Oxford Güç Enstitüsü Doğalgaz Araştırma Kısmı Kurucusu Prof. Dr. Jonathan Stern, Türkiye’nin Karadeniz’deki 405 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin uzun periyotlu kontratlarında Türkiye’nin elini güçlendireceğini belirterek, “Anladığım kadarıyla yıllık üretim 6 milyar metreküp seviyesinde olacak. Bu üretimin Gazprom ve başkalarıyla gerçekleşecek uzun devirli kontrat görüşmelerinde tesiri olacaktır.” dedi.
Stern, AA muhabirine Türkiye’nin Karadeniz’deki doğal gaz keşfine ait değerlendirmelerde bulundu.
Şimdiye kadar Karadeniz genelinde ve Türkiye’nin etrafında çok büyük bir rezerv keşfi gerçekleşmediğini tabir eden Stern, diğer yeni keşiflerin de beklenen olduğuna dikkati çekti.
Stern, keşfedilen kaynaktan doğal gazın 2023’te kullanıma sunulma maksadına ait ise şunları söyledi:
“Bunu gerçekleştirmek mümkün. Ancak anladığım kadarıyla Türk şirketleri bunu dışardan rastgele bir yardım almadan geliştirmek niyetindeler. Bu da daha uzun sürmesine sebep olabilir. Bu, alanın derinliğine bağlı. Mısır’da Zohr alanının geliştirilmesi için İtalyan şirket Eni ile çalışıldı. Bu nedenle finansal ya da teknolojik sorunlar yaşamadan süratli bir formda halledildi.”
Türkiye’nin Karadeniz’deki 405 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin, uzun periyotlu doğal gaz kontratlarında Türkiye’nin elini güçlendireceğine de dikkati çeken Stern, “Anladığım kadarıyla yıllık üretim 6 milyar metreküp seviyesinde olacak. Bu üretimin Gazprom ve başkalarıyla gerçekleşecek uzun periyotlu kontrat görüşmelerinde tesiri olacaktır.” tabirlerini kullandı.
“KARADENİZ’DE YENİ KEŞİFLER OLABİLİR”
Dubai merkezli güç danışmanlık şirketi Qamar Güç’ün Üst Yöneticisi Robin Mills de sahanın geliştirilmesinin birkaç yıl süreceğinin altını çizerek, “Bu orta devirde Türkiye’nin yeniden tam arz muhtaçlığı olacaktır. Lakin, bu keşif uzun devirli kontrat görüşmelerinde Türkiye için avantaj olacaktır.” diye konuştu.
Karadeniz’de yeni keşiflerin de olabileceğini vurgulayan Mills, “Bu bölgede yeni keşifler olabilir zira Romanya ve Bulgaristan açık deniz alanlarından Türk sularına kadar uzanan bir yapı kelam konusu.” sözünü kullandı.
Mills, Mısır’ın Zohr alanını epey süratli biçimde geliştirmesine de değinerek, “Mısır’ın Akdeniz’de çalıştığı kısım on yıllardır epey etkin. Ayrıyeten esasen var olan bir altyapıyı kullanma bahtları vardı. Zohr için bile 3 yıl çok süratli bir geliştirmeydi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın bölgede derin deniz gaz geliştirme deneyimi bulunmuyor. Karadeniz’de de daha az altyapı var. İşletme lojistiği daha kuvvetli olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE’NİN UZUN DEVİRLİ KONTRATLARINDA SON DURUM
Türkiye’nin 2021 prestijiyle uzun periyotlu alım kontratlarının bir kısmı sona erecek. Toplam 11,6 milyar metreküplük alım kontratları tekrar görüşülecek. 2026’da daha büyük ölçülerin buna eklenmesi bekleniyor. Sakarya gaz alanı ve mümkün gelecek keşifler gelecek yıllarda gerçekleşecek görüşmelerde Türk şirketlerinin elini hem fiyat hem de kontrat koşulları açısından kuvvetlendirecek.
BOTAŞ’ın Katar’la 2,1 milyar metreküplük LNG alım muahedesi geçen ay sona erdi. 2021’de ise şirketin Gazprom’dan Trans Balkan üzerinden aldığı 4 milyar metreküplük gazın muahedesi ve Nijerya’dan aldığı 1,3 milyar metreküplük LNG alım mukavelesi sona erecek.
Ayrıyeten, özel kesim tarafında, Avrasya Gaz ve Bosphorus Gaz’ın Rusya ile şirket başına 750 milyon metreküp olmak üzere toplam 1,5 milyar metreküplük gaz mutabakatının 2021’de sona ermesi bekleniyor. Bununla birlikte Enerco Güç’ün 2,5 milyar metreküp ve Shell Güç’ün 250 milyon metreküplük mukaveleleri de 2021’de sona erecek.
Böylelikle toplamda 11,6 milyar metreküplük doğal gaz alım muahedesi için görüşmeler 2021’de tekrar yapılacak. Sakarya Doğal Gaz Alanındaki üretimin 2023’te başlatılabilmesi, tüm bu sonlanacak kontratların yenilenmesi sürecinde, Türkiye’ye doğal gaz tedarikçilerinin kaidelerinin kendi lehine yenilenmesini istemesi için imkan sağlayacak.
Haber7
