık bu halkımızın bir talebi. Zira Rusya’daki ortaklarımız da bunun Azerbaycan halkının bir davası olduğunu ve rastgele bir hareketin Azerbaycan halkının hassas hislerine dokunabileceğini çok iyi anlıyorlar. O yüzden de Rusya çok istikrarlı ve temkinli bir pozisyonda duruyor. Burada kardeş Türkiye için de, İran için de bilinmesi lazımdır ki; bölgede rastgele bir tansiyon artarsa bu herkes için rahatsızlık yaratacak bir husus. Bu yüzden biz gelecekte, kardeş Türkiye ile Rusya ortasındaki işbirliği bağlamında bu sorunu genel olarak çözmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Bunu için de her iki ülkenin katkıda bulunması bizim için çok değerli. Lakin, kardeş Türkiye’nin masada olması lazım.
– Muhakkak. Pekala, İsrail’le Azerbaycan ortasında hoş bir ilgi var. Bu mevzuda İsrail de Azerbaycan’ın haklı olduğunu söylüyor, ardında duruyor değil mi?
– Evet, İsrail ile Azerbaycan ortasında iyi bağlar var. Yahudi halkı ile Azerbaycan’lılar ortasında, yani aslında Türk halkları ortasında daima iyi münasebetler olmuş. Yahudi halkı da bunu hiçbir vakit unutmamış. Mesela Avrupa’da engizisyon periyodunda, onların memleket olarak sığındıkları yer Osmanlı olmuş, Türkiye olmuş. Tarihte bizde burada bir anti-semitizm hiçbir vakit olmamış. O yüzden tarihi bir bağlılıkları var. Bunun temelinde da bugün İsrail ile Azerbaycan ortasında iyi münasebetler var. Birbirimizi çok iyi anlıyoruz ve Azerbaycan’ın kardeş Türkiye ile de iyi alakaları var, İsrail ile de iyi münasebetleri var. Biz o yüzden dostumuz olan ülkelerin de birbirleri ortasında dost olması için çok çalışıyoruz.
– İsrail için Karabağ’ın bir özel bir değeri var galiba.
– İsrail halkı her vakit, Yahudi halkının güç periyotlarında Azerbaycan halkının onlara dayanak olduğunu görmüşler. Düşünüyoruz ki İsrail de bu mantıkla Azerbaycan’ı desteklemesi olabilir. Mesela kardeş Pakistan’ın da desteklemesi var, çok ülkeler var. Burada en aslı hak ve adalet. Herkes hakkın ne olduğunu çok iyi anlıyor. Burada bu takviyeler de yalnız Azerbaycan olduğu için gelen dayanaklar değil. Daha çok hukuku temel alan, adilliği temel alan bir yaklaşım var. Yani İsrail’in de yaklaşımı, kardeş Türkiye’nin de yaklaşımı kardeş olarak Azerbaycan’ı desteklemesinin yanında tıpkı vakitte mantıklı bir adillikten kaynaklanıyor. Bu manada Azerbaycan’ın davası hak davasıdır. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yok. Bizim talebimiz Azerbaycan topraklarının işgalden kurtarılması.
– Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Azerbaycan Devleti Cumhurbaşkanı birlikte Türk dünyasını harekete geçirebilirler. Biz bu türlü düşünüyoruz. Bu savaşta sizi en çok etkileyen hadise nedir?
– Bize en çok dokunan hususlardan biri Ermenilerin sivil halkımıza taarruzlarda bulunması. Gence’de bunu gördük. Bir-iki sefer Gence’ye Scud füzeleriyle hücumda bulundular. Esasen kendileri Scud füzelerinin ne kadar dehşetli bir silah olduğunu çok iyi biliyorlar. Onu kullanan insan da silahın maksada neler yapabileceğini de çok iyi biliyor ancak bunu da yaptılar. Bu Hocalı’dan gelerek Azerbaycan halkına karşı yapılan bir soykırım, terör ve Vandalizm siyasetinin bir devamı.
– Tarihte daima azapla öldürmüşler. Ermeni halkının bu sadist tavrını tarih de yazıyor. Türkiye’nin dayanağıyla ilgili ne söylemek ister misiniz?
– Evet, olağan ki kardeş Türkiye’nin dayanağına çok değer veriyoruz. Sn. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve her Türk vatandaşının kalbi Azerbaycan’la bir arada atıyor. Onlar da çok büyük bir sevgiyle ve coşkuyla bizim muzaffer ordumuzun muvaffakiyetini bekliyorlar. Kardeş Türkiye’nin de takviyesi olmasaydı Azerbaycan bu kadar gururlu ve bu kadar azimli olamazdı. Bizim kardeşliğimiz ne kadar güçlü olursa biz bu coğrafyada da barışı ve güvenliği o kadar sağlamış oluruz diye düşünüyorum. Ben bizim Karabağ savaşını 1918 yılındaki hadiselerle mukayese etmek isterdim. O vakit da 1. Dünya Savaşı dışında Azerbaycan bağımsız bir demokratik cumhuriyet kurmuş oldu lakin başşehir Bakü yeniden Ermenilerle Bolşeviklerin işgali altındaydı. O vakit güç bir devirde, kardeş Türkiye, 1. Dünya Savaşındaki kendi güç durumuna aldırış etmeksizin Nuri Paşa’nın kumandanlığında, Irak Cephesinden Türk askerlerini Azerbaycan’a yardıma gönderdi. 1100 şahıstan fazla kişi şehit oldu fakat onlar birebir formda bizim topraklarımızı işgalden kurtardılar Kafkas İslam Ordusu olarak. Başşehir Bakü’yü de kurtarmış oldular. Bundan 100 yıl sonra 2018’de Bakü’de büyük bir askeri marş yapıldı. Türk-Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin bir daha Bakü’den geçidi yapıldı. Türkiye’nin Cumhurbaşkanı da kendileri arayıp bu marşı kabul etmiş oldular. Burada sembolik öğelerin de olduğunu düşünüyorum. 1918’de oldu ve 2018’de biz onu tekraren yaptık. Bugün de birebir mantıkla, birebir azimle “bir millet iki devlet” olarak Türkiye-Azerbaycan bağlantıları daha ileriye gitmektedir.
– Bomba Gence’ye atıldı, sizin kentinize. Biz gittik gördük orada hakikaten büyük bir felaket vardı. Dünya basınına burada sarsıntı oldu diye duyurdular. Zelzele doğal ki bölge seçmez, aşikâr bir bölgede büsbütün yıkılmış meskenler, felaket bir durum var ancak bir sokak ötedeki konutlarda hiçbir şey yok. Orada sivil vatandaşlar şehit oldular. Çocuklar, bebekler, bayanlar, yaşlı beşerler öldü. Pak beşerler, sivil beşerler. Konutlara girdik, görüştük, tabi moral olarak yıkıldık. Sivil katliamına dünyanın susmasına ne diyorsunuz?
– Bu her vakit bu türlü olmuş, ikili standartlar her vakit olmuş. Ermenilerin yaptıkları daima görmezden gelinmiş. Natürel ki bir sıra açıklamalar oldu, Avrupa Birliği ve gibisi kimi teşkilatlar tarafından. Fakat biz buna karşın sivillerle savaşmayı istemiyoruz. Bizim niyetimiz de Ermeni sivilleri gaye almak değildir. Biz dövüş meydanında kelamımızı deriz. Azerbaycan askerlerinin de dövüş meydanında kelamlarını söylediklerini ve demeye de devam ettiklerini düşünüyorum. Bugün de Sn. Cumhurbaşkanımız Zengilan’ın işgalden kurtarıldığını beyan etti.
– İşgalden kurtarılan topraklar. Güzel uğurlu olsun inşallah.
– Ayrıyeten kardeş Türkiye medyasına ve her bir basın mensubuna da ayrıyeten teşekkürlerimizi bildirmek isteriz. Bu çağdaş savaşlar maalesef ki tıpkı vakitte enformasyon savaşıdır. Ermenistan tarafından da Azerbaycan’a karşı geniş bir kara propaganda yürütülmektedir. Bu yüzden Azerbaycan halkının sesinin dünyaya ulaştırılmasında, bu hak sesinin kardeş Türkiye vatandaşlarına ulaştırılmasında kardeş Türkiye medyası bizimle burada savaştadır, onlara da ayrıyeten teşekkürler… siz başta olmak üzere.
Haber7
