COVID-19 salgınından olumsuz etkilenen kesimler ile İçişleri Bakanlığı tarafından faaliyeti durdurulan bölümlerin, kamuya olan yükümlülüklerini belli başlı mühlet erteleyen Mücbir Sebep pratiği yarın sona eriyor. Mahsusen hudutlu sayıda kol için bu avantajın sağlanması, kapsama dahil olmayan bölümlerin ağır reaksiyonuna sebep olurken, Kaynak ve Maliye Bakanlığı’nın şu ana kadar vade uzatımı yahut kapsamın genişletilmesi cephesinde bir eğilimi olmadığı bildiriliyor.
Geçmiş periyotlarda Maliye Bakanlığı bünyesinde üst seviye vazifelerde bulunmuş mütehassıslar, piyasalarda mücbir sebep durumunun hala ortadan kalkmadığı için, bu aşamada getirilecek beyanname ve ödeme yükümlülüğünün kamuya yarar sağlamayacağını kaydettiler. Mütehassıslar, mevcut mücbir sebep kapsamındaki dalların genişletilerek, umumî bir ekonomik mücbir sebep ilan edilmesini önerdiler.
Kaynak ve Maliye Bakanlığı 213 sayılı Vergi Yol Kanunu’nun verdiği salahiyete dayanarak; otomotiv, perakende, konaklama dahil 20’ye yakın bölüm yanı sıra İçişleri Bakanlığı tarafından faaliyeti durdurulan işyerlerini 1 Nisan-30 Haziran tarihleriyle hudutlu olmak üzere mücbir sebep kapsamına dahil etmişti. Bu kesimlerin beyanname verme ve ödeme yükümlülükleri, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ertelenmişti.
ÖNEMLI DURGUNLUK VAR, VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ TARAFINA GETİRMEK GÜÇ
Özdebir: Firmalar ödeme güçlüğü çeker mühlet uzatımı fırsat tanır
Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Nurettin Özdebir, mücbir sebep kapsamının hudutlu tutulmasının birçok firmayı olumsuz etkilediğini bildirdi.
Mayıs ayında işlerin biraz düzelir üzere olduğunu belirten Özdebir, “Mücbir sebep kapsamında ertelenen yükümlülüklerin ödemeleri yılın son çeyreğine kalmış durumda. Cari periyot borçlarıyla üst üste gelen ödemeler firmaları zahmete sokacak” dedi. Özdebir, yükümlülüklerin mühleti uzatılarak yapılandırılması suretiyle firmaların birikim yapmasına imkan sağlanmasını kaydetti.
Kamuya olan borçların yapılandırılmasıyla ilgili tartışmalara da değinen Özdebir, bugüne kadar gerçekleştirilen yapılandırmaların daima Maliye’nin muhtaçlığı olduğu periyotlarda yapıldığını belirterek, “Yani firmaların değil devletin daha çok muhtaçlığı olduğu devirlerde yapıldı. Aslında büyümenin en az yüzde 4’ün üzerinde olduğu devirde yapılmalı ki yapılandırmalar ödenebilsin. Piyasanın dibe vurduğu periyotta yapılınca sürdürülebilirliğe ek sağlamıyor” diye konuştu.
Altaş: Kısa çalışma da mücbir sebep de devam etmeli
Alışveriş Yatırımcıları Derneği Lideri Hüseyin Altaş, mahsusen en büyük iş ortakları olan perakende kesimi için mücbir sebebin devamının çok değerli olduğunu kaydetti. Altaş, “Kısa çalışma ödeneğinin devam etmesini istiyoruz. Perakendecinin bundan yaralanması lazım. İşler hala tutarlı değil. Tam karşılayamıyorlar. Ciro 80’in geçince karlılığa geçiyorlardı. Kısa çalışma ödeneği en azından 3 ay daha devam etmeli” dedi.
Sezer: Kapsam genişletilerek tekrar dizayn edilmeli
Şimdiki Küme Idare Şurası Lideri YMM Yılmaz Sezer, mücbir sebep koşullarının hala değişmediğini belirterek, sistemin kapsamı genişletilerek yine devreye alınması gerektiğini söyledi.
Yeni alışılagelmiş devriyle birlikte kimi işletmelerin açıldığını lakin sokağa çıkma kısıtlamasında bile uygulanmayan maske takma mecburiliği getirildiğine vurgu yapan Sezer, “Doğal olarak toplulukta bir tedirginlik hakim. AVM’ler, berberler, lokantalara kimse hala gitmiyor. Velev hastanelere bile giden yok. Nema indirimi ve taksit sayısındaki artış, ertelenen talebi biraz canlandırdı. Bunlar da inşaat, beyaz eşya ve otomotiv üzere hudutlu sayıda kesime yaradı. Binaenaleyh artık beyanname ve ödeme mecburiliği başlasa bile tahsilat pek mümkün değil” diye konuştu.
Karyağdı: Erteleme yetmez direkt nakit desteği lazım
Daha evvel Gelir Yönetimi Başkanlığı’nda üst seviye vazifelerde bulunan Yeni Iktisat Danışmanlık AŞ kurucu ortaklarından Maliye Bakanlığı Gelir Yönetimi Eski Daire Lideri Nazmi Karyağdı, piyasaların önemli olarak durgunluk yaşadığı bir devirde vergi yükümlülüğünü mekanına getirmenin çok çetin olduğunu bildirdi. Sokağa çıkma sınırlamasının bitmesine karşın, piyasalarda nakit sıkışıklığının hala devam ettiğinin altını çizen Nazmi Karyağdı, “Mali müşavirler bile kapsama girmemişti, artık mali müşavirler mükelleften para istediğinde, ‘iş yapmıyoruz ki para ödeyelim’ karşılığını alıyor” dedi.
Bu koşullar altında yılın son çeyreğine kadar mali açıdan gelir beklemenin manası olmadığını söz eden Karyağdı, “Piyasalara sağlanan nakit desteğinin alışverişe döndüğü bölümler dışında işler iyi değil. Şu ana kadar daima borçlanma yoluyla sorunun üzerine gidildi. Bana kalırsa erteleme de tek başına kâfi olmaz, nakit yardıma gereksinim var” tabirlerini kullandı.
Saygılıoğlu: Esas sorun yılın son çeyreğinde yaşanacak
Maliye Bakanlığı’nda bir periyot Gelirler Umumi Müdüriyeti yapan Prof. Dr. Nevzat Saygılıoğlu, bu aşamada iktisat idaresinin mücbir sebep halinin uzatmasını beklemediğini söyledi. Saygılıoğlu, sistem kurulurken TOBB üyeleri başta olmak üzere kapsama yönelik önemli tenkitler olduğunu hatırlatarak, “Kapsama giren kolların açıklandığı olumlu liste tarafına yalnızca girmeyecek dalları belirleyip negatif listeyle kapsam daha geniş tutulabilirdi” dedi. Kamuya olan yükümlülüklerin ekim, kasım ve aralık aylarına ertelendiğini lisana getiren Nevzat Saygılıoğlu, “Esas sorun yılın son çeyreğinde yaşanacak, sorun kartopu üzere ertelendi” diye konuştu.
Pandemi periyodunda, kısa çalışma ödeneği ve fiyatsız müsaade desteği yanına işletmelere direkt gelir yahut kira desteği sağlanmasının daha tesirli sonuç doğuracağını aktaran Saygılıoğlu, “Devlet borç ötelemesi yaptı, kamu bankalarını devreye sokarak nakit desteği sağladı. Yani bir mealde kamu bankalarını taşeron olarak kullandı.
Genç: Kiraların ödenmesi için hayati ehemmiyet taşıyor
1 Temmuz itibari ile açılabileceği istikametinde karar verilen film salonları da mücbir sebepten faydalanan kesimlerden biri. Gelgelelim kesimde birçok film salonu açılışlarını eylüle kadar erteledi. Film Salonu Yatırımcıları Derneği (SİSAY) Umumî Sekreteri Fevzi Genç ise şunları söyledi:
“Bizim için kritik bir bahis mücbir sebep. Bakanlık ile görüşmemizde de gündeme getirdik. Filmler açılsın fakat mücbir sebep de devam etsin dedik. Bu koşullar altında açılamayacak film salonları da var. AVM’ler çok acımasız. Aslında çok düşük bir seride açılma kararı verildi. Marttan bu yana mücbir sebep sayesinde bölüm rahatlamıştı. Kiralar en büyük masrafımız. Mücbir sebebin devam etmesi bizim için hayati değer taşıyor.”
Öncel: İstihdamı korumak için destekler devam etmeli
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Yöneticisi Sinan Öncel, bölüm olarak satışlarda pandemi öncesine nazaran hala çok geçmişte kaldıklarını, üstelik geçen yıla nazaran hem maliyetlerin yüzde 20 arttığını, hem de döneme indirim yaparak başlamak zorunda kaldıklarını söyledi. Bu kapsamda faaliyetlerine devam edebilmek ve istihdamı korumak için desteklerin devam etmesi gerektiğini söyleyen Öncel, “İstihdamı korumak istiyoruz. Lakin bu kaidelerde çok zorlanıyoruz. İşsizlik ödeneğinin uzatılması gerekiyor. Başkaca SSK muhtasarda da yıl sonuna kadar kolaylık sağlanmalı” dedi.
Eresin: 3 ay daha uzatılmalı
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Yöneticisi Müberra Eresin de şöyle konuştu:
“Sektör olarak pandeminin başladığı Mart ayına nazaran rastgele bir olumlu yanda değişim izleyemedik. ‘Mücbir sebep’ düzenlemesinin hayata geçtiği devirle günümüz kaideleri arasında rastgele bir fark görülmemekle birlikte kaideler daha da ağırlaşıyor. Bu nedenle tatbikin üç ay daha uzatılması alanında olacaktır. Mevzuyla ilgili olarak yaklaşık iki haftadır yetkili Bakanlıklarla temaslarımızı da sürdürüyoruz. Kısa çalışma ödeneğinin uzatılamaması halinde turizm dalı mahsusen konaklama çok çetinde kalacak ve yetişmiş işgücünü maatteessüf koruma edebilecek gücünü kaybedecek, biz turizm dalında toparlanmanın 2021 birinci yarıdan evvel olabileceğini düşünmüyoruz maatteessüf.”
Haber7
