Epidemiyoloji (salgın hastalık) ve Enfeksiyon Uzmanı Prof. Dr. Başkan Ergönül, “Reenfeksiyon, daha evvel Kovid geçirmiş birinin iyileştikten sonra, yine hasta olmasıdır. Lakin hastalık, ortada bir boşluk olmaksızın devam ederse, buna uzamış Kovid-19 enfeksiyonu diyoruz. Hastalığı ağır geçirenlerde uzamış Kovid tablosu daha sık görülüyor ve bunlarda belirtilerin biçim değiştirmesi kelam konusu. Reenfeksiyon için, şimdilik tek tük olgulardan bahsediyoruz ancak olay sayıları arttıkça bu olguların görülme sıklığı da artabilir” dedi.
Geçtiğimiz günlerde koronavirüs enfeksiyonu nedeniyle hastaneye kaldırılan ve tedavisinin ağır bakımda sürdürüldüğü açıklanan Teknik Yönetici Yılmaz Vural’ın, Haziran ayında da PCR testinin müspet çıktığı tarafındaki argümanların akabinde, Kovid-19 salgınında “reenfeksiyon” yani iyileşen hastaların enfeksiyona yine yakalanma riski de gündeme geldi. Şimdiye dek yapılan bilimsel araştırmalara nazaran reenfeksiyon olaylarının görülme sıklığı şimdi korkutucu seviyede çok değil. Fakat olay sayıları hem Türkiye’de hem dünyada süratle artarken, reenfeksiyon hadiselerinin da artabileceğinden tasa ediliyor.
REENFEKSİYON OLGULARI BİNDE BİR SEVİYESİNDE
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kısmı ve Halk Sıhhati Öğretim Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği’nden (KLİMİK) Prof. Dr. Lider Ergönül, reenfeksiyon açısından şimdilik tek tek olgulardan kelam edilebildiğini, olay oranının 1000’de 1’in altında olduğunun düşünüldüğünü söyleyerek “Reenfeksiyon dediğimiz şey, daha evvel Kovid-19 enfeksiyonu geçirmiş birinin iyileştikten bir mühlet sonra benzeri bulgularla ağır yahut hafif bir formda tekrar hasta olması durumudur. Şayet hastalık, ortada bir boşluk olmaksızın devam ediyorsa, buna uzamış Kovid-19 enfeksiyonu diyoruz. Bu ikisi farklı şeyler. Uzamış Kovid enfeksiyonunda belirtiler biraz da form değiştirerek devam edebilir. Örneğin kas eklem ağrısı daha çok olabilir, yorgunluk hissi gelişebilir, kimi organ tutulumları üzere bulgular gelişebilir. Bilhassa ağır bakımdan çıkmış hastalarda bu gerçekleşiyor. Hafif geçirmiş olaylarda bunu çok görmüyoruz” dedi.
“AŞILAR AÇISINDAN BİLİM DÜNYASININ DA TELAŞ DUYDUĞU BİR KONU”
Reenfeksiyon hadiselerinin, aşıların gündemde olduğu bugünlerde bilim dünyasını en çok düşündüren bahislerden biri olduğunu belirten Prof. Dr. Ergönül, “Reenfeksiyon bizi biraz düşündürüyor, zira aşıları konuşuyoruz. ‘Aşılar birinci başta başarılı olsa bile sanki daha sonra tesiri azalacak mı?’ sorusu gündeme geliyor. Zira nihayetinde aşılar, hastalık durumu taklit eden, (bağışıklık sistemine) hafif bir halde bir hastalık idmanı yaptıran şeyler. Yani biz aşı olmamıza karşın, bu kadar tartıştıktan sonra, sanki tekrar enfeksiyona mı yakalanacağız sorusu hala gündemde” diye konuştu. Bu tartışmaların ortasında, reenfeksiyon görülme sıklığının şimdi korkulacak seviyede yüksek olmadığının da altını çizen Prof. Dr. Ergönül, “Sıklığı çok kıymetli. Dünyada ve Türkiye’de az sayıdaki olgulardan bahsediliyor. Şimdi bir yayın yok bu mevzuda fakat şu ana kadar duyduklarımız yüzlerce değil, hani tüm Türkiye için tahminen onlarca hadiseden bahsedebiliriz. Hasebiyle görülme sıklığının 1000’de teğin altında olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle de çok önemli bir paniğe sevk etmesin bizleri. Lakin birtakım bireylerde şimdi nedenini tam olarak bilmediğimiz bir halde reenfeksiyon olabiliyor. Natürel burada 1000’de 1’den bahsediyoruz ancak olay sayıları çok yükseldiğinde daha fazla bireyde de görülebilir” diye konuştu.
“GENETİK FARKLILIK EN MÜMKÜN CEVAP”
Reenfeksiyon hadiselerinin çoğunlukla hafif seyretmekle birlikte daha ağır geçirenlerin de kelam konusu olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ergönül, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Ama bu hastaların neden daha ağır geçirdiğini şimdi bilmiyoruz. İkinci kere enfekte olanlarda kimde hafif, kimde ağır seyrediyor, dünyada bilim etraflarında de tartışılıyor, araştırmalar yapılıyor bu mevzuda da. Lakin şimdi bir net bir görüş yok. Lakin şunu biliyoruz, örneğin (hiçbir hastalığı olmayan) genç insanlarda Kovid-19 enfeksiyonu beklenmedik biçimde ağır seyredebiliyor. Bu hastalarda belli bir genetik eksiklik olduğu saptanmıştı. Sanki buna emsal genetik bir sorun mi var niyetiyle çalışmalar buraya ağırlaşmış durumda. Yani, kimileri birincisine nazaran daha hafif geçiriyor, bir kesim de birincisine nazaran daha ağır geçirebiliyor. Ancak bu hususta şimdi bir netlik hala yok.”
“HAFİF GEÇİRENLERİN YİNE HASTALANMA RİSKİ YÜKSEK”
Hastalığı hafif geçirenlerin, düşük seviyede antikor geliştiği için hastalığa ikinci kere yakalanma riskinin daha yüksek olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Ergönül, şu bilgileri verdi: “Ağır geçirenlerde ise daha yüksek seviyede antikor gelişiyor. Ancak birinci başta hafif geçirenlerde, düşük antikor cevabından ötürü daha sonra reenfeksiyon geçirme ihtimali daha yüksek. Tıpkı vakitte bu şahısların hastalığa ikinci sefer yakalandığında, daha ağır geçirebileceği söyleniyor. Fakat tüm bunlara karşın ikinci kes enfeksiyon geliştiğinde hastalığın ne istikamette seyredeceğini net olarak kestirmek şu anda pek mümkün değil.”
“SALGININ DENETİM ALTINA ALINMASI YAZ AYLARINI BULACAK”
Prof. Dr. Başkan Ergönül, geçirilmiş hastalık sonrası antikorların ortalama 3 ay koruduğu istikametindeki tartışmalarla ilgili ise “Bazı kimselerde 3 aydan evvel de tekrar hastalanma kelam konusu olabilir. Düşük de olsa bu da ihtimal dahilinde. Ancak genel olarak büyük bir kesimde 3 ay kadar koruyuculuk olduğu biliniyor” dedi. Kovid-19’un da bir gün grip üzere mevsimsel bir hastalığa dönüşeceğini düşündüklerini tabir eden Prof. Dr. Ergönül, kelamlarını şöyle noktaladı: “Tıpkı grip bir hastalık olarak göreceğiz. Tahminen bunun öbür versiyonları da çıkacak sonuçta lakin en azından aşılar bizi bu tıp hastalıktan korumuş olacak. Şimdiye dek grip aşısını tartışıyorduk, artık bir de Kovid hastalığımız oldu ve bunun aşısı olacak. Şu anki acil gündemimiz, bir an önce salgının bütün dünyada sönümlenmesi. Aşılar buna yarayacak. Bunun için umut ediyoruz. Bu da fakat gelecek yılın bahar, yaz aylarında en erken denetim altına alınabileceği manasına geliyor. Aşılarla ilgili çalışmalar çoğunluğa bakarak yapılır. Hani sürü bağışıklığı diyoruz ya? Bir toplumun yüzde 70’inin bağışık olması bizim için kâfi. Buradaki istisnalar, aşının tutması, tutmaması, bunlar düşük ihtimaller. Örneğin aşının aktifliği yüzde 90 diyoruz. Demek ki yüzde 10 bireyde aşı tutmayacak esasen. Lakin bu mühlet içerisinde topluluğun yüzde 70’ini bağışık hale getirirsek aşı dayanağıyla, o vakit korunmayı sağlamış olacağız ve beşerler birbirine hastalık bulaştırmayacak.”
Haber7