İşte Ahmet Ulusoy’un o yazısı;
7 Eylül’de bir merasimde Cumhurbaşkanı Erdoğan, ferdi emeklilik sisteminde (BES) yapılacak atılımlarla gerçek kesime uzun vadeli düşük maliyetli kaynak sağlanabileceğini söyledi. Erdoğan’ın bu kelamları, ferdî emeklilik fonlarına devlet el koyacak paniğini beraberinde getirdi.
Bu yazı, hususla ilgili spekülasyonların doğruluk hissesini pahalandırmak gayesiyle yazılmıştır.
**
BES’teki bireyleri paniğe sevk eden spekülatörlerin ürettiği palavralar;
– Özel kesime BES fonlarından kaynak transferinin israfa neden olacağı,
– BES fonları özel bölüme kaynak olarak aktarılacağı için tasarruf sahiplerine eskisi üzere getiri sağlayamayacağı,
– BES fonlarına devletin el koyacağı ve inşaat dalı başta olmak üzere özel dala kredi olarak tahsis edeceği.
Bu spekülasyonların ardındaki temel fikrin; insanları tasarruf yapmaktan alıkoyup sistemden soğutmak, devlete olan inancı zedelemek olduğu açıktır.
**
Evvel sistemin büyüklüğü ve işleyişi ile ilgili özet bilgiler verelim.
31.08.2020 emeklilik nezaret merkezi bilgilerine nazaran; toplam BES fon büyüklüğü 156.5 milyar TL dir (bireysel ve otomatik iştirak sistemi toplamı). Toplam iştirakçi sayısı : 12.450 milyonu aşmıştır.
Türkiye Varlık Fonuna dahil olmuş ve 24.06.2020 de birleşme ile faaliyetini sürdüren Türkiye Emeklilik ve Hayat A.Ş. nin toplam ferdî emeklilik içindeki fon ölçüsü 23 milyar TL dir. Yani BES fonlarının yalnızca yüzde 15’i kamu kaynaklı fonda tutulmaktadır.
**
Kişisel emeklilik sistemine hem devlet yüzde 25 oranında katkı koyuyor, hem de biriken fonlar olabildiğince kârlı yatırım alanlarında nemalandırılıyor. Sonuçta ikinci bir emeklilik imkanı sağlanarak toplam tasarrufların artmasına ve iktisada katkı sağlanıyor.
BES’teki hesapların tamamı devlet garantisinde. Ayrıyeten sistemin işleyişi Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Emeklilik Nezaret Merkezi, SPK ve Bağımsız Kontrol kuruluşları tarafından daima ve nizamlı olarak denetlenmektedir.
Kelam konusu fonlar altından devlet tahviline, pay senedinden, hazine bonosuna kadar birçok yerde bedellendiriliyor. Üstelik paranın nerede değerlendirileceğine, fon portföyünün faizli-faizsiz olacağına tasarruf sahipleri karar veriyor ve istediğinde değiştirebiliyor. Yani, ferdî mülkiyet hakkına ve kullanma özgürlüğüne olabildiğince ihtimam gösteriliyor.
Esasen paranın tamamına yakını şu an etkin olarak para ve sermaye piyasalarında bedellendiriliyor.
**
BES fonlarını yöneten şirketlerin bir tanesi dışındakiler özel kesim kuruluşlarıdır. Şu anda faal olarak faaliyette bulunan ve anonim şirket bünyesinde kurulan özel emeklilik şirketi sayısı 15, kamu emeklilik şirket sayısı birdir. Bu emeklilik şirketi Ziraat Emeklilik, Halk Emekliliğin Vakıf Emeklilik şirketine 24.06.2020 tarihinde devrolarak Türkiye Emeklilik ve Hayat A.Ş. unvanı ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
BES fonlarının özel bölüme kaynak olarak aktarılabilmesi için emeklilik şirketlerinin tamamı ya da yüklü kısmının kamuya ilişkin olması gerekir. Hasebiyle özel kesime ilişkin fonların devlet eliyle özel bölüme uzun vadeli kaynak olarak kullandırılacağı söylemi hem yasal çerçevede hem de fonksiyonel açıdan mümkün değildir.
Devletin özel kesim fonlarına el koyması bir kaos, bir ekonomik darbe, sistem değişikliği, 5. Dünya ülkesi olma adımıdır. Bunu askeri cunta rejimleri bile yapmamıştır.
Bu türlü bir kaygıyı insanların aklına düşürmek bile en hafif tabirle ahlaksızlıktır.
**
Kısaca pandeminin yaydığı puslu havadan da kuvvet alarak iktisadın her hassas alanında yalan-yanlış telaffuzlarla bireyler huzursuz edilmeye çalışılmaktadır. BES’le ilgili de misal palavra haberler servis edilmiş, bahse yabancı (bilgi eksikliği olan) sistemin içindeki vatandaşlar da paniklemiştir.
Devletin garantör olduğu, katkı verdiği, önemli tasarrufların biriktiği ve tasarrufların uzun vadeli fon olarak yatırımları desteklediği hakikat bir sistemi sabote etmenin ve bilmeden bu zihniyete dayanak vermenin çok büyük sorumluluğu-vebali vardır.
Haber7
