Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, DHA’ya yaptığı açıklamada, mayıs ayında yapılan kestirimlerde salgının yaz aylarında biteceği öngörülerinin olduğunu hatırlattı. Ceyhan, “Bazı yanlış öngörüler vardı. Bunlardan bir tanesi belirtisiz vakaların bulaşı ne nispette devam ettireceği varsayım edilemedi. Ben daima ’10 katı’ diyordum, bu türlü belirtisi olmayan vaka var. Bu fazla bulunuyordu, önemsenmiyordu. Fakat gördük ki siz vakaları izole edip onların temaslılarını da bulup izole ettiğinizde de bu belirtisiz insanlar bulaştırmaya devam ettiriyor. Ayan bir sayının altına inmenizi önlüyor” diye konuştu.
‘HER DEVLET BİR KONUMLARDA TAKILDI’
Prof. Dr. Ceyhan, 2. yanlış öngörünün ise sıcak havanın bulaşı bitireceği cephesinde olduğunu belirterek, “Bundan hem vatandaşlar hem de hükümetler etkilendi. Yazın olağanlaşacağını düşündüler. Öngörülemeyen bir şey vardı; pandeminin mevsimi olmaz. Zira bir kişiden çıkıp saniyeler içinde öteki bir kişiye bulaşıyor virüs. Bu da yazın başlarında derhal hemen dünyadaki bütün devletlerin olağanlaşma gayretlerine yansıdı. Bir taraftan da ekonomik güçlükler devletleri, önlemleri süratle kaldırmaya yönlendirdi. Gördük ki her devlet bir yanlarda takıldı. Kimi 300-400’lerde takıldı, kimi bizim üzere 1000’ler civarında takıldı. Artık ondan aşağı indiremiyoruz” dedi.
‘SÜPER BULAŞTIRICILAR BU PERIYOTTA ÇOK ÖNEMLİ’
Prof. Dr. Ceyhan, üstün bulaştırıcıların bu devirde çok değerli olduğunu lisana getirerek, “Siz vakaları azaltıyorsunuz, bir noktada duruyor. Orada işte muhteşem bulaştırıcılar büyük rol oynuyor. Tabi muhteşem bulaştırıcının kim olduğunu bilemiyoruz; fakat bunların olabileceği ve riski artırabileceği meslekler var. Sıhhat çalışanı, gişe ve danışman memurları, kasiyerler, kuaför, berberler, uçaklardaki kabin memurları, şoförler üzere. Bunları tarayarak, bu kimseleri mümkün olduğu kadar yakalamaya çalışılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 tesir eder. Çok az bir kısmı muhteşem bulaştırıcı. Birtakım özellikleri var; bir seferde ağızlarından, burunlarından çok fazla virüs çıkarıyorlar. Öksürükte, hapşırıkta o damlacıkları çok daha uzun aralığa gönderebiliyorlar. Virüsü çok daha uzun müddet yayabiliyorlar. Sıradan bir kişi 2 hafta yayıyorsa bunlar daha uzun müddet yayıyorlar. Bunlar görünür meslekler içinde olduğu devir risk oluşturduğunu bildiğimiz için o meslekleri tarayarak olumlu olanları izole edebiliriz” diye konuştu.
‘EKSTRA BİR ŞEYLER YAPMAK LAZIM’
Prof. Dr. Ceyhan, vakaları düşürmek için kimi tedbirlerin alınması gerektiğine dikkat çekerek, şunları kaydetti:
“Anlaşılan o ki ekstra bir şeyler yapmak lazım. Sokak yasakları ya da iş bölgelerinin kapatılması üzere tedbirlerle olmaz. Yine ekonomiyi durduramazsınız, toplumsal hayatı ortadan kaldıramazsınız. Bunlar devam ederken yapılabilecek birtakım şeyler var. Bunların başında toplanmalara sayı kısıtlaması getirilmesi geliyor. Örneğin akraba, arkadaş içtimalarına 10 kişi sınırlaması olabilir. Taziye konutlarına denir ki ‘bir anda en fazla 15 kişi olacak, onlar çıkınca aşikâr noktalar dezenfekte edilecek, sonra 15 kişi alınacak’ üzere. Ya da ‘askere uğurlama merasiminde en fazla 20 kişi olabilir’ diye. Zira biz bunların acısını çok çekiyoruz. Bir taziye konutundan 200 vaka çıkıyor, bir ere uğurlama merasiminde 50-60 vaka çıkıyor, bir nişan yemeğinden 100 vaka çıkıyor.”
‘ANADOLU’YA GİDECEKLERE TEST YAPILABİLİR’
Prof. Dr. Ceyhan, Anadolu’da mahsusen vaka artışına neden olan en değerli faktörlerden birinin de koronavirüsün ağır görüldüğü vilayetlerden daha düşük kesimlere gidenler olduğunu belirtti. Ceyhan, “Bu vilayetlerden o bölgelere giden insanlara gitmeden evvelki hafta içinde bir test yapılabilir ve negatifse gitmelerine müsaade verilebilir. Bir de 65 yaş ve üzerini mümkün olduğu kadar korumak lazım; lakin onları kısıtlayarak değil. Inançlı ortamlar tespit edilmeli. Bunu bazen yanlış anlıyorlar, ‘oraya gidebilir, buraya gidemez’ değil. Bakın ‘bu semtte şu parklar, şu sahil sahaları sizin için güvenli’ dersiniz. Bu beşerler önlemlere uyuyorlar; uymayan, onlara yaklaşan gençler” dedi.
Haber7
