Aralık 2019’dan beri tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını memleketten devlete farklılık gösteren vaka sayılarıyla tesirini sürdürmeye devam ediyor. Eksperler ise bu sonuçlara bakarak olağanlaşma adımlarıyla birlikte sürecin nasıl devam edeceği konusunda kestirimlerini ortaya koyuyor.
Türkiye’de birinci vakanın görülmesinden 4 Temmuz 2020’ye kadar olan süreçte yekun 3.584.066 test yapıldı. Yekun vaka sayısı 204.610 iken vefat edenlerin sayısı ise 5.206. Günümüze kadar iyileşen yekun hasta sayısı ise 179.492 olarak tespit edildi.1
NG Araştırma olarak koronavirüsle ilgili şimdiye kadar yaptığımız 4 araştırmayla halkın tasavvurlarını kamuoyu ile paylaştık. Sıradanlaşma sürecinin başlamasıyla birlikte koronavirüs salgınının halk nezdinde yaşadığı değişimleri ve toplulukta bıraktığı tesirleri 4. araştırmamızda tahlil ettik. Araştırmamız 29 Haziran – 2 Temmuz 2020 tarihleri arasında Türkiye umumunda 81 vilayetten 15 yaş üzeri 2025 kişinin iştiraki ile online araştırma platformumuz benderimki.com üzerinde gerçekleşti.
KORONAVİRÜSE YAKALANMAKTAN KORKUYOR MUYUZ?
Devletimizde Sıhhat Bakanlığı vaka ve mevt sayılarını her gün paylaşmaya devam ediyor. Pekala, olağanlaşma sürecine geçildikten sonra görülen vaka sayılarındaki artış kişilerin koronavirüse yakalanmaktan korkma orantısını etkiledi mi?
Yaptığımız son 3 araştırmada orantılar yaklaşık olarak tıpkı kaldı. Araştırmamızın sonuçlarına nazaran her 5 insandan 4’ü koronavirüse yakalanmaktan korktuğunu belirtti.
Koronavirüs hakkında haber sahibi olduğunu belirten kimselerin orantısı da değişiklik göstermedi. Farklı noktalardan biri %3 de olsa bir kesitin koronavirüse ait hala ehliyetli habere sahip olmadığını belirtmesi oldu.
KORONAVİRÜS MEMLEKETIMIZ İÇİN TEHDİT Mİ?
1 Haziran’da uygulanmaya başlanan sıradanlaşma süreci, öncesi ve sonrasıyla kişilerin hayatları üzerinde tesirli olmaya devam ediyor. Olağanlaşma sürecine geçildikten sonraki sonuçlara baktığımızda her 10 bireyden yaklaşık 9’u koronavirüsü memleketimiz için tehdit olarak görüyor.
KORONAVİRÜS NE VAKIT DENETIM ALTINA ALINABİLİR?
Hepimizin aklında bu salgının ne vakit denetim altına alınabileceği ve sıradan hayatlarımıza geri döneceğimiz var.
Son 2 ayda geçen müddet bu bahisteki beklentilerde önemli farklılıklar oluşturdu. Bir aydan kısa vadede koronavirüsün denetim altına alınacağını düşünenlerin orantısı son 2 ay içinde yaklaşık olarak birebir kaldı. En bariz fark salgının birkaç ay içinde denetim altına alınacağını düşünenlerin, yüklü olarak 6 aydan daha uzun bir mühlete kayması oldu.
Son durumda iştirakçilerin yarısından fazlası salgının denetim altına alınabileceği vadenin 6 aydan daha uzun olduğunu düşünüyor.
TEDBIRLER VE TEST SAYILARI KÂFI Mİ?
30 Nisan’daki araştırmamızda iyimsere giden bir tablo varken 2 Temmuz’daki son araştırmamızda bu tablo aksine dönmüş görünüyor. Olağanlaşma süreciyle bir arada çoğunluk yerinde tedbirlerin alınmadığı istikametinde görüş değiştirmiş durumda. Bu duruma koşut bir değişim de yapılan test sayılarının yeterliliği ile ilgili. Bir evvelki araştırmamızda test sayısını ehliyetli bulanların orantısı %49 iken son durumda bu sayı %38’e düşmüş durumda.
KORONAVİRÜSE KARŞI YAPILAN TEDAVİLER EHLIYETLI Mİ?
Sıhhat Bakanlığının açıkladığı sayılara baktığımızda artan vaka sayılarına karşılık iyileşme nispetlerinin da fazla olduğu görülüyor. Evet halkımız bu kapsamda uygulanan tedavileri ehil görüyor mu?
Araştırmamıza katılanların yaklaşık yarısı devletimizdeki tedavilerin ehliyetli olduğunu düşünüyor.
‘EVDE KAL’ IKAZINI NE KADAR UYGULADIK?
Sıradanlaşma süreciyle bir arada meskende kalanların sayısı önemli orantılarda değişti. Sokağa çıkma yasaklarının kalkmasıyla bir arada hiç meskenden çıkmayanların nispeti %25’ten %5’e geriledi.
İşyerlerinin tekrar açılmaya başlaması ve konuttan çalışma pratiklerinin azaltılmasıyla birlikte iş nedeniyle meskenden çıkmak zorunda olanların sayısı 2 katına çıktı ve %28’e ulaştı. Evvelki araştırmamızda alışılagelmiş gündelik hayatına devam edenlerin orantısı %0,5 iken olağanlaşma süreciyle birlikte bu nispet %6 oldu.
SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI DÖNMELİ Mİ?
Koronavirüsün bulaşıcılığı epey yüksek olduğu için geçmişte uygulanan sokağa çıkma yasağı vaka sayılarının artışını önlemede aktiflik göstermişti. Sıradanlaşma süreciyle birlikte sokağa çıkma yasaklarının kademeli olarak kalkması, vaka sayılarının artmasını etkiledi. Pekala, halkımız bu değişen karar hakkında ne düşünüyor?
Haftasonu sokağa çıkma yasağına yaklaşımda çok büyük farklılıklar oldu. 30 Nisan’daki araştırmamızda yasağı destekleyenlerin nispetini %83 iken, bu araştırmamızda nispetin %43’e düştüğünü görüyoruz. Kararsızların nispeti ise 2 katından daha fazla arttı.
Umumi sokağa çıkma yasağına desteğin vakit geçtikçe azaldığını görüyoruz. Son araştırmamıza nazaran umumi sokağa çıkma yasağını destekleyenlerin nispeti 2 bireyden 1’inden az fazla.
KURBAN BAYRAMI’NDA SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI OLMALI MI?
Araştırmamızda olağanlaşma sürecini de hesaba katarak, yaklaşan Kurban bayramı için iştirakçilere mülahazalarını sorduk.
Her 2 şahıstan 1’i Kurban Bayramı’nda kimseyi ziyaret etmeyeceğini belirtirken her zamanki ziyaretlerini yapacağını belirtenlerin orantısı 25 şahısta 1 olarak çıktı. Yalnızca en yakınlarını ziyaret edeceklerin orantısı ise yaklaşık olarak her 5 kimseden 2’si. Ramazan Bayramı’na ait yaptığımız araştırma sonuçlarına kıyasla ziyaret gerçekleştirmeyi düşünenlerin umum nispetinde bir artış gözlemleniyor.
Kurban Bayramı’nda umumi sokağa çıkma yasağı uygulanmalı mı? Araştırmamıza katılan her 10 kimseden 7’si Kurban Bayramı mühletince umumi sokağa çıkma yasağı olması gerektiğini düşünüyor.
HANGİ TEDBIRLERI ALIYORSUN?
Sıradanlaşma süreciyle birlikte, kişilerin aldıkları tedbirler artmış mıdır, azalmış mıdır?
Tedbir aldığını belirtenlerin nispetinde bir evvelki araştırmamıza nazaran bir değişim olmadı.
IKTISAT VE İŞSİZLİK NASIL DEĞİŞİR?
Sıradanlaşma süreciyle birlikte, devlet destekleri de piyasanın sıradanlaşmasına yardım sağlıyor. Tatbike konulan muhtaçlık paketleri, kredi destek paketleri ve turizm faaliyetleri için düşünülen yeni seyahat paketleri bu desteklerden kimilerini oluşturuyor.
Her 10 insandan 9’u Türkiye iktisadının salgından olumsuz etkilendiğini belirtti.
Salgınla ilgili alınan tedbirlerden biri, birtakım işyerlerinin karantina sürecinde kapatılması oldu. Başkaca beşerler tasarrufa yöneldiği için bundan etkilenen işletmeler de oldu.
Iştirakçilerin %81’i önümüzdeki 1 senelik süreçte kendisinin işsiz kalma riskinin arttığını düşünüyor. Türkiye umumunda işsizliğin artacağını düşünenlerin nispeti da %86. Bunun yanı sıra %5’lik bir kesim Türkiye umumunda işsizliğin azalacağı istikametinde görüş belirtti. Araştırmaya katılan her 5 insandan 3’ü koronavirüsten ötürü etrafında işsiz kalan biri olduğunu belirtti.
Haziran ayında başlayan sıradanlaşma sürecine kadar olan periyotta çalıştığını belirtenler arasında, her 2 şahıstan 1’i tam vakitli iş alanına giderek çalıştığını belirtti. Çalışanlar arasında konuttan işe devam etme orantısı ise her 5 insandan 1’i olarak çıktı.
KORONAVİRÜS SALGININDA 2. DALGA OLUR MU?
Dünya umumunda yapılan çalışmalar, aşı bulunmadığı sürece topluluğun büyük bir kısmına marazın bulaşacağı görüşünde. Esasen kimi devletler birinci aşamada güruh bağışıklığı tekniği uygulayarak bunu süratli bir biçimde uygulamak istedi.
Eski hayatımıza geri dönmeye çalışırken vaka sayılarının 2. defa tepe yapabileceğini öngörenlerin nispeti %84. Bu sonuca bakarak topluluk umumunda salgının 2. dalgasının beklendiğini görüyoruz.
Salgında muhtemel 2. dalga riskine karşı memleketimizde kâfi tedbir alındığını düşünenlerin orantısı her 4 bireyden 1’i. Her 4 insandan 2’si ise bu riske karşı yerinde tedbir alınmadığını düşünüyor. Geri kalanlar ise bu mevzuda kararsız olduğunu belirtti.
KORONAVİRÜS AŞISI BULUNUR MU?
Salgının birinci devirlerinden itibaren laboratuvarda çalışmalara başlayan bilirkişiler aşı geliştirme ismine umut verici adımlar attılar. Şimdi tasarrufa hazır bir aşının geliştirilememesi kişiler üzerinde karamsar bir tesir oluşturmuş görünüyor. Aşının
Türkiye’de bulunmasına olan inancın bir evvelki araştırmamıza nazaran azaldığını görüyoruz. Aşının Türkiye’de bulunacağını düşünenlerin nispeti %56’dan %37’ye düşmüş durumda. Aşının bulunması halinde kendine yaptırmayı düşünen kimselerin nispetinde evvelki araştırmamıza nazaran besbelli bir değişiklik görünmüyor. Yaklaşık olarak 2 bireyden 1’i aşıyı yaptıracağını belirtiyor.
Her 10 kimseden 7’si bu salgına benzeri biçimde farklı virüs salgınlarının gelecekte olabileceğini düşünüyor. Kalanların tamamına yakını ise kararsızlardan oluşuyor.
LİSE VE ÜNİVERSİTE GİRİŞ TESTLERI İPTAL EDİLMELİ MİYDİ?
Alınan kararla lise ve üniversite giriş imtihanları ertelenmedi. Araştırma sonuçlarına nazaran imtihanların ertelenmemesini destekleyenlerin nispeti %37, bu karara katılmayanların nispeti ise %46 olarak çıktı. Kalanlar ise kararsız olduklarını belirtti.
Test günlerinde uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması kararını yanlışsız bulanların orantısı %84 olurken, bu karara karşı olanlar ise %12 oldu.
ŞİRKETLER HANGİ TEDBIRLERI ALMALI?
Sıradanlaşma sürecinde işe fizikî olarak dönüş nispetlerinin artmasıyla birlikte, kişilerin beklentileri açısından şirketlerin alması gereken tedbirlerin neler olması gerektiğini sorduk.
Sonuçlar şöyle oldu:
- Dezenfektan, kolonya üzere materyallerin kullandırılması : %86
- Maske takılması : %84
- Her gün ateş ölçülmesi : %80
- Haftanın birtakım günleri meskenden çalışma seçeneği : %58
- Çalışma saatlerinin trafiğin ağır olmadığı saatlere nazaran düzenlenmesi : %52
- Mütemadi meskenden çalışma seçeneği : %32
MASKE TASARRUFUNA BAKIŞIMIZ NASIL?
Koronavirüs salgınında önerilen tedbirlerin başında gelenlerden biri maske takmak. Maske takıldığında salgının yayılma suratının azalacağı bilirkişiler arasındaki umumi kanı.
Maske takma zaruriliği %86 nispetinde destek gördü. Araştırma sonuçlarına nazaran topluluk umumunda benimsenen bir tatbik olduğu görülüyor.
Iştirakçilere maskelerini değiştirme yahut tekrar kullanılabilen maskelerini temizleme sıklığını sorduğumuzda her 10 insandan 4’ü günde 1 sefer, her 10 insandan yaklaşık 3’ü ise günde 1’den fazla olduğunu belirtti. Her 10 kimseden yaklaşık 2’si haftada birkaç sefer, her 10 şahıstan 1’i ise haftada 1 sefer maske değiştirdiğini / temizlediğini belirtti.
Tek tasarrufluk maske fiyatının 1 TL olarak sınırlandığı ve tekrar kullanılabilen maskelerin fiyatının epeyce değişkenlik gösterdiği bir durumda beşerler maske fiyatları hakkında ne düşünüyor? Her 2 şahıstan 1’i maske fiyatlarının pahalı olduğu görüşünde.
Her 7 insandan 1’i ise maske fiyatlarının ucuz olduğunu düşünüyor. Kalan kesim maske fiyatlarının olması gereken seviyede olduğunu belirtti.
Gayrı taraftan iştirakçilerin %84’ü maskelerin fiyatsız olarak temin edilmesi gerektiği görüşünde.
HİJYEN GEREÇLERINE YAKLAŞIMIMIZ NASIL?
Salgından sonra hem mütehassısların teklifleriyle hem de halk arasında yayılan fikirlerle birçok farklı formda hijyen sağlanmaya çalışıldı. Paklık sıklığımızı epeyce artırdık.
Pekala en çok hangi hijyen gerecini tercih ediyoruz? Her 5 bireyden 3’ü sabun, 1’i ise kolonya tercih ediyor. Sabun ve kolonya gerisinden ise dezenfektan geliyor.
Talebin artmasıyla birlikte mahsusen kimi hijyen materyallerinde fiyatın süratli artması araştırma sonuçlarımıza da yansımış görünüyor. Hijyen materyallerini pahalı bulanların orantısı %82 olarak önümüze çıkıyor. Iştirakçilerin %63’ü en pahalı hijyen gereci olarak dezenfektanı görüyor. Bunu %27’lik orantıyla kolonya takip ediyor.
KORONAVİRÜS SÜRECİNİ NASIL GEÇİRDİN?
Sıhhatimiz için büyük tehdit oluşturan ve dünyayı her açıdan etkileyen bu salgının birçok tesirine değindik. Çetin bir süreç olmasına karşın, kişilerin bu süreci hangi aktivitelerle değerlendirdiğini de görmek istedik.
Her 2 insandan 1’i seri ve sinemalarla vakit geçirirken her 3 şahıstan 1’i de kendini yemek yapmaya verdi. Yeniden yaklaşık 3’te 1’lik bir kesim kendini kitap okumaya vermiş durumda.
KORONAVİRÜS AİLE İÇİ ALAKALARI ETKİLEDİ Mİ?
Karantina sürecinde alışılagelmiş rutinlerimizin dışına çıkarak hiç alışık olmadığımız kadar çok vaktimizi meskende geçirdik. Son araştırmamızın sonuçlarını bir evvelki ile karşılaştırdığımızda, aile içi alakalarının olumlu etkilendiğini söyleyenlerin orantısında biraz düşme olduğunu ve %13 olarak ortaya çıktığını görüyoruz. Olumsuz etkilenenlerde ise biraz artış olduğunu ve %27 olduğunu görüyoruz.
Haber7
