YTB uyumunda Bulgaristan’da 1984-1989 yılları ortasında komünist rejim tarafından Türklere karşı uygulanan asimilasyon, kimliksizleştirme siyasetleri, azaplar ve tarihe kara leke olarak geçen Belene kampı olaylarını unutturmamak için kelamlı tarih çalışmaları başlatıldı.
Çalışmalar kapsamında öncelikle YTB iş birliğinde 2019 yılında TRT İç Üretimler tarafından Belene Kampı mağduru soydaşlarla mülakatlar gerçekleştirilerek “Bin Dokuz Yüz Seksen Dokuz Belene” belgesel sineması hazırlandı. Sinema 7 Şubat 2020 YTB’de gerçekleştirilen gala merasimi ile izleyicilerle buluştu.
Hem belgesel sineması çerçevesinde yapılan mülakatlar hem de Bulgaristan Türkleri ile ilgili kıymetli kaynaklardan elde edilen bilgiler ışında ise kelamlı tarih çalışmalarına devam edildi. YTB, Bulgaristan’dan mecburî göçün 30. yılı kapsamında 1989 olayları, Belene kampı ve Bulgaristan Türklerini mevzu alan “BELENE Mevt İçin Yer Sert Uçmak İçin Gök Uzak” isimli çalışmayı da literatüre kazandırdı. Prof. Dr. Tufan Gündüz’ün editörlüğünde tamamlanan çalışma Bulgaristan Türklerinin tarihini ve onların etnik paklık siyasetine karşı verdikleri çabayı canlı şahitlerin anlatımıyla yansıtıyor. Eser tıpkı vakitte akademik çalışmalar için de değerli bir kaynak teşkil ediyor.
MEMLEKETLER ARASI KAMUOYUNUN DİKKATİNE SUNULACAK
Çalışma ile, 1984-1989 yılları ortasında Bulgaristan’da soydaşlara yönelik gerçekleştirilen kültürel asimilasyonun milletlerarası kamuoyunun istifadesine sunulması amaçlanıyor.
Hazırlanan kelamlı tarih çalışmasında, Bulgaristan Türklerinin maruz kaldıkları zulüm, azap, ruhsal baskı, vücut ve ruh ezme, şuur silme, tarihsizleştirme, yerden ve vakitten soyutlama siyasetine karşı verilen çabayı, yaşayan 83 Belene ve cezaevi mağduru ile yakınları kendi sözleriyle anlatıyor.
Doküman niteliği taşıyan çalışmayla yaşanılan acıların gelecek jenerasyonlara aktarılması beklenirken yapıtın hatalıların cezalandırılması için verilen gayrete de katkı sağlayacağı düşünülüyor.
Çalışmanın birinci kısmında Bulgarlar için tam bir refah ve huzur süreci olan Türklerin hâkimiyetindeki Bulgaristan ele alınırken, ikinci kısımda ise Türkler için büyük acıların yaşandığı devri anlatılıyor. Üçüncü kısımda de Bulgaristan Devlet Lideri Todor Jivkov devrinde yaşanan şuur katliamı ve kültür kırımına değiniliyor.
KOMÜNİST REJİMİN ASİMİLASYON VE KİMLİKSİZLEŞTİRME SİYASETLERİ
24 Aralık 1984 tarihinde Bulgaristan’da, komünist rejim Müslüman ve Türkleri din, lisan, örf ve adetlerinden menederek kimliksizleştirmeye çalıştı. Gece Türk yerleşim yerleri basılarak köyler ablukaya alındı. Asimilasyon siyasetleri çerçevesinde 24 Aralık sabahında toplu isim değiştirme kampanyası başlatılarak Şubat 1985 yılına kadar devam etti. İki aylık müddet içerisinde 800 binden fazla Bulgaristan Türkünün ismi değiştirildi. Vefat edenlerin isimleri dahi değiştirildi. Totaliter rejim güçlerinin baskılarına itiraz eden Bulgaristan Türklerine karşı ise silahlı müdahale başlatıldı. Şehit düşenlerin yanı sıra birçok Bulgaristan Türkü tutuklanarak türlü azaplara maruz bırakıldı ve Belene toplama kampına götürüldü. Asimilasyon ve kimliksizleştirme siyasetleri 1989 zarurî göç ile devam etti.
Haber7
