Kamu-özel sektör iş birliği kapsamında 1986’dan geçen yılın sonuna kadar toplam yatırım tutarı 78,3 milyar doları bulan 249 proje hayata geçirildi ve bunların toplam kontrat bedeli yaklaşık 155,8 milyar dolara ulaştı.
AA muhabirinin, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının kamu-özel iş birliğiyle yürütülen projelere ait datalarından yaptığı derlemeye nazaran, kamu-özel bölüm iş birliği modeli, bilhassa otoyol, köprü, havalimanı üzere altyapı yatırımları ile hastane üzere kamu hizmetlerinin sunumunda alternatif bir finansman modeli olarak kıymet taşıyor.
Bu metotla yatırımların süratli tamamlanmasının yanında projelere özel dalın iştirakinin sağlanarak hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve proje maliyetlerinin düşürülmesi amaçlanıyor.
Türkiye’de bu modelin uygulanmaya başlandığı 1986’dan geçen yılın sonuna kadar toplam yatırım fiyatı 78,3 milyar dolar olan 249 kamu-özel iş birliği projesi uygulamaya konuldu. Bu projelerin toplam mukavele kıymeti (yatırım fiyatı ve kamuya ödenecek miktar) 155,8 milyar dolar oldu.
Kontratı imzalanan 249 projenin kontrat bedelleri içinde 73 milyar 73 milyon dolarla en büyük hissesi havaalanı projeleri aldı. Bunu 37,1 milyar dolarla güç ve 24,3 milyar dolarla kara yolu projeleri izledi.
Kent hastaneleri nedeniyle sıhhat tesisi projelerinin mukavele kıymeti de 11,5 milyar dolarla öne çıktı. Liman yatırımları 4,8 milyar dolar, yat limanı ve turizm tesisleri de 2,1 milyar dolarlık kontrat bedelleriyle dikkati çekti.
Kamu-özel kesim iş birliğiyle demir yolu, kültür tesisi, gümrük tesisi, endüstriyel tesis, madencilik ve katı atık yatırımları da gerçekleştirildi.
EN FAZLA YİD MODELİ KULLANILDI
Uygulama mukavelesi imzalanan 249 yatırım içinde 115 projeyle yap-işlet-devret (YİD) ve 109 projeyle işletme hakkı evresi modelleri birinci sırada yer aldı. Bu modelleri, 20 projeyle yap-kirala-devret ve 5 projeyle yap-işlet modelleri takip etti.
Projelerin sektörel dağılımı incelendiğinde, 249 proje içinde 97 projeyle güç üretim tesisleri birinci sıraya yerleşti. Güç tesislerini 41 projeyle kara yolu yatırımları, 23 projeyle limanlar, 20 projeyle sıhhat tesisleri izledi. Sıhhat projelerinin akabinde 19 projeyle gümrük tesisleri, 18’er projeyle havaalanı ile yat limanı ve turizm tesisleri, 8 projeyle madencilik projeleri, 2 projeyle endüstriyel tesisler, 1’er projeyle de demir yolları, kültür ve turizm ile katı atık tesisleri sıralandı.
Geçen yıl ise toplam yatırım meblağı 20,2 milyon dolar olan 6 kamu-özel iş birliği projesi uygulamaya konuldu. Bu projelerin toplam mukavele pahası 72,3 milyon dolar oldu.
Haber7
