Yakın vakte kadar Afrika kıtasında gözlemlenmeyen bir sinek cinsinin Etiyopya’nın kentlerinde yaygın olarak görülmesi ülke ve kıtada paniğe neden oldu. Hollanda’daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi ve Etiyopya Armauer Hansen Araştırma Ensitüsü’nün bulgularına nazaran yeni böcek çeşidinin kentlere girişiyle birlikte kentlerde yaşayanlar için de sıtma riskinin yakında artabileceği açıklandı. Yeni sinek cinsinin sıtma enfeksiyonları için telaş verici sonuçları olduğunu gösterdiği söz edildi.
SITMA HASTALARININ KANIYLA DENEY
Nijmegen Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi Tropikal Bulaşıcı Hastalıklar Epidemiyolojisi Prof.Teun Bousema da mevzuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Bu sebeple Etiyopyalı sıtma hastalarının kanıyla sivrisinek besleme deneyleri yaptık” diye konuştu. “Yerel sıtma parazitinin yeni sivrisinekte gelişip gelişemeyeceğini tespit etmemize imkan tanıdı” diyen Teun Bousema “Şaşırtıcı halde, Asya sivrisineğinin, Etiyopyalı sivrisinek kolonimize göre lokal sıtma parazitlerine daha hassas olduğu açığa çıktı. Bu sivrisineğin, iki ana sıtma tipi için son derece tesirli bir yayıcı olduğu anlaşılıyor” tabirlerine yer verdi.
“ÖNLEM ALINMAZSA TÜM KITAYI TESİRİ ALTINA ALACAK”
Etiyopya’daki Addis Ababa Üniversitesi’nden Dr. Fitsum Tadesse, araştırmanın kelam konusu tiplerinin saldırgan bir yaklaşımla canlıları amaç aldığını söyledi.”Ancak süratli hareket edebilirsek, kıtadaki öbür kentsel alanlara yayılımı önleyebiliriz” diyen Dr. Tadesse, “Sivrisinek larvalarını şu an oluştukları bölgelerde amaç almalı, havalimanı ve deniz limanı üzere yerler üzerinden uzak yerlere sivrisinek yayılımını önlemeliyiz. Bu başarısız olursa, kentsel sıtma riski Afrika’nın geniş bölgelerinde artış gösterecek” ihtarında bulundu.
ANOPHELES STEPHENSİ TİPİ KADAR TEHLİKELİ
Araştırmacılar yeni sıtma sineğinin, Hindistan’daki en önemli sıtma sivrisineği olan Anopheles stephensi çeşidi kadar tehlikeli olduğunu söz etti. Anopheles stephensi Afrika’da birinci defa yalnızca birkaç yıl evvel rastlanmıştı. Sonrasında bu böcek tipine Etiyopya’daki kentlerin yanı sıra Sudan ve Cibuti kent merkezlerinde de rastlandı. Afrika sivrisineklerinin birçok kırsal bölgelerde ürerken, Anopheles stephensi bilhassa pak su içeren kaplarda iyi çoğalıyor.
DSÖ İKİ YIL EVVEL UYARMIŞTI
Öte yandan, Dünya Sıhhat Örgütü, 2019’da işgalci çeşitlere ait mümkün riskler hakkında ikazda bulundu. DSÖ, yeni tiplerin genetik art planının birçok böcek ilacı sınıfına dirençli olması sebebiyle “kontrol altına alınmaları konusunda olası zorluklar bulunduğunu” vurgulamıştı. İnsanlara sıtma bulaştırabilen yaklaşık 60 sivrisinek çeşidi bulunurken, yılda 400 bin kişi sıtmadan hayatını kaybediyor.
Haber7
