TBMM Genel Şurasında görüşülen İşsizlik Sigortası Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nde yer alan kısmi vakitli çalışmayı düzenleyen unsur metinden çıkarıldı.
Teklif üzerinde devam eden görüşmelerde, AK Parti’nin, “kısmi çalışma” ile ilgili düzenlemeyi içeren 21. unsurun metinden çıkarılması tarafında verdiği önerge kabul edildi.
Metinden çıkarılan kelam konusu husus, şu kararları içeriyordu: “Tam periyodik çalışıyorken 31 Aralık 2020’ye kadar kısmi müddetli olarak çalışmaya başlayan hizmet erbabının fiyatları, kısmi müddetli çalışmaya geçmesi nedeniyle çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi periyodik yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az 6 ay mühletle çalışmaya devam etmesi kaidesiyle gelir vergisinden istisna olacak. Bu istisnayı uygulamak suretiyle alınmayacak vergi fiyatı, bu kapsamdaki her bir çalışan için aylık brüt minimum fiyatın yüzde 10’unu aşamayacak, bu istisna, 12 ayı geçmemek üzere, kısmi periyodik olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanacak.
Kısmi müddetli çalışmaya başlayan mevcut çalışanlara yapılan fiyat ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların, bu unsur kapsamında gelir vergisinden istisna edilen aylık brüt fiyata isabet eden kısmı, damga vergisinden istisna olacak. İstisnadan yararlanma kuralları bulunmadan istisnadan faydalanılması nedeniyle eksik tahakkuk ettirilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek” Teklif üzerinde görüşmeler devam ediyor.
BİRİNCİ KISIM KABUL EDİLDİ
Ayrıyeten TBMM Genel Konseyinde, istihdam teşvikini de içeren İşsizlik Sigortası Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin 22 husustan oluşan birinci kısmı kabul edildi.
İki kısım halinde görüşülen teklifin kabul edilen unsurlarına nazaran, vergi borçları yapılandırılarak 18 taksitle ödenebilecek. Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Kıymet Vergisi (KDV), Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), tüm idari para cezaları, KYK borçları, Hazine alacaklarını kapsayan vergi borçları yapılandırılabilecek. Borcunu peşin ödemek isteyenlere indirim sağlanacak.
Vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme artırımları; trafik, seçim, nüfus para cezaları; Karayolu Taşıma Kanunu’na nazaran kesilen para cezaları; kara yollarından adapsız geçişler nedeniyle kesilen para cezaları üzere tüm idari para cezaları yapılandırma kapsamında olacak.
Tahsil katkı kredisi ve tahsil kredisi borçları, ecrimisiller, haksız alınan destekleme ödemeleri, kaynak kullanımı destekleme fonu, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı hissesi da yapılandırılabilecek.
Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki Hazine alacakları, madenlerden alınan devlet hakkı, Amme Alacaklarının Tahsil Yordamı Hakkında Kanun’a nazaran takip edilen öbür alacaklar için de yapılandırmadan yararlanılabilecek.
Yapılandırmadan faydalanmak isteyenlerin, kanunun çıktığı tarihten itibaren yıl sonuna kadar müracaat etmesi gerekecek ve en fazla 18 taksitte bu borçlar ödenebilecek. Taksitler iki ayda bir ödenecek. Birinci taksit tarihine kadar peşin ödemenin yapılması durumunda, işleyen faizler silinecek. Birinci taksit ödemesi, Ocak 2021’de gerçekleştirilecek. Toplumsal güvenlik primi idari cezaları, gecikme cezaları ve faiz artırımları da yapılandırılabilecek. Ayrıyeten vilayet özel yönetimlerine olan borçlar, emlak vergisi, etraf paklık vergisi, ilan ve reklam vergisi, başka vergi ve harçlar, su, atık su, katı atık fiyatları, yol iştirak hisseleri, türlü fiyatlardan kaynaklı kurum alacakları ve artırım ve faizleri de yapılandırılabilecek.
TOBB, TESK, Türkiye Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin aidat ödemeleri de yapılandırmaya dahil olacak. KOSGEB tarafından kullandırılan dayanaklardan kaynaklananlar ile aidat alacakları, vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde 50’den fazlası bunlara ilişkin şirketlerin taşınmazları hakkında yapılan irtifak hakkı ve kiralama süreçlerinden kaynaklanan alacaklar, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, kalkınma ajanslarının vilayet özel yönetimleri, belediye ve sanayi odalarından olan alacakları, Türk Standartları Enstitüsü hizmet bedeli alacakları da yapılandırma kapsamında yer alacak.
Yapılandırmadan çiftçi ve orman köylüleri de faydalanabilecek
Belediyelerin tasarrufuna bırakılan taşınmaz kiralamaları ve irtifak hakkı tesisinden kaynaklanan alacakları da yapılandırma kapsamına alındı. Teklifle büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşlarının Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne olan borçları da yapılandırılabilecek. Tarım Kredi Kooperatiflerine borcu olan çiftçiler ile kredi kullanan orman köylüleri de düzenlemeden yararlanacak.
İşsizlik ödeneğinden yararlandırılanların, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içinde işe girmeleri ve 12 ay müddetle kesintisiz hizmet akdine tabi olarak çalışmaları halinde, işsizlik ödeneğinden yararlandıkları mühlet için hesaplanacak uzun vadeli sigorta primleri, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Cumhurbaşkanı; bayan, genç ve mesleksel yeterlilik evrakı sahiplerini istihdam etmesi halinde patrona sağlanan prim dayanağının bir evvelki yıl ortalamasına ek istihdam edilen şahıslar için 12 ay, bu kişinin bayan, genç yahut engelli olması durumunda 18 ay müddetle patrona sağlanan prim teşvikinin ve ek istihdam sağlayan patrona Gelir Vergisi stopaj teşviki ile Damga Vergisi takviyesi uygulamasının mühletini 31 Aralık 2023’e kadar uzatmaya yetkili olacak.
Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının olumsuz tesirleri nedeniyle 1 Ocak 2021’den 31 Aralık 2023 tarihine ertelenecek. Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneği uygulamasının müddetini 30 Haziran 2021’e kadar uzatma yetkisine sahip olacak. Patrona ödenen prim takviyesi müddeti 30 Haziran 2021’e kadar uzatılabilecek.
Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların olağan çalışma müddetlerine dönmeleri durumunda patrona ödenen ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanan prim takviyesi mühletini 30 Haziran 2021’e kadar uzatabilecek. Kanun teklifiyle İşsizlik Sigortası Kanunu’na süreksiz unsur ekleniyor. İşsizlerin yine istihdamı ile SGK’ye bildirilmeksizin çalışanların da istihdam edilebilmesi için iş yahut hizmet mukavelesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 devrinde sona erenlerle SGK’ye bildirilmeksizin çalışanların en son çalıştıkları iş yerlerine başvurmaları, patronlarca de fiilen çalıştırılmaları halinde, patronlara her ay kuruma ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek üzere günlük 44,15 lira dayanak verilecek.
Müracaatta bulunanlardan işverence işe alınıp, fiyatsız müsaadeye ayrılanlar için günlük 39,24 lira, bu kapsamda olup müracaatının kabul edilmediğini bildirenler için ise kelam konusu kaideler dahilinde hane başına günlük 34,34 lira takviye sağlanacak. Hizmetleri SGK’ye bildirilmeksizin çalıştırıldığı işverence kabul edilenler, bu formda çalıştırıldıkları periyoda ait fiyat ve fiyata bağlı hakları hariç olmak üzere, öteki haklarından feragat etmiş sayılacak ve bu formda çalıştırıldıkları devirde ilgili mevzuat uyarınca daha evvel yararlanmış oldukları toplumsal yardım ve başka haklar borç çıkarılmayacak.
Bu husus uyarınca müracaatta bulunanlardan hizmetlerini SGK’ye bildirmeksizin istihdam ettiğini kabul eden patronlara, ilgililerin patron yanında hizmetleri bildirilmeksizin çalıştırıldığı periyotlar için Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu uyarınca idari para cezası uygulanmayacak, işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecek, ilgili mevzuatta yer alan ortalama ve toplam sigortalı sayısı hesabında dikkate alınmayacak.
İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen öteki bir süreksiz unsura nazaran de patrona, Ocak 2019-Nisan 2020 periyodunda en az sigortalı bildirimi yapılan ay yahut devirdeki sigortalı sayısına ek olarak istihdam edeceği her bir sigortalı için her ay SGK’ye ödeyeceği tüm primlerden mahsup edilmek üzere nakdi fiyat takviyesi sağlanacak. Bu kapsamda, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak dayanak meblağının, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 lira, ek işe alınacaklardan patron tarafından fiyatsız müsaadeye ayrılacaklara ise günlük 39,24 lira olması öngörülüyor.
Cumhurbaşkanı, kelam konusu dayanak ve nakdi dayanak fiyatlarını, unsurların yürürlük tarihinden sonra tespit edilecek minimum fiyat artış oranında artırmaya yetkili olacak.
Meskende ürettiklerini internetten satanlara muafiyet
Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle başka bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi yahut seri üretim yapabilen makine, alet kullanmaksızın oturdukları meskenlerde imal ettikleri malları internet ve gibisi elektronik ortamlar üzerinden satanların bu faaliyetleri muaflık kapsamına alınacak. Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için vergiden muaf esnaf evrakı alınması, Türkiye’de konseyi bankalarda bir ticari hesap açılması, tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi ve hasılat fiyatının belirlenen fiyatı aşmaması gerekecek.
Bankalar, açılan ticari hesaplara aktarılan meblağlar üzerinden, transfer tarihi prestijiyle yüzde 4 (bir ve üzeri personel çalıştırıldığı durumda yüzde 2) Gelir Vergisi tevkifatı yapacak, kanun çerçevesinde bunları beyan edip ödemekle yükümlü olacak. Ticari, zirai yahut mesleksel çıkarı münasebetiyle gerçek adapta Gelir Vergisi’ne tabi olanlar ile hususta sayılan faaliyetleri gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek biçimde yapanlar bu muafiyetten faydalanamayacak.
Cumhurbaşkanına, hususta belirtilen oranları ve fiyatı, yarısına kadar indirme ve iki katına kadar artırma yetkisi veren düzenleme 1 Ocak 2021 prestijiyle yürürlüğe girecek. Kabul edilen hususlara nazaran, tam mükellef gerçek bireylerin, Gümrük Kanunu kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta Yönetimi ya da süratli kargo nakliyeciliği yapan şirketlerce düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri yararın yüzde 50’sine beyannamede bildirilen gelirlerden indirim uygulanacak.
UMHURBAŞKANI İKİ KATINA KADAR ARTIRABİLECEK
Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu kapsamda sayılan, ihracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması, yıllık 800 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam vakitli ya da eş bedel kısmi vakitli emekçi çalıştırması, yıllık 1 milyon 600 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam vakitli ya da eş paha kısmi vakitli emekçi çalıştırması, ihracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2 milyon 400 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam vakitli ya da eş paha kısmi vakitli emekçi çalıştırması kaide olacak.
Cumhurbaşkanı bu hususta yer alan oran, fiyat ve sayıları yarısına kadar indirebilecek ve iki katına kadar artırabilecek. Cumhurbaşkanı, tam mükellef sermaye şirketinin hisselerinin Borsa İstanbul’da süreç görüp görmemesine, süreç gören hisselerinin toplam hisseleri içindeki oranına, geri alınan hisselerin Borsa İstanbul’da süreç gören hisselerinden olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve başka gelirlerinin toplam fiyatına nazaran, başka ayrı ya da birlikte bu oranı sıfıra kadar indirmeye yahut bir katına kadar artırmak suretiyle yine tespit etmeye yetkili olacak.
Teklifle, banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım (foreks) süreçlerinden elde edilen gelirlerin kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmesi amaçlanıyor. Unsurun uygulama mühleti 31 Aralık 2025’e kadar uzatılıyor ve bu süreyi 5 yıla kadar uzatma konusunda Cumhurbaşkanına yetki veriliyor. Lisans sahibi olan yahut lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından organize edilen müsabakalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine fiyat olarak yapılan ödemeler üzerinden yüzde 20 gelir vergisi kesintisi yapılmasını düzenleyen karar, 31 Aralık 2025’e kadar uzatılıyor.
Yurt dışında bulunan para, altın, dövizin Türkiye’deki bankalara bildirilmesi
Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul değer ve öteki sermaye piyasası araçlarını bu unsurdaki kararlar çerçevesinde 30 Haziran 2021’e kadar Türkiye’deki banka yahut aracı kuruma bildiren gerçek ve hükmî şahıslar, kelam konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek. Kelam konusu varlıklar, yurt dışında bulunan banka yahut finansal kurumlardan kullanılan ve hususun yürürlük tarihi prestijiyle yasal defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Haziran 2021’e kadar kapatılmasında kullanılabilecek. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme kuralı aranmaksızın bu husus kararlarından yararlanılacak.
Vergi Yordam Kanunu’na nazaran defter tutan mükellefler, bu husus kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, devir çıkarının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dahil edebilecekleri üzere birebir varlıkları vergiye tabi yararın ve kurumlar için dağıtılabilir yararın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilecekler.
Gelir yahut kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan lakin yasal defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul değer ve öteki sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30 Haziran 2021’e kadar vergi dairelerine bildirilecek. Bildirilen varlıklar, devir yararının tespitinde dikkate alınmaksızın yasal defterlere kaydedilebilecek. Bu takdirde, kelam konusu varlıklar vergiye tabi çıkarın ve kurumlar için dağıtılabilir yararın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek. Bu fıkra kapsamında bildirilen taşınmazların birebir sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi prestijiyle alınmış olması ve kelam konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu unsur kararlarından faydalanılabilecek.
Haber7