Tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüs, şahıstan şahsa farklılık gösterse de genel olarak birebir belirtilerle tespit ediliyor. Kimi insanlarda çok ağır geçen hastalık, birtakım insanlarda hiçbir belirti göstermiyor. Tehlikesi de tam olarak burada başlayan Kovid-19 virüsü ile ilgili bilimsel literatür daima güncelleniyor. Son bilimsel bilgilere nazaran virüs bulaştıktan 5 gün sonra kendini hissettiriyor. Virüsün en bulaşıcı olduğu periyot ise 4-12. gün ortası.
BIRINCI DÖRT GÜN BELİRTİ YOK
Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Güner Sönmez’in Yeni Şafak’la paylaştığı son bilimsel bilgilere bulaşma ve hastalanma takvimi bu türlü işliyor:
-Bulaştıktan sonraki birinci 4 günde hiçbir belirti göstermiyor.
-Genel olarak belirtiler 5. gün başlıyor. En sık görülen belirti halsizlik, bitkinlik, ateş ve öksürük olarak nitelendirilirken, bu belirtilere baş ağrısı, baş dönmesi, kırmızı göz, ciltte ve topukta döküntü, cilt lekelenmeleri eklendi. Göğüs, sırt, eklem ve kas ağrıları, teneffüs kasveti ve koku alamama öbür kıymetli belirtiler olarak sıralanıyor.
-Çocuklarda en çok görülen belirtiler ishal, karın ağrısı ve kusma olarak ortaya çıkıyor.
-4. gün ile 12. gün ortası hastalığın en fazla yayıldığı süreç olarak nitelendiriliyor. Virüsü kapan bir kişi, 4-12 günlük süreçte virüsü en ağır halde yayıyor.
-12. günden sonra ise virüsün bulaşıcılığı büyük oranda azalıyor.
-Yapılan PCR testleri 5 ila 30 gün ortası olumlu çıkabiliyor.
-Bazen belirtiler başlamadan bir gün evvel, test çok az bir müddet negatif çıkabiliyor, lakin bu virüsü bulaştırmadığımız manasına gelmiyor.
-Kovid-19’da temel problem, burunda oluşan enfeksiyonların ciğerlere inerek zatürreye çevirmesi olarak nitelendiriliyor. Birden fazla insan bu basamağa gelmeden Kovid-19’u atlatabiliyor. Lakin bu süreç kronik rahatsızlıklarla da birleşince vefatla sonuçlanabiliyor.
-Son yayınlanan bir makaleye nazaran, hastalar büsbütün iyileşse, testleri negatife dönse bile şikâyetlerin bir kısmı aylarca devam ediyor. Bu şikayetlerin başında ise halsizlik geliyor. Uzmanlar bu süreci ‘long kovid’ olarak isimlendiriyor.
-Ayrıca tekrar iyileşen hastaların aylar sonra çekilen MR’larında hastalığa ilişkin kimi bulgular gözlendi. Bilhassa kalp kaslarında yer alan miyokardit denilen enfeksiyon bulguları tespit edildi. Bu hastalığı atlatan bireylerde kimi belirtilerin aylarca devam ettiği saptanmış oldu.
BELİRTİ GEÇMEZSE İZOLE
Bu yeni takvim üzerine Amerika’nın CDC kuruluşunun geçtiğimiz günlerde izolasyon kurallarını güncellediğini belirten Prof. Dr. Güner Sönmez, “Hiç belirti vermeyip testi müspet çıkan Kovid-19 hastalarının 10 gün, ateş, halsizlik, öksürük üzere belirtisi olanlar için 20 gün izolasyon kâfi olduğu söz edildi. 20 günlük izolasyonun bitmesi için ise hiçbir belirtinin kalmamış olması gerekiyor. Ülkemizde uygulanan 14 gün izolasyon mühleti önemli halde tedbir alınmasını sağlıyor” dedi.
İkinci olumlu parçacıklardan
Birtakım şahıslarda ikinci kere Kovid-19 testinin olumlu çıktığını hatırlatan Sönmez şu bilgileri verdi: “Testin olumlu olması etkin Kovid-19 hastası olduğunuzu göstermez. Virüs ölüyor ya bedende, onun bedenden atılması belirli bir vakit alıyor. 12-15 günden sonra testin müspet çıkma nedeni virüsün parçacıklarının test tarafından tespit edilmesi. Yapılan test antijeni tespit ediyor. Bizim yaptığımız PCR testleri beden için yabancı olan parçacıkları tespit ediyor. Ancak bunun canlı cansız olup olmadığını ayırt edemiyor.“
Haber7
