Geçmişte Körfez memleketleri için rahatsızlık veren İsrail ile alaka kurma tabusu, günümüzde yıkıldı. Yakın vakte kadar kapalı görüşmelerle sürdürülen İsrail ile bağlar Koronavirüs’ten kısa bir müddet öncesi ve günümüze kadar artık aleni bir formda sürdürülüyor.İlişkilerde sıradanlaşma sürecini süratle devam ettiren bu devletler, İsrail2in işgalci ilhak planlarına karşın durumunu müdafaaya devam ediyor.
OLAĞANLAŞMA SÜRECİ SÜRATLE DEVAM EDİYOR
İsrail ile aralarında barış itilafı olan Mısır ve Ürdün’ün dışındaki öbür Arap memleketlerinin bu memleketle ilan edilmiş resmi alakaları bulunmuyor. Lakin başta Körfez memleketleri olmak üzere birçok Arap memleketi mahsusen son yıllarda İsrail’le sıradanlaşma konusunda süratli adımlar atıyor.
İlhak planının yerde şiddet ve çatışmaların fitilini ateşleyeceğini düşünen BAE idaresi, bu teşebbüsten mutlu görünmese de İsrail’le bağlantılarını olağanlaştırmakta ısrarcı davranıyor.
KELAMDA İLHAK’A KARŞILAR
Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid Al Nahyan, 17 Haziran’da Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah’la bir telefon görüşmesi yaparak, BAE’nin İsrail’in hukuk dışı “ilhak” teşebbüsüne mutlaka karşı olduğunu söyledi.
İsrail’in bu planını reddeden Abu Dabi, öte yandan aleni bir biçimde İsrail’le bağlarını olağanlaştırmak için efor sarf ediyor.
Bir yandan Filistinlilerin hakkını savunduğu imajını vermeye çalışan BAE, gayrı yandan İsrail’le bağlantı kurmak için her fırsatı kollayarak bu tarafta adım atmaktan geri durmuyor.
BAE, son yıllarda attığı birçok adımla olağanlaşma isteğini aleni bir halde ortaya koydu. Son olarak BAE’nin ABD’deki Büyükelçisi’nin İsrail basınına verdiği röportajla da niyetini açıkça göstermiş oldu.
İSRAİL’İ YERE BAĞLAYACAK KAPI: ABU DABİ
ABD’deki karar mercilerine yakınlığıyla bilinen BAE’nin Washington Büyükelçisi Yusuf el-Uteybe’nin, 12 Haziran’da İsrail’in Yedioth Ahronoth gazetesinde bir makalesi yayımlandı.
İsrail’in, ilhak planını hayata geçirecek olursa Arap devletleriyle olağanlaşmayı beklememesi ihtarında bulunan Uteybe, Abu Dabi’nin İsrail’i ortama ve dünyaya bağlayacak açık kapı olabileceğini söz etti.
BAE’nin ve Arap dünyasının çoğunluğunun, artık İsrail’i düşman değil “fırsat” olarak düşündüğünü aktaran Uteybe, Arap memleketlerinin İsrail’e karşı tavrında değişiklik görüldüğünü, kişilerin İsrail’i eskiye nazaran daha fazla “kabullendiğini” savundu.
Uteybe, ayrıyeten BAE’nin Lübnan Hizbullahı’nı terör örgütü olarak sınıflandırması ve Hamas’ı kınamasıyla İsrail’e karşı açıkça olumlu yaklaşım sergilemekten geri durmadı.
KOVİD FIRSATA ÇEVRİLDİ
BAE, her türlü yolla İsrail’le bağ kurmak için efor sarf ederken, Kovid-19 salgını da bağlar için bir fırsat olarak değerlendirildi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 25 Haziran’da yaptığı yazılı açıklamada, memleketinin diplomatik ilgilere sahip olmadığı BAE ile salgınla uğraşta iş birliği yapacağını duyurdu.
İsrail ile BAE arasında yapılacak laf konusu iş birliğinin “son aylardaki ağır görüşmelerin” sonucu olduğunu kaydeden Netanyahu, “Bu iş birliği, tüm ortamın sıhhat güvenliğini artırmaya imkan sağlayacak araştırma, geliştirme ve teknoloji meydanlarında yapılacak.” sözünü kullandı.
Bu açıklamaların akabinde İsrail’den iki firma, BAE’li G42 firmasıyla Kovid-19’la savaşta teknolojik tahliller geliştirmek emelli çalışmak üzere muahede yaptı.
İsrail ordu radyosu dün Rafael ve İsrail Havacılık ve Uzay Sanayi (İAİ) isimli iki devlet kuruluşunun BAE’de önder teknoloji firmalarından G42 ile anlaştığını duyurdu.
The Jerusalem Post gazetesi de muahedeleri tarihi bir gelişme olarak nitelendirdi.
Abu Dabi idaresi ise bunu İsrailli şirketlerle sadece salgınla savaş için yapılan bir iş birliği biçiminde kıymetlendirerek, ittifakın “önemsiz” bir gelişme olduğu imajını vermeye çalıştı.
ORTAK ÇALIŞMA FAALİYETLERİ
Abu Dabi idaresi kültür, spor ve askeri meydanlarda da İsrail ile ortak faaliyetler yürütüyor.
BAE ordusu, 2016 yılında ABD’nin Nevada eyaletinde, Pakistan, İspanya ve İsrail hava kuvvetlerinin iştirakiyle yapılan ortak askeri tatbikatta mahal aldı.
Mart 2017’de ise BAE ordusu, ABD, Yunanistan, İtalya ve İsrail hava kuvvetleriyle ortak askeri tatbikata katıldı.
KÜLTÜR, SPOR TERTIPLERI
BAE idaresi, Memleketler arası Judo Federasyonu tarafından Ekim 2018’de Abu Dabi’de düzenlenen Judo Grand Slam Turnuvası’na İsrailli sporcuların kendi bayrakları altında yarışına müsaade verdi.
İsrailli bir judocunun final maçını kazanması sebebiyle 28 Ekim’de İsrail ulusal marşı, BAE’nin başşehri Abu Dabi’de birinci kere çalındı.
Turnuvayı izlemek için ulusal grupla Abu Dabi’ye gelen İsrail Kültür ve Spor Bakanı Miri Regev, madalya merasiminde devletinin ulusal marşının çalınması üzerine duygusal anlar yaşayarak, gözyaşı döktü.
Eski İsrail Muhabere Bakanı Eyüb Kara da 30 Ekim 2018’de BAE’nin Dubai kentinde düzenlenen telekomünikasyon konferansına katılarak, konuşma yaptı.
Eski İsrail Dışişleri ve İstihbarat Bakanı Yisrael Katz, Temmuz 2019’da Birleşmiş Milletlerin düzenlediği etraf bahisli konferansa katılmak için Abu Dabi’yi ziyaret etti.
BAE idaresi, Expo 2020 Dubai’ye İsrailli firmaları da davet etti.
TEMELLER UZUN YILLARA DAYANIYOR
Aslında BAE’nin İsrail’le diplomatik olmayan kanallardan münasebetleri uzun yıllar evvel başladı. Filistin’deki Fetih Hareketi’nden ihraç edilen Muhammed Dahlan’ın 2011’de Abu Dabi’ye gelişiyle de ivme kazandı.
BAE’nin “fiili hakimi” olarak görülen Veliaht Prens Muhammed bin Zayid Al Nahyan, hakkındaki “Filistin önderi Yasir Arafat’ı öldürdüğü ve vazifesi mühletince zimmetine geçirdiği paralarla bir servet elde ettiği” savları nedeniyle Garp Şeria’yı terk ederek memleketine yerleşen Dahlan’ı güvenlik danışmanı olarak atadı.
Filistinli bölümler tarafından İsrail’e hizmet etmekle suçlanan Dahlan, BAE’nin kapalı siyasetlerinde rol oynadı. Dahlan’ın 2015’te Paris’te İsrail’in şiddetli sağcı periyodun Savunma Bakanı Avigdor Liberman ile görüştüğü haberleri basına yansıdı.
Haber7
