Tunus’ta devlet erkleri ortasında aylardır süren çekişmenin akabinde geçen ayın sonlarında Cumhurbaşkanı Said’in ulusal diyaloğu kabul etmesiyle siyasi krizin çözülmesi bekleniyordu, lakin darbe planı argümanları ülke gündemini bir defa daha sarstı.
DARBE PLANI TARTIŞMASI
İngiltere merkezli Middle East Eye internet sitesinin yayımladığı evraklar ve tezler üzerine Cumhurbaşkanı Said, Başbakan Hişam Meşişi ve Savunma Bakanı İbrahim el-Bertaci ile Kartaca Sarayı’nda görüşerek, “Ne darbe taraftarıyız ne de meşruiyetin dışına çıkanların tarafındayız. Aksine biz, kurumlar ortası entegrasyonu savunuyoruz.” açıklamasında bulundu.
Tunus Cumhurbaşkanlığı Diplomasi Ofisi Ataşesi Velid el-Hucam, ortaya çıkartılan dokümanın zamanlamasının manidar olduğunu belirterek, bunu yapanların “iyi niyetli olmadığını” tabir etti.
Hucam, “Bu işin arkasında Tunus’un iyiliğini istemeyen, düzensizlik oluşturmaya çalışan, cumhurbaşkanlığı ve devletin prestijini sarsmaya çalışan odaklar var.” dedi.
Habere mevzu olan evrakın resmi dokümanlara alışılmamış yanılgılar içerdiğine dikkati çeken Hucam, “Belgenin içeriğinde yazılanları büsbütün reddediyoruz, bu çeşit rezaletlerden ve kolaylıklardan uzağız.” sözlerini kullandı.
CUMHURBAŞKANI KENDİSİNİ SAVUNDU
Tunuslu siyaset araştırmacısı Tarık el-Kahlavi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Said’in bilhassa Anayasa’ya bağlılığının sorgulanmasının önüne geçmek ve bahsin diğer taraflara çekilmemesi için tartışmalara son vermek istediği değerlendirmesinde bulundu.
Kahlavi, “Cumhurbaşkanı’nın sıklıkla vurguladığı bir nokta var. O da mevcut Anayasa konusunda uyuşmazlığa karşın, ona hürmet duyacağına yemin etmesi.” dedi.
Kartaca Sarayı’ndaki görüşmeyi hatırlatan Kahlavi, “Cumhurbaşkanı Said, siyasi olarak bu atağa karşı kendini savundu. Birebir vakitte Başbakan Meşişi ve Savunma Bakanı Bertaci’yi kabul ederek makamının pozisyonunu korudu.” tabirlerini kullandı.
Kahlavi, “Cumhurbaşkanı savunma konumunda. Halindeki değişiklik, bir taktik ya da tenkitlerin sonucu olabilir. Bilhassa, iki haftadır mevcut krizin sonlandırılması için ulusal bir diyalog sağlanması tarafında bir kabul vardı.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Said’in ülkedeki krizin tahlili konusunda açık bir vizyonu olduğunu belirten Kahlavi, Said’in ve halkın bir kısmının ise krizin tahlili konusunda hükümeti yetersiz gördüğünü lisana getirdi.
Dokümanın sızdırılmasını eleştiren Kahlavi, şunları söyledi:
“Bu belgeyi sızdıranın istediği Tunus’ta siyasi çatışmaya yer hazırlamaktır. Her kim Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarından evrakın üstü kapalı bir biçimde kabul edildiği manasını çıkarıyorsa yanılgı içindedir. Said, dokümanın cumhurbaşkanlığıyla alakasının olmadığını açıkladı.”
CUMHURBAŞKANI SAİD’İN DEĞİŞİMİ
Tunuslu siyaset araştırmacısı ve muharrir Kemal eş-Şarani ise darbe planı savına ait, “Şayet mektup geçersizse Cumhurbaşkanlığının çabucak bir açıklama yaparak haberi yalanlaması ve İngiltere merkezli basın kuruluşundan tekzip talep etmesi gerekirdi.” yorumunu yaptı.
Şarani, “Cumhurbaşkanı’nın sesinde, söylemlerinde ve hatta sözlerinde bile değişim var. Danışmanlarının bu biçimde hareket etmesini tavsiye ettiğinden kuşku yok. Çünkü, konuşmalarında Tunuslulara yönelik gergin, belgisiz, tehdit içeren ve kutuplaştırıcı sözleri bıraktı.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Said’in “gerçek ve büyük bir dönüşüm” içinde olduğunu vurgulayan Şarani, muhaliflerine ve rakiplerine yönelik yaklaşımında değişim beklediğini kaydetti.
Resmi bir ibare bulunmayan dokümanın doğruluğu konusunda kuşkuları olduğuna işaret eden Şarani, “Olağanüstü hal yasası ve Anayasanın 80. hususu konusundaki tartışmalar ışığında doküman kuşku uyandırıyor.” sözlerini kullandı.
Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Said’in “böyle bir mektuptan sorumlu olmadığı” istikametindeki açıklamasını “yarım itiraf” olarak kıymetlendiren Şarani, “Said, bu mektubun Kartaca Sarayı’ndan sızdırılıp sızdırılmadığı konusunda net bir açıklama yapmadı.” dedi.
Cumhurbaşkanı Said’in belgeyi kesin bir lisanla yalanlamadığının altını çizen Şarani, “Cumhurbaşkanlığı bu türlü bir tavsiye istedi mi? Bu noktada (Cumhurbaşkanı’nın) sorumluluğu devreye giriyor.” görüşünü paylaştı.
Cumhurbaşkanlığı ve öteki devlet kurumları ortasındaki ilgilerin bâtın ya da direkt çekişmelere maruz kaldığına dikkati çeken Şarani, ülkedeki politikler ve ileri gelenler ortasında yıllardır süregelen çekişmenin gölgesinde kelam konusu hadisenin sıradan bir durum haline geldiğini lisana getirdi.
Şarani, Kays Said’in cumhurbaşkanı olmasından itibaren saray içinde başlayan çekişmenin de Said’e yakın büyük bir danışman kümesinin saraydan ayrılmasından açıkça anlaşılabileceğini söyledi.
DARBE PLANI TEZLERİ SİYASET GÜNDEMİNDE BOMBA TESİRİ YARATTI
Tunus’ta Cumhurbaşkanı Said’in danışmanları tarafından “Başbakan ve Meclis Lideri’nin alıkonularak, Anayasa çerçevesinde Said’in idareye tek başına el koymasını içeren bir darbe planı hazırlandığına” yönelik tezler, İngiltere merkezli Middle East Eye internet sitesince gündeme getirilmişti.
Sitenin ulaştığı dokümanlarda, Cumhurbaşkanı Said’in, Meclis Lideri Raşid el-Gannuşi ve Başbakan Hişam el-Meşişi’yi Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na çağırdıktan sonra ikilinin dış dünyayla tüm kontaklarının kesilerek Saray’dan ayrılmalarına müsaade edilmemesi, Cumhurbaşkanı’nın da Anayasa’nın 80. hususu uyarınca ulusal bir harikulâde hal durumunda tüm iktidarı ele alma yetkisini kullanmasının planlandığı öne sürülmüştü.
Plan doğrultusunda, halihazırda Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Yöneticisi vazifesinde bulunan General Halid el-Yahyavi’nin İçişleri Bakan Vekili olarak atanacağı ve silahlı kuvvetlerin kent giriş çıkışlarında konumlandırılacağı argüman edilmişti.
Tunus’ta yargı makamları tarafından dün yapılan açıklamada, darbe planına ait sızdırılan dokümanlar hakkında Savcılığın soruşturma başlattığı duyuruldu.
DEVLET ERKLERİ ORTASINDA ÇEKİŞME
Tunus’ta şubat ayından bu yana devlet erkleri ortasında bir tarafta Cumhurbaşkanı Said başka tarafta Başbakan ve Meclis Lideri’nin konumlandığı bir çekişme ve açmaz yaşanıyor.
Bağımsız aday olarak girdiği seçimlerde halkın büyük çoğunluğunun oyunu alarak Cumhurbaşkanı olan Anayasa Profesörü Said, Başbakan Meşişi ile kabine değişikliğinin anayasal olmadığı üzerinden kamuoyu önünde bir tartışmaya girmişti. Tıpkı formda Said, Meclis’in onayladığı Anayasa Mahkemesi Üyeleri’nin seçimine ait yasa değişikliğini de Anayasa’ya uygun olmadığı gerekçesiyle reddetmişti.
Cumhurbaşkanı Said’in, Meclis Lideri Gannuşi ve Başbakan Meşişi’nin de hazır bulunduğu bir merasimde, yeniden Anayasa’ya referansta bulunarak “sadece silahlı kuvvetlerin değil kolluk kuvvetlerinin de başkomutanı olduğu” istikametindeki açıklamaları ülkede epeyce reaksiyon toplamış, siyasi çevrelerce “yumuşak darbe”, “otoriterleşme” olarak yorumlanmıştı.
Tunus’ta devlet erkleri ortasındaki bu çekişmeyi sonlandırma yetisine sahip 2014 Anayasası’nın öngördüğü Anayasa Mahkemesi’nin şimdi oluşturulamamış olması da krizi hem derinleştiriyor hem de tahlilsiz kılıyor.
Haber7
