Le Monde’den Marie Jego, Dağlık Karabağ’daki zaferi ve Türkiye’nin bölgedeki ataklarını kıymetlendirdi.
Fransız diplomasisinin bölgede oyun dışı kaldığını belirten Jego’nun yazısının tamamı şu formda;
“Azerbaycan’ın zaferini kutlamak üzere 9 Aralık Çarşamba ve 10 Aralık Perşembe günü Bakü’ye giden Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycanlı mevkidaşı İlham Aliev ile Türkiye’nin bölgede oynamayı düşündüğü rol hakkında konuştu. Ankara, barışı müdafaa operasyonlarına büsbütün katılmayı planlamaktadır. Azerbaycanlı önder İlham Aliev ve Ermeni başkan Nikol Paşinyan tarafından Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in himayesinde 9 Kasım’da imzalanan ateşkes mutabakatı Türkiye’nin yeni bölgesel yapılanmadaki rolü hakkında hiçbir şey söylemiyor.
Mutabakat, 1990’ların başlarında bir savaş sırasında Ermeni ayrılıkçıları tarafından işgal edilen Dağlık Karabağ’ın statüsü problemini açıkta bırakıyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, kasım ayında yaptığı açıklamada, “Dağlık Karabağ’da hiçbir Türk barışı muhafaza ünitesi konuşlandırılmayacak.” halinde konuştu.
Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan ile alakalarını muhafaza konusunda telaşlı olan Vladimir Putin, Azerbaycan topraklarında barışın korunmasından sorumlu bir Rus-Türk uyum merkezinin kurulmasına yeşil ışık yaktı. Teorik olarak Türk askerlerinin konuşlandırılacağı yer burasıdır. 17 Kasım itibariyle Türk Parlamentosu Azerbaycan’a asker sevkine müsaade verdi.
Moskova, Ankara ve Bakü’nün ortak bir çıkarı var: ihtilafın tahlilinden yirmi sekiz yıldır sorumlu olan bilhassa Fransa ve ABD’nin eş başkanlığını yaptığı Minsk kümesini vazifeden almak. İstanbul’daki özel Kadir Has Üniversitesi Profesörü Mitat Çelikpala, “Azerbaycan’da Fransa dürüst bir orta bulucu olarak görülmüyor” yorumunu yaptı. Bakü ve Ankara’dan bakıldığında, Paris’in Ermeni davasına verdiği dayanak, Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığının tanınması lehine bir Senato oylamasında yinelenerek Fransız diplomasisini tehlikeye attı.
Moskova’nın sponsor olduğu ateşkes Rusya’nın Kafkasya’daki rolünü güçlendirirken Azerbaycan’ın sadık müttefiki olan Türkiye de tesirinin arttığını görmeyi umuyor. Akademisyen, “Türkiye gelecekteki müzakerelerde kıymetli bir rol oynayacak. Açıkçası, Dağlık Karabağ için özel bir statünün varlığı artık geçerli değil” dedi.
Bu ortada, Ermenilerin direnişinin kalesi olan Dağlık Karabağ’ın Başşehri Stepanakert’te hayat olağana döndü. Bombardımanlar durdu, hayat tekrar olağana döndü. Kent, şu anda Rus barış güçlerinin müdafaası altında dolaşan Stepanakert Ermenileri için hayati bir yol olan Laçin Koridoru ile Ermenistan’a bağlanıyor.
Ermenilerin koridorları var, Azeriler de kendi koridorlarını istiyor. Rusya tarafından müzakere edilen barış muahedesi Türkiye ile Azerbaycan’ı Nahcivan üzerinden bir koridor ile bağlamayı amaçlıyor. Bu koridorun Ermeni topraklarından, Zangezur bölgesinden geçmesi gerekmektedir. Erivan bu koridorun açılışına müsaade veriyor.
İstanbul’daki Fransız Anadolu Çalışmaları Enstitüsünün Orta Asya uzmanı Bayram Balcı, “Bu proje hayata geçerse Türkiye’ye Hazar Denizi ve ötesine giden bir kara sürekliliği sağlayacak. İstanbul’dan Kaşgar’a kadar tüm bölge için umut vaat eden bir seyahat hayal edilebilir” yorumunu yaptı.”
Haber7
